Đối với các tổ chức đến thời điểm hiện nay tại xã Bảo Yên và thị trấn Thanh Thủy hiện có 10 dự án của 10 Công ty đầu tư du lịch sinh thái nước khoáng nóng, trong đó: UBND tỉnh đã thu hồi 03 dự án vì chậm tiến độ; 07 dự án đang hoạt động gồm: Dự án khu nghỉ dưỡng nước khoáng nóng của Công ty TNHH Sông Thao; Dự án nhà nghỉ, ăn uống của Công ty cổ phần thương mại xây dựng Vạn Hưng; Dự án khu du lịch sinh thái cao cấp bãi nổi La Phù của Công ty cổ phần Ao Vua; Dự án du lịch sinh thái tắm bùn của Công ty cổ phần xây dựng và dịch vụ Sơn Hải thuộc địa bàn thị trấn Thanh Thủy; Dự án Trung tâm điều dưỡng người có công số 1 của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội; Dự án khu nghỉ dưỡng của Công an tỉnh Phú Thọ thuộc địa bàn xã Bảo Yên; Dự án tắm nước khoáng nóng của Công ty TNHH Tre Nguồn tại thị trấn Thanh Thủy và xã Bảo Yên, huyện Thanh Thủy. Theo kế hoạch đoàn kiểm tra liên ngành đã kiểm tra 7 dự án đầu tư của tổ chức đang hoạt động và 5/18 hộ gia đình kinh doanh nước khoáng nóng trên địa bàn thị trấn Thanh Thủy.

Qua kiểm tra thấy:

Về thực hiện Luật Đất đai: Hầu hết các tổ chức đã thực hiện quy định của Luật Đất đai về thu hồi và giao đất tuy nhiên vẫn còn một số tổ chức chưa thực hiện đúng quy định của Luật Đất đai.

Về thực hiện Luật Bảo vệ Môi trường: Hầu hết các nội dung cam kết bảo vệ môi trường của dự án đầu tư du lịch sinh thái chưa đề cập đến bảo vệ môi trường trong khai thác nước khoáng nóng, chưa thực hiện theo cam kết bảo vệ môi trường như quan trắc bảo vệ môi trường theo cam kết đã được phê duyệt.  

Về thực hiện Luật tài nguyên Nước: Các tổ chức, hộ gia đình đều chưa có hồ sơ xin phép xả nước thải vào nguồn nước không qua xử lý nên khả năng ô nhiễm nguồn nước có nguy cơ ngày càng cao.

Về thực hiện Luật Khoáng sản: Hầu hết các tổ chức và hộ gia đình không xin cấp phép khai thác nước khoáng nóng theo quy định, thực chất là khai thác khoáng sản trái phép. Việc khai thác nước khoáng nóng một cách tự phát, tràn lan với công suất gấp 4 lần trữ lượng đã thăm dò, đánh giá khai thác thử nghiệm (2500 m3/ngày so với 670 m3/ngày) trong vài năm gần đây (2009 -2013) đã gây thất thoát, lãng phí lớn về tài nguyên, mất hàng triệu m3 nước khoáng nóng, làm cho áp lực nước khoáng nóng giảm kéo theo sự chèn ép của nước nhạt làm thu hẹp ranh giới mỏ, giảm nhiệt độ nguồn nước khoáng nóng (từ 410C xuống 370C)

Về thực hiện Luật đầu tư: Đối với các dự án của một số Công ty đầu tư còn chậm, mức độ xây dựng dàn trải chưa đúng tiến độ của dự án đã được phê duyệt, một số hạng mục đi vào hoạt động chưa hiệu quả, nội dung của dự án đầu tư chủ yếu là về du lịch sinh thái, chưa đề cập đến vấn đề khai thác nước khoáng nóng theo quy định của Luật Khoáng sản.

 Về thực hiện Luật thuế: Các tổ chức và hộ gia đình không thực hiện nghiêm túc, đầy đủ quy định của Luật thuế, không kê khai theo quy định, không xác định đúng, đủ sản lượng khai thác nước khoáng nóng hàng năm gây thất thu lớn cho ngân sách của địa phương.

Qua kiểm tra Đoàn kiểm tra đã tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính đối với 2 tổ chức vi phạm và đã xử phạt vi phạm hành chính đối với 02 công ty tổng số tiền phạt là 24 triệu đồng.

