Kết quả bước đầu thực hiện quyền giao đất, cho thuê đất công ích cho hợp tác xã nông nghiệp sử dụng trên địa bàn huyện Tam Nông
Chia sẻ:
Trong nhiều lĩnh vực phải kiện toàn, đổi mới về tổ chức và đẩy mạnh phát triển ngành nghề dịch vụ trong Hợp tác xã, hoạt động theo Luật Hợp tác xã - đơn vị kinh tế tập thể thì việc được giao đất - tư liệu sản xuất đặc biệt - để từ đó có điều kiện tổ chức sản xuất theo các mô hình sản xuất tiên tiến là rất quan trọng. Do đó ngày 12/8/2008, UBND tỉnh Phú Thọ ban hành Quyết định số 2277/2008/QĐ-UBND về việc ban hành chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển HTX trên địa bàn tỉnh. Một trong những chính sách hỗ trợ của tỉnh là phấn đấu đầu năm 2010 giao được 50% quỹ đất công ích (5%) cho các HTXNN sử dụng. Từ sau năm 2010 trở đi: Giao toàn bộ quỹ đất công ích cho HTX NN sử dụng; Ngân sách trích hỗ trợ 100% kinh phí lập hồ sơ quản lý, giảm tiền thuê đất...v v.
Việc Tỉnh ủy, UBND tỉnh chủ trương chỉ đạo việc giao đất, cho thuê đất công ích cho HTX NN sử dụng thể hiện sự quan tâm, tạo điều kiện cho kinh tế tập thể phát triển. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện chủ trương trên còn gặp nhiều khó khăn. Kết quả cụ thể trên một số lĩnh vực hoạt động của HTX và việc giao đất cho các HTXNN sử dụng trên địa bàn huyện Tam Nông đến nay như sau:
Trên địa bàn huyện Tam Nông hiện có 20 HTX dịch vụ nông nghiệp, thủy lợi ở 20 xã, thị trấn; 8 Hợp tác xã dịch vụ điện năng, 01 Hợp tác xã tiểu thủ công nghiệp và 01 Hợp tác xã vận tải. 10 hợp tác xã dịch vụ điện năng đã bàn giao cho ngành điện quản lý.
Trong những năm qua, hoạt động kinh doanh của hầu hết các HTXNN trên địa bàn huyện, chủ yếu là làm dịch vụ về thủy lợi, phân bón và giống cây trồng, vật nuôi với các hộ nông dân trên địa bàn. Vì vậy, ngoài một số HTXNN tổ chức hoạt động kinh doanh, dịch vụ tốt như Thượng Nông, Hương Nộn, Dậu Dương,… số HTX còn lại hoạt động cầm chừng hiệu quả thấp.
* Về giao đất xây dựng trụ sở HTX: Đến nay HTXNN Thượng Nông và Dậu Dương được UBND tỉnh giao đất và đã xây dựng được trụ sở làm việc, sân phơi, kho chứa nông sản và cửa hàng làm dịch vụ phân bón, thuốc trừ sâu,... số còn lại đều làm nhờ trên đất trụ sở của UBND xã. Hai HTX trên chưa được cấp GCNQSD đất.
* Về đất công ích: Thực hiện kết luận của Tỉnh ủy và Quyết định của UBND tỉnh, UBND huyện Tam Nông đã tiến hành kiểm tra, tổng hợp từ các xã, thị trấn về thực trạng quỹ đất 5% do UBND xã quản lý. Tổng quỹ đất 5% là 979.95 ha chiếm 8.9% diên tích đất nông nghiệp toàn huyện, trong đó: đất sản xuất nông nghiệp là 355.97 ha chiếm 36.32% (đất lúa là 158.88 ha); đất lâm nghiệp là 127.21 ha chiếm 12.99%; đất nuôi trồng thủy sản là 496.77 ha chiếm 50.69%. Hầu hết diện tích đất công ích do UBND xã quản lý từ trước đến nay đã được giao thầu cho các hộ gia đình, cá nhân sử dụng theo quy định của Luật Đất đai. Diện tích đất công ích đã giao hoặc cho các HTXNN thuê không đáng kể. Cụ thể chỉ có 2 HTXNN được UBND xã giao và cho thuê đất công ích là: Hương Nộn và thị trấn Hưng Hóa với tổng diện tích là: 10,15 ha/ 979,95 ha, chiếm tỷ lệ 1,03% so với tổng diện tích đất công ích của toàn huyện (xã Hương Nộn 8.15 ha, thị trấn Hưng Hóa 2.0 ha), nhưng số diện tích này chưa lập được hồ sơ để cấp GCN quyền sử dụng đất.
