Vào mùa mưa, độ ẩm tăng cao, chuồng trại ẩm ướt, nguồn chất thải chăn nuôi dễ bị ô nhiễm, bên cạnh đó, khi mưa to có thể gây ngập úng cục bộ hoặc lụt trên diện rộng tạo cơ hội phát tán mầm bệnh là điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn, vi rút và ký sinh trùng gây bệnh trên đàn vật nuôi phát triển.

Vào mùa mưa, độ ẩm tăng cao, chuồng trại
ẩm ướt, nguồn chất thải chăn nuôi dễ bị ô nhiễm, bên cạnh đó, khi mưa to có thể gây ngập úng cục bộ hoặc lụt trên
diện rộng tạo cơ hội phát tán mầm bệnh là điều kiện
thuận lợi cho các vi khuẩn, vi rút và ký sinh trùng gây bệnh trên đàn vật nuôi phát
triển. Mặt khác, khi thời tiết mưa, bão không những gây khan hiếm nguồn
thức ăn mà các vi sinh vật gây bệnh thường theo
thức ăn, nguồn nước uống xâm nhập vào cơ thể đàn vật nuôi và gây bệnh. Vì vậy,
cần phòng chống dịch bệnh cho vật nuôi trước và trong mùa mưa bão.

Người chăn nuôi cần thường xuyên cập nhật bản tin dự
báo thời tiết hàng ngày và tăng cường chăm sóc gia súc, gia cầm trong mùa mưa
bão để tăng khả năng chống chịu các tác động bất lợi của thời tiết cùng sự đe
dọa của dịch bệnh cho vật nuôi bằng việc áp dụng các biện pháp sau:

1. Biện pháp thực hiện trước mùa mưa bão, lũ lụt:

Cần đảm bảo chuồng trại vững chắc. Tu sửa và chằng
chống lại chuồng trại. Mái chuồng cần gia cố để hạn chế tốc mái khi có bão.
Kiểm tra rèm che chắn đề phòng mưa tạt, gió lùa vào chuồng nuôi. Bên cạnh đó
cần đảm bảo mật độ nuôi phù hợp với số lượng và đặc tính, lứa tuổi của đàn vật
nuôi.

Thường xuyên kiểm tra hệ thống thoát nước thải, nơi chứa chất thải
để hạn chế ô nhiễm. Khơi thông cống rãnh, hạn chế úng ngập khi mưa to. Đối với
những vùng có nguy cơ ngập lụt, cần tôn cao nền chuồng hoặc làm sàn kê cao và
có phương án di dời vật nuôi khi ngập lụt.

Cần có phương án dự trữ nguồn thức ăn cho gia súc, gia
cầm đủ về lượng và đảm bảo về chất: Dự trữ thức ăn xanh, phơi khô, ủ chua rơm
rạ, cỏ khô, thân cây bắp đối với trâu, bò; Dự trữ thức ăn tinh và thức ăn hỗn
hợp hoàn chỉnh đối với lợn, gia cầm. Thức ăn dự trữ cần bảo quản ở những nơi
khô ráo để tránh ẩm mốc. Tuyệt đối không cho vật nuôi ăn thức  ăn tinh đã
bị nấm mốc. Luôn đảm bảo cung cấp đủ nước sạch cho vật nuôi uống. Dự trữ một số
hóa chất khử trùng nước để đảm bảo đủ nước sạch cho vật nuôi uống và các vật tư
thuốc thú y cần thiết, vitamin, thuốc trợ sức, trợ lực, men tiêu hóa,… dùng cho
vật nuôi khi thời tiết bất lợi.

Tăng cường vệ sinh phòng bệnh cho vật nuôi: Áp dụng
quy trình chăn nuôi an toàn sinh học, ngăn chặn mầm bệnh bên ngoài vào khu vực
chăn nuôi để  hạn chế phát sinh dịch bệnh. Vệ sinh sạch chuồng nuôi, dụng
cụ chăn nuôi. Định kỳ sát trùng trong và ngoài chuồng nuôi để diệt mầm bệnh.

Chủ động phòng bệnh bằng cách tiêm phòng đầy đủ các
loại vắc-xin cho vật nuôi trước mùa mưa bão. Đồng thời lên phương án thắp
sáng và giữ ấm cho vật nuôi vì những ngày mưa bão lớn thường bị mất điện.

