1.                  Mô tả dự án

1.1.           Dự án sửa chữa và nâng cao an toàn đập (dư án DRASIP/WB8)

1.                  Nhằm thực hiện hiệu quả Quy hoạch tổng thể phát triển thủy lợi tỉnh Phú Thọ đến năm 2020 và Quy hoạch phát triển nông, lâm nghiệp, thủy sản tỉnh Phú Thọ đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, đáp ứng yêu cầu phát triển của các ngành kinh tế - xã hội, góp phần hiện đại hóa kết cấu hạ tầng nông nghiệp nông thôn và xây dựng nông thôn mới đến năm 2020, trong thời gian tới tập trung triển khai 9 nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm như: Củng cố tổ chức, nâng cao hiệu quả hoạt động các tổ chức quản lý, khai thác công trình thủy lợi; tiếp tục hoàn thiện hạ tầng hệ thống thủy lợi, nâng cao mức đảm bảo an toàn đập; phát triển tưới cho cây trồng cạn; phát triển cơ sở hạ tầng thủy lợi cho nuôi trồng thủy sản; nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác các công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn; tăng cường áp dụng khoa học công nghệ; tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ; đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền và huy động nguồn lực đầu tư.

2.                  Mục tiêu đến năm 2020: Đảm bảo cấp nước tưới chủ động cho 34.500ha lúa,  7.800ha diện tích màu, 2.400ha diện tích cây vùng đồi và 3.700ha diện tích nuôi trồng thủy sản; 124 xã nông thôn đạt tiêu chí thủy lợi trong xây dựng nông thôn mới; đảm bảo diện tích tiêu toàn tỉnh đạt 162.400ha; 98% người dân nông thôn được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh.

1.2.           Chi tiết hạng mục của tiểu dự án

3.                  Dự án sửa chữa và nâng cao an toàn đập - tỉnh Phú Thọ - Tiểu dự án tỉnh Phú Thọ bao gồm có 4 hợp phần với 13 hạng mục công trình, Tiểu dự án sẽ ưu tiên đầu tư 13 hạng mục công trình thuộc Hợp phần 1: Khôi phục an toàn đập. Do vậy, báo cáo Kế hoạch Tái đinh cư này được chuẩn bị cho các hạng mục công trình của Tiểu dự án được thực hiện bao gồm

Bảng 1: Các hạng mục công trình của Tiểu dự án Phú Thọ

2.1.           Quy mô thu hồi đất và tái định cư

2.1.1.     Tổng quan thu hồi đất

4.                  Một cuộc điều tra, bao gồm kiểm đếm thiệt hại, tính toán khối lượng bị ảnh hưởng... đã được triển khai cho những người bị ảnh hưởng bởi các hạng mục công trình của Tiểu dự án được ưu tiên thực hiện nhằm xác định những tổn thất về đất đai và tài sản cố định như: công trình, cây cối, sinh kế và tiếp cận nguồn lực cộng đồng do công tác thu hồi đất để thực hiện dự án.

-          10 hộ ảnh hưởng đến đất ở (tường rào, sân vườn, nhà vệ sinh, chuồng trại ...), trong đó không có hộ nào phải tái định cư

-          60 hộ ảnh hưởng đến đất nông nghiệp sản xuất (chủ yếu là đất trồng cây hằng năm), không có hộ nào BAH nặng mất đất trên 10% với nhóm DBTT và trên 20% với nhóm khác

-          13 hộ ảnh hưởng đến rừng sản xuất

-          14 hộ ảnh hưởng đến đất nuôi trồng thủy sản

-          3 Ủy ban nhân dân với đất rừng sản xuất

-          14 hộ BAH thuộc nhóm dễ bị tổn thương trong đó có 12 hộ người DTTS và 02 hộ phụ nữ đơn thân làm chủ có người phụ thuộc.

3.                  Thông tin kinh tế xã hội

3.1.            Kết quả khảo sát về tình hình kinh tế xã hội của các hộ bị ảnh hưởng trong khu vực dự án

5.            Liên quan đến tác động thu hồi đất để thi công các công trình của Tiểu dự án, kết quả khảo sát cho thấy, việc triển khai thực hiện công trình này sẽ ảnh hưởng đến 97 hộ gia đình bởi hoạt động thu hồi đất. Việc triển khai thực hiện dự án không gây ảnh hưởng đến công trình công cộng, công trình nhạy cảm nào.