Thực hiện Nghị quyết số 18/NQ-TU, ngày 17/6/2004 của Tỉnh ủy Phú Thọ về tiếp tục dồn đổi ruộng đất nông nghiệp, Huyện ủy Tam Nông đã ban hành Thông tri số 35-TTr/HU ngày 1/11/2004 về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong việc tổ chức thực hiện Luật Đất đai năm 2003 và tiếp tục thực hiện dồn đổi ruộng đất năm 2006, đồng thời ban hành Quyết định số 287/QĐ-HU về việc thành lập Ban chỉ đạo dồn đổi ruộng đất nông nghiệp huyện. Ngày 12/11/2004, UBND huyện ban hành Quyết đinh số 589/QĐ-UBND để thực hiện dồn đổi ruộng đất trên địa bàn huyện.
Sau 3 năm thực hiện (2004-2007), công tác dồn đổi ruộng đất đã thu được những kết quả là:
- Đối với đất trồng lúa nước, số hộ tham gia dồn đổi là 10.492 hộ chiếm 68% số hộ sử dụng đất nông nghiệp.
+ Trước khi dồn đổi có tổng số thửa là 48.433 thửa với 844.0 ha.
+ Sau khi dồn đổi còn 24.886 thửa, giảm 23.547 thửa, bằng 48.6%.
- Đối với đất trồng cây hàng năm khác là 3.700 hộ - chiếm 24% số hộ.
+ Trước khi dồn đổi có 10.220 thửa, với diện tích là 215.0 ha.
+ Sau khi dồn đổi còn 4.714 thửa, giảm 5.506 thửa, bằng 53.8%.
- Số hộ tự chuyển đổi đất cho nhau để tiện canh tác là 350 hộ với 2.113 thửa, diện tích là 55.42 ha.
Kết quả thực hiện quy hoạch lại đồng ruộng, xây dựng kênh mương thủy lợi với diện tích là 12.72 ha.
- Diện tích làm mới, mở rộng đường giao thông nội đồng là 11.9 ha.
- Kết quả dồn đổi đất công ích tập trung để quản lý, sử dụng: Thực hiện được ở 04 xã là Thượng Nông, Hương Nộn, Dậu Dương, Tề Lễ với diện tích là 19.03 ha đất trồng lúa. Đối với đất nuôi trồng thủy sản là các ao, hồ lớn, các khu vực trồng lúa kém hiệu quả đều được dồn đổi thành đất 5% do UBND xã quản lý để giao khoán cho các hộ.
- Kết quả chuyển đổi cơ cấu sản xuất nông nghiệp, hình thành các loại hình sản xuất tập trung theo mô hình 01 lúa + 01 cá là 80.93 ha; Trồng hoa, cây ăn quả là 19 ha, hình thành 55 trang trại tổng hợp với diện tích 495.7 ha.
Khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện giao đất, cho thuê đất công ích cho HTXNN sử dụng và biện pháp giải quyết.
Việc triển khai công tác giao đất, cho thuê đất công ích cho các HTXNN sử dụng trên địa bàn huyện Tam Nông gặp một số khó khăn, vướng mắc là:
- Trên địa bàn huyện các xã đã có HTXNN tuy nhiên tình trạng hoạt động và tổ chức kinh doanh của hầu hết các HTX còn yếu, chưa năng động, chưa hiệu quả nên chưa thu hút được sự ủng hộ, tham gia của các xã viên.
- Các HTX chưa có phương án sản xuất kinh doanh trên đất nông nghiệp để trình UBND xã xin giao đất công ích để quản lý, sử dụng.
- Hầu hết diện tích đất công ích của các xã không tập trung mà nằm rải rác, xen kẽ trong đất giao cho các hộ dân theo Nghị định số 64/CP.