2. Biện pháp thực hiện trong và sau mưa bão, lũ lụt:

Về chuồng nuôi:

Cần thường xuyên kiểm
tra chuồng trại chăn nuôi. Tu sửa, tránh để ẩm ướt, hạn chế tối đa sự tồn tại
của mầm bệnh. Di dời đàn vật nuôi lên cao để tránh úng ngập. Khi nhiệt độ môi
trường xuống thấp cần bổ sung thêm chất độn chuồng hoặc sưởi để giữ ấm cho vật
nuôi. Kiểm tra cống rãnh thoát nước, nếu bị tắc phải khơi thông ngay, không để
nước mưa chảy ngược vào chuồng nuôi.

Thường xuyên quét dọn, vệ sinh chuồng trại, máng ăn,
máng uống, các dụng cụ chăn nuôi.

Nước rút đến đâu thì vệ sinh ngay đến đó. Định kỳ 1 -
2 lần/ tuần phun thuốc sát trùng hoặc rắc vôi bột để tẩy uế chuồng trại và khu
vực xung quanh chuồng nuôi. Nên chọn những loại thuốc sát trùng có
hoạt phổ rộng và có tác dụng diệt trùng nhanh, hoạt lực kéo dài, ổn định.

Chăm sóc nuôi dưỡng
vật nuôi:  

Luôn để gia súc, gia cầm nơi khô ráo, sạch sẽ bằng mọi
biện pháp vì gia súc, gia cầm trong môi trường ẩm ướt, lạnh chân sẽ rất dễ mắc
bệnh. Chú ý giữ ấm cho gia súc, gia cầm; Hạn chế chăn thả trong mùa mưa lũ.

Cung cấp đầy đủ thức ăn sạch, dễ tiêu, đảm bảo chất
lượng, phù hợp với từng lứa tuổi của vật nuôi. Cung cấp đủ thức ăn xanh cho
trâu bò, có thể bổ sung thêm thức ăn tinh cho chúng.  Đối với lợn con và
gà con ở giai đoạn úm nên sử dụng thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh để đảm bảo đủ dinh
dưỡng. Cung cấp đủ nước uống sạch, bổ sung thêm vitamin, khoáng chất, men tiêu
hóa… cho gia súc, gia cầm để nâng cao sức đề kháng.

3. Công tác
thú y

Tiêm phòng đầy đủ các loại vắc-xin cho gia súc, gia
cầm theo đúng lịch trình phòng bệnh để tăng khả năng miễn dịch cho vật nuôi.
Hàng ngày, vệ sinh chuồng nuôi, dụng cụ chăn nuôi sạch sẽ, thu dọn phân, chất
thải về đúng nơi quy định và có biện pháp xử lý sát trùng.

 Thường xuyên kiểm tra đàn gia súc, gia cầm,
đặc biệt phát hiện sớm những bất thường trên đàn vật nuôi. Cách ly kịp
thời những vật nuôi có biểu hiện khác thường. Khi nghi ngờ gia súc, gia cầm mắc
các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như cúm gia cầm, lở mồm long móng gia súc, tai
xanh ở lợn, phải báo ngay cho thú y viên hoặc khuyến nông viên cơ sở để có
biện pháp can thiệp kịp thời, tránh lây lan, bùng phát dịch bệnh. Khi có gia
súc, gia cầm ốm, chết phải đào hố, chôn sâu và rắc vôi bột, tuyệt đối không
giết mổ, vận chuyển, bán chạy, vứt xác chết bừa bãi ra môi trường xung quanh.

Sau bão lũ, khi nước rút
cần quét dọn, vệ sinh chuồng trại, bãi chăn, thu gom rác thải… rồi tiến hành
phun khử trùng tiêu độc bằng các chất sát trùng để tiêu diệt mầm bệnh trong nền
chuồng và bãi chăn thả. Nhanh chóng đưa gia súc gia cầm vào chuồng khô và ấm.
Thay hoặc bổ sung đệm lót khô cho vật nuôi. Tăng cường chăm sóc nuôi dưỡng, bổ
sung vitamin, khoáng chất, men tiêu hóa cho vật nuôi. Với những gia súc có biểu
hiện rối loạn tiêu hóa hoặc bệnh đường hô hấp thì phải cách ly và điều trị kịp
thời.

Phòng chống dịch bệnh
cho gia súc, gia cầm nhất là trong mùa mưa bão cần được các hộ chăn
nuôi tổ chức thực hiện thường xuyên, liên tục để đảm bảo an toàn dịch bện
gia súc, gia cầm và giảm bớt thiệt hại cho người chăn nuôi./.

Đinh Thu Phương – Chi cục Chăn nuôi và Thú y