Bảng 2: Quy mô điều tra KTXH trong khu vực dự án

Nguồn: Khảo sát Kế hoạch hành động tái định cư, tháng 3/2019

6.                  Trong số 97 hộ bị ảnh hưởng được khảo sát có 14 hộ thuộc nhóm hộ DBTT bao gồm 12 hộ DTTS và 2 hộ phụ nữ đơn thân làm chủ có người phụ thuộc, 60 hộ BAH nhẹ. Sự lựa chọn các hộ gia đình cho cuộc khảo sát kinh tế xã hội dựa trên quy mô tác động thu hồi đất, như mất đất nông nghiệp, mất đất ở và đất rừng sản xuất ... Bên cạnh việc khảo sát kinh tế xã hội các hộ BAH, đơn vị tư vấn cũng đã tiến hành họp tham vấn cộng đồng với chính quyền địa phương và các hộ bị ảnh hưởng ở các hạng mục công trình của Tiểu dự án.

4.      Nguyên tắc và chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư

4.1.            Chính sách về bồi thường,

7.                  Tất cả những người BAH được xác định trong khu vực bị ảnh hưởng của Dự án trước ngày khóa sổ kiểm kê được điều tra kinh tế xã hội (BLS) sẽ có quyền được hưởng bồi thường cho những tài sản bị ảnh hưởng, và các biện pháp khôi phục đủ để giúp họ cải thiện hoặc ít nhất duy trì mức sống, khả năng thu nhập và sản xuất như trước khi có dự án. Ngày khóa sổ kiểm kê là ngày cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành thông báo thu hồi đất cho dự án liên quan (Khoản 1, điều 67 Luật đất đai 2013) trước khi thực hiện kiểm đếm chi tiết (DMS) tại từng tiểu dự án/hợp phần đầu tư. Một cuộc điều tra dân số sẽ được thực hiện trước ngày khóa sổ được công bố để lập danh sách các hộ gia đình bị ảnh hưởng tiềm năng. Những người lấn chiếm khu vực đầu tư hoặc tạo lập tài sản mới (cải tạo, xây mới nhà/vật kiến trúc, trồng cây mới) sau ngày khóa sổ kiểm kê sẽ không có quyền nhận bồi thường hay bất kỳ hỗ trợ nào khác.

8.                  Dựa trên các báo cáo nghiên cứu khả thi, điều tra cơ bản xã hội (BLS), đánh giá tác động xã hội ban đầu, các tác động của tái định cư: các nhóm người bị ảnh hưởng, tài sản bị ảnh hưởng và tác động khác thông qua IOL. Căn cứ vào các mục tiêu của chính sách và hài hòa chính sách thu hồi đất, tái định cư được đề xuất cho dự án, lợi ích của người bị ảnh hưởng được pháp luật yêu cầu. Những lợi ích cụ thể cho từng nhóm người bị ảnh hưởng đã đề cập trong ma trận quyền lợi dưới đây.

Bảng 3: Bảng ma trận quyền lợi

5.      Chương trình phục hồi cuộc sống

5.1.            Chính sách hỗ trợ và phục hồi thu nhập

147.         Dự án đảm bảo chính sách bồi thường, hỗ trợ đầy đủ cho đất, công trình, tài sản bị ảnh hưởng theo chi phí thay thế. Bên cạnh đó các chính sách quyền lợi để hỗ trợ nhằm phục hồi thu nhập cho các đối tượng BAH cũng phải được đảm bảo như đã được nêu đầy đủ trong Khung chính sách Tái định cư của Dự án .

5.2.            Các biện pháp phục hồi thu nhập

148.         Theo kết quả IOL & SES, có 97 hộ bị ảnh hưởng đất đai, cây cối và các công trình khác, trong đó 14 hộ đủ điều kiện tham gia chương trình phục hồi thu nhập, cụ thể:

-          12 hộ DTTS

-          2 hộ phụ nữ đơn thân làm chủ hộ có người phụ thuộc.

5.3.            Một số chương trình phục hồi thu nhập

Hoạt động 1: Hỗ trợ chuyển đổi nghề và tạo việc làm

Hỗ trợ đào tạo nghề và hướng nghiệp bằng tiền:  

149.         Đối với các hộ bị ảnh hưởng do thu hồi đất nông nghiệp, các hộ sẽ được hỗ trợ 1,5 lần (150%) đối với đất khác và 2 lần (200%) đối với đất lúa  theo giá đất nông nghiệp đối với toàn bộ diện tích đất nông nghiệp bị thu hồi.