- Một phần diện tích đất công ích của các xã là đất xấu, khó canh tác hoặc ở xa khu dân cư nên không giao thầu được.
- Đối với một số diện tích đất công ích tập trung chủ yếu là đất nuôi trồng thủy sản, UBND các xã, thị trấn đã giao thầu cho các hộ gia đình thuê từ các năm trước.
Biện pháp giải quyết:
Thực hiện văn bản số 2576/UBND-KT3 ngày 04/8/2011 của UBND tỉnh Phú Thọ về việc giao đất công ích cho HTX theo Quyết định số 2277/2008/QĐ-UBND ngày 12/8/2008 của UBND tỉnh, UBND huyện Tam Nông đã thành lập Ban chỉ đạo đổi mới và phát triển kinh tế tập thể cấp huyện và xây dựng Kế hoạch thực hiện về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện công tác đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể. Nội dung Kế hoạch đã nêu rõ để củng cố và phát triển các HTX nói chung trong đó có HTX NN nói riêng trên địa bàn huyện trong thời gian tới, các xã, thị trấn cần tập trung rà soát, đánh giá lại thực trạng hoạt động của các HTXNN và tình hình sử dụng quỹ đất công ích của địa phương để có căn cứ xây dựng kế hoạch cụ thể về việc kiện toàn HTXNN và tiến hành từng bước giao đất công ích cho HTXNN sử dụng.
Tiếp tục rà soát thu hồi diện tích đất công ích đã hết thời hạn giao thầu để giao diện tích đất công ích cho các HTXNN sử dụng kinh doanh. Xây dựng quy hoạch đất trụ sở các HTX giai đoạn 2010-2020, tạo điều kiện cho các HTX trên địa bàn có trụ sở riêng để hoạt động, giao dịch và kinh doanh.
Để thực hiện tốt công tác giao đất công ích cho các HTXNN sử dụng, đề nghị UBND tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài chính có các văn bản hướng dẫn cụ thể về việc giao đất công ích do UBND cấp xã quản lý, sử dụng cho HTXNN (là tổ chức kinh tế) quản lý, sử dụng nhất là việc thu hoa lợi công sản hàng năm - liên quan đến việc thu ngân sách của UBND xã từ quỹ đất thầu 5% và thủ tục giao đất, cấp GCN QSDĐ nông nghiệp đối với đất công ích giao cho HTX quản lý, sử dụng, có như vậy mới đẩy nhanh được việc giao đất nông nghiệp công ích cho HTXNN sử dụng theo Nghị quyết của Trung ương Đảng.
Việc Tỉnh ủy, UBND tỉnh chủ trương chỉ đạo việc giao đất, cho thuê đất công ích cho HTX NN sử dụng thể hiện sự quan tâm, tạo điều kiện cho kinh tế tập thể phát triển. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện chủ trương trên còn gặp nhiều khó khăn. Kết quả cụ thể trên một số lĩnh vực hoạt động của HTX và việc giao đất cho các HTXNN sử dụng trên địa bàn huyện Tam Nông đến nay như sau:
Trên địa bàn huyện Tam Nông hiện có 20 HTX dịch vụ nông nghiệp, thủy lợi ở 20 xã, thị trấn; 8 Hợp tác xã dịch vụ điện năng, 01 Hợp tác xã tiểu thủ công nghiệp và 01 Hợp tác xã vận tải. 10 hợp tác xã dịch vụ điện năng đã bàn giao cho ngành điện quản lý.
Trong những năm qua, hoạt động kinh doanh của hầu hết các HTXNN trên địa bàn huyện, chủ yếu là làm dịch vụ về thủy lợi, phân bón và giống cây trồng, vật nuôi với các hộ nông dân trên địa bàn. Vì vậy, ngoài một số HTXNN tổ chức hoạt động kinh doanh, dịch vụ tốt như Thượng Nông, Hương Nộn, Dậu Dương,… số HTX còn lại hoạt động cầm chừng hiệu quả thấp.