Đánh giá chung về ưu điểm: Hầu hết các tổ chức đã thực hiện quy định của Luật Đất đai về thu hồi và giao đất; Luật đầu tư về đăng ký kinh doanh, xin cấp giấy chứng nhận đầu tư theo quy định, các dự án đầu tư của các tổ chức đã góp phần phát triển hạ tầng cơ sở, hình thành khu du lịch sinh thái, nghỉ, tắm dưỡng phục vụ nhân dân và du khách, tạo khuôn diện mới cho khu dân cư thuộc thị trấn Thanh Thủy và xã Bảo Yên. Các dự án đã phần nào tạo công ăn việc làm cho lao động tại địa phương, đóng góp một phần cho ngân sách địa phương. 

Về tồn tại: Việc chấp hành Luật Khoáng sản, Luật Bảo vệ Môi trường, Luật thuế và pháp luật liên quan của các tổ chức và cá nhân, hộ gia đình trong khai thác kinh doanh nước khoáng nóng tại thị trấn Thanh Thủy, xã Bảo Yên trong thời gian qua chưa đầy đủ, nghiêm túc. Kết quả kiểm tra tại các tổ chức và các hộ gia đình đều vi phạm các quy định của pháp luật. Việc khai thác nước khoáng nóng trên địa bàn huyện Thanh Thủy đã và đang diễn ra rất phức tạp, gây thất thoát, lãng phí tài nguyên, ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước khoáng nóng như làm giảm dần nhiệt độ của nước khoáng nóng, thu hẹp diện tích, ranh giới mỏ, tăng nguy cơ ô nhiễm nguồn nước khoáng và nước ngầm trong khu vực mỏ. Việc chấp hành Luật thuế và nghĩa vụ tài chính của các tổ chức, hộ gia đình khai thác, kinh doanh nước khoáng nóng không nghiêm túc đã làm thất thu ngân sách địa phương. Đoàn kiểm tra đã đề xuất UBND tỉnh các giải pháp trong thời gian tới như sau: 

Thứ nhất là yêu cầu các tổ chức và hộ gia đình đang khai thác, kinh doanh nước khoáng nóng dừng ngay việc khai thác nước khoáng nóng và xả nước thải vào nguồn nước. 

Thứ hai là giao Công ty cổ phần cấp nước Phú Thọ phối hợp với UBND huyện Thanh Thủy, UBND xã Bảo Yên, UBND thị trấn Thanh Thủy sớm hoàn thành hệ thống cung cấp nước sinh hoạt cho nhân dân, đặc biệt các hộ dân nằm trong ranh giới khu vực mỏ.

 Thứ ba là giao cho UBND huyện Thanh Thủy, chỉ đạo, giám sát, đôn đốc các hộ gia đình dừng ngay việc khai thác nước khoáng nóng: tiến hành trám lấp giếng nhằm bảo vệ nguồn nước khoáng nóng. Tăng cường công tác kiểm tra, xử lý hoạt động khai thác nước khoáng nóng trên địa bàn xã Bảo Yên, thị trấn Thanh Thủy theo thẩm quyền và tăng cường tuyên truyền vận động nhân dân và tổ chức nâng cao nhận thức của cộng đồng tham gia quản lý, giám sát và bảo vệ tài nguyên nước khoáng nóng Thanh Thủy.

Thứ tư là Báo cáo Bộ Tài nguyên và Môi trường cho chủ trương thăm dò nâng cấp trữ lượng mỏ nước khoáng nóng tại địa bàn huyện Thanh Thủy, làm cơ sở quy hoạch và quản lý, khai thác hiệu quả nguồn nước khoáng nóng cho tỉnh Phú Thọ. Hướng dẫn cấp phép, hoặc ủy quyền cho UBND tỉnh cấp phép khai thác nước khoáng nóng cho các tổ chức, hộ gia đình đã đầu tư khai thác kinh doanh nước khoáng nóng trong thời gian qua. 

 

Thông qua việc kiểm tra liên ngành góp phần nâng cao nhận thức của các tổ chức và hộ gia đình đối với công tác quản lý, sử dụng đất, bảo vệ môi trường, hoạt động khai thác nước khoáng nóng thực hiện theo đúng quy định của Luật Khoáng sản, đồng thời kiến nghị các cơ quan quản lý nhà nước tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về lĩnh vực tài nguyên và môi trường nói chung và tài nguyên nước khoáng nóng nói riêng, đến các cơ sở và nhân dân trên địa bàn tỉnh.