* Về giao đất xây dựng trụ sở HTX: Đến nay HTXNN Thượng Nông và Dậu Dương được UBND tỉnh giao đất và đã xây dựng được trụ sở làm việc, sân phơi, kho chứa nông sản và cửa hàng làm dịch vụ phân bón, thuốc trừ sâu,... số còn lại đều làm nhờ trên đất trụ sở của UBND xã. Hai HTX trên chưa được cấp GCNQSD đất.
* Về đất công ích: Thực hiện kết luận của Tỉnh ủy và Quyết định của UBND tỉnh, UBND huyện Tam Nông đã tiến hành kiểm tra, tổng hợp từ các xã, thị trấn về thực trạng quỹ đất 5% do UBND xã quản lý. Tổng quỹ đất 5% là 979.95 ha chiếm 8.9% diên tích đất nông nghiệp toàn huyện, trong đó: đất sản xuất nông nghiệp là 355.97 ha chiếm 36.32% (đất lúa là 158.88 ha); đất lâm nghiệp là 127.21 ha chiếm 12.99%; đất nuôi trồng thủy sản là 496.77 ha chiếm 50.69%. Hầu hết diện tích đất công ích do UBND xã quản lý từ trước đến nay đã được giao thầu cho các hộ gia đình, cá nhân sử dụng theo quy định của Luật Đất đai. Diện tích đất công ích đã giao hoặc cho các HTXNN thuê không đáng kể. Cụ thể chỉ có 2 HTXNN được UBND xã giao và cho thuê đất công ích là: Hương Nộn và thị trấn Hưng Hóa với tổng diện tích là: 10,15 ha/ 979,95 ha, chiếm tỷ lệ 1,03% so với tổng diện tích đất công ích của toàn huyện (xã Hương Nộn 8.15 ha, thị trấn Hưng Hóa 2.0 ha), nhưng số diện tích này chưa lập được hồ sơ để cấp GCN quyền sử dụng đất.
Thực hiện Nghị quyết số 18/NQ-TU, ngày 17/6/2004 của Tỉnh ủy Phú Thọ về tiếp tục dồn đổi ruộng đất nông nghiệp, Huyện ủy Tam Nông đã ban hành Thông tri số 35-TTr/HU ngày 1/11/2004 về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong việc tổ chức thực hiện Luật Đất đai năm 2003 và tiếp tục thực hiện dồn đổi ruộng đất năm 2006, đồng thời ban hành Quyết định số 287/QĐ-HU về việc thành lập Ban chỉ đạo dồn đổi ruộng đất nông nghiệp huyện. Ngày 12/11/2004, UBND huyện ban hành Quyết đinh số 589/QĐ-UBND để thực hiện dồn đổi ruộng đất trên địa bàn huyện.
Sau 3 năm thực hiện (2004-2007), công tác dồn đổi ruộng đất đã thu được những kết quả là:
- Đối với đất trồng lúa nước, số hộ tham gia dồn đổi là 10.492 hộ chiếm 68% số hộ sử dụng đất nông nghiệp.
+ Trước khi dồn đổi có tổng số thửa là 48.433 thửa với 844.0 ha.
+ Sau khi dồn đổi còn 24.886 thửa, giảm 23.547 thửa, bằng 48.6%.
- Đối với đất trồng cây hàng năm khác là 3.700 hộ - chiếm 24% số hộ.
+ Trước khi dồn đổi có 10.220 thửa, với diện tích là 215.0 ha.
+ Sau khi dồn đổi còn 4.714 thửa, giảm 5.506 thửa, bằng 53.8%.
- Số hộ tự chuyển đổi đất cho nhau để tiện canh tác là 350 hộ với 2.113 thửa, diện tích là 55.42 ha.
Kết quả thực hiện quy hoạch lại đồng ruộng, xây dựng kênh mương thủy lợi với diện tích là 12.72 ha.
- Diện tích làm mới, mở rộng đường giao thông nội đồng là 11.9 ha.
- Kết quả dồn đổi đất công ích tập trung để quản lý, sử dụng: Thực hiện được ở 04 xã là Thượng Nông, Hương Nộn, Dậu Dương, Tề Lễ với diện tích là 19.03 ha đất trồng lúa. Đối với đất nuôi trồng thủy sản là các ao, hồ lớn, các khu vực trồng lúa kém hiệu quả đều được dồn đổi thành đất 5% do UBND xã quản lý để giao khoán cho các hộ.
- Kết quả chuyển đổi cơ cấu sản xuất nông nghiệp, hình thành các loại hình sản xuất tập trung theo mô hình 01 lúa + 01 cá là 80.93 ha; Trồng hoa, cây ăn quả là 19 ha, hình thành 55 trang trại tổng hợp với diện tích 495.7 ha.
Khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện giao đất, cho thuê đất công ích cho HTXNN sử dụng và biện pháp giải quyết.
Việc triển khai công tác giao đất, cho thuê đất công ích cho các HTXNN sử dụng trên địa bàn huyện Tam Nông gặp một số khó khăn, vướng mắc là:
- Trên địa bàn huyện các xã đã có HTXNN tuy nhiên tình trạng hoạt động và tổ chức kinh doanh của hầu hết các HTX còn yếu, chưa năng động, chưa hiệu quả nên chưa thu hút được sự ủng hộ, tham gia của các xã viên.
- Các HTX chưa có phương án sản xuất kinh doanh trên đất nông nghiệp để trình UBND xã xin giao đất công ích để quản lý, sử dụng.
- Hầu hết diện tích đất công ích của các xã không tập trung mà nằm rải rác, xen kẽ trong đất giao cho các hộ dân theo Nghị định số 64/CP.
- Một phần diện tích đất công ích của các xã là đất xấu, khó canh tác hoặc ở xa khu dân cư nên không giao thầu được.
- Đối với một số diện tích đất công ích tập trung chủ yếu là đất nuôi trồng thủy sản, UBND các xã, thị trấn đã giao thầu cho các hộ gia đình thuê từ các năm trước.
Biện pháp giải quyết:
Thực hiện văn bản số 2576/UBND-KT3 ngày 04/8/2011 của UBND tỉnh Phú Thọ về việc giao đất công ích cho HTX theo Quyết định số 2277/2008/QĐ-UBND ngày 12/8/2008 của UBND tỉnh, UBND huyện Tam Nông đã thành lập Ban chỉ đạo đổi mới và phát triển kinh tế tập thể cấp huyện và xây dựng Kế hoạch thực hiện về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện công tác đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể. Nội dung Kế hoạch đã nêu rõ để củng cố và phát triển các HTX nói chung trong đó có HTX NN nói riêng trên địa bàn huyện trong thời gian tới, các xã, thị trấn cần tập trung rà soát, đánh giá lại thực trạng hoạt động của các HTXNN và tình hình sử dụng quỹ đất công ích của địa phương để có căn cứ xây dựng kế hoạch cụ thể về việc kiện toàn HTXNN và tiến hành từng bước giao đất công ích cho HTXNN sử dụng.
Tiếp tục rà soát thu hồi diện tích đất công ích đã hết thời hạn giao thầu để giao diện tích đất công ích cho các HTXNN sử dụng kinh doanh. Xây dựng quy hoạch đất trụ sở các HTX giai đoạn 2010-2020, tạo điều kiện cho các HTX trên địa bàn có trụ sở riêng để hoạt động, giao dịch và kinh doanh.
Để thực hiện tốt công tác giao đất công ích cho các HTXNN sử dụng, đề nghị UBND tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài chính có các văn bản hướng dẫn cụ thể về việc giao đất công ích do UBND cấp xã quản lý, sử dụng cho HTXNN (là tổ chức kinh tế) quản lý, sử dụng nhất là việc thu hoa lợi công sản hàng năm - liên quan đến việc thu ngân sách của UBND xã từ quỹ đất thầu 5% và thủ tục giao đất, cấp GCN QSDĐ nông nghiệp đối với đất công ích giao cho HTX quản lý, sử dụng, có như vậy mới đẩy nhanh được việc giao đất nông nghiệp công ích cho HTXNN sử dụng theo Nghị quyết của Trung ương Đảng.
Tác giả bài viết: Phan Văn Thảo - Trưởng phòng TN và MT H.Tam Nông
Nguồn tin: Trung Tâm Công Nghệ Thông Tin