Đào tạo, tập huấn phát triển các chương trình về nông nghiệp, chăn nuôi:

150.         Qua trao đổi, tham vấn với chính quyền các xã trong khu vực dự án, hiện nay trên địa bàn các xã tiểu dự án đều tổ chức các lớp tập huấn về các chương trình phát triển nông nghiệp do Trung tâm Khuyến nông, hợp tác xã và Phòng lao động thương binh xã hội các huyện phối hợp tổ chức. Vì vậy chương trình phục hồi thu nhập cho các hộ BAH do mất nông nghiệp trong khu vực dự án sẽ được đề xuất kết hợp với chương trình đào tạo nghề cho lao động nông thôn đang được thực hiện tại địa phương.

Hoạt động 2: Giới thiệu việc làm:

151.         Dự án sẽ ưu tiên bố trí việc làm cho người có khả năng kể cả nam và nữ trong quá trình xây dựng và vận hành dự án như: Dự án sẽ xem xét ưu tiên cho chủ hộ, vơ/chồng chủ hộ, con em của những hộ BAH làm công nhân trong quá trình xây dựng các hạng mục của công trình…

Hoạt động 3: Hỗ trợ vay vốn

6.      Tham vấn cộng đồng và phổ biến thông tin

6.1.            Mục tiêu của tham vấn cộng đồng và phổ biến thông tin

152.         Phổ biến thông tin cho những người bị ảnh hưởng bởi Dự án và những cơ quan tham gia là một phần quan trọng trong công tác chuẩn bị và thực hiện Dự án. Tham vấn với những người bị ảnh hưởng và đảm bảo cho họ tham gia tích cực sẽ giảm khả năng phát sinh mâu thuẫn và giảm thiểu rủi ro làm chậm tiến độ thực hiện dự án. Điều này cũng cho phép Dự án thiết kế chương trình tái định cư và khôi phục như một chương trình phát triển tổng hợp, phù hợp với nhu cầu và ưu tiên của người bị ảnh hưởng, và do đó, tăng tối đa hiệu ích kinh tế và xã hội của nguồn vốn đầu tư.

6.2.            Quy trình tham vấn và tham gia

153.         Cơ quan chịu trách nhiệm: Người BAH sẽ được thông báo bởi Ban QLDA đầu tư XDCT Nông nghiệp và PTNT Phú Thọ về trách nhiệm của các tổ chức/cơ quan và chính quyền địa phương liên quan tới tái định cư và tên, chức năng của các cán bộ địa phương cùng với số điện thoại, địa chỉ và giờ làm việc.

154.         Quy trình thực hiện: Người BAH sẽ được thông báo về quy trình ước tính các hoạt động tái định cư quan trọng và việc xây dựng chỉ có thể bắt đầu khi tái định cư được thực hiện và hoàn thành và người BAH phải di dời ra khỏi vùng dự án. Cần thiết nhấn mạnh rằng người BAH khi nhận được bồi thường cho tài sản của họ, họ phải sớm di dời theo quy định. Các Ban/Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư ở tất cả các cấp sẽ được cung cấp bản đồ, sơ đồ, bảng thống kê mức độ thiệt hại liên quan và kế hoạch thực hiện.

155.         Công khai thông tin: Khung chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư sẽ được phổ biến công khai cho người BAH và cộng đồng của họ ở những nơi công cộng như Ban Quản lý dự án, UBND các huyện/TP và các UBND thị trấn/xã và thậm chí tại nhà sinh hoạt cộng đồng của khu dân cư.

156.         Sau khi RAP được phê duyệt bởi UBND tỉnh, RAP sẽ được phổ biến ở nơi công cộng chẳng hạn như Ban QLDA đầu tư XDCT Nông nghiệp và PTNT Phú Thọ, UBND huyện/TP, xã/phường và trên trang thông tin của Ngân hàng Thế giới ở Hà Nội và Washington D.C.

6.3.            Tham vấn cộng đồng

157.         Trong giai đoạn chuẩn bị Dự án, việc phổ biến thông tin và tham vấn cộng đồng nhằm mục đích thu thập thông tin để đánh giá những tác động tái định cư của Dự án và đưa ra các khuyến nghị về các phương án lựa chọn. Điều này nhằm làm giảm hoặc loại bỏ những tác động tiêu cực tiềm ẩn của dự án đối với cư dân địa phương và chuẩn bị trước để đối phó với những vấn đề có thể nảy sinh trong quá trình thực hiện.

158.         Phương pháp phổ biến thông tin và tham vấn cộng đồng có thể gồm phương pháp đánh giá nhanh có sự tham gia và tham vấn của các bên liên quan, sử dụng các phương pháp trong nghiên cứu thực địa như tới thăm hộ gia đình và nơi bị ảnh hưởng, họp cộng đồng, họp nhóm và thảo luận nhóm tập trung,  điều tra kinh tế - xã hội

7.      Khiếu nại và giải quyết khiếu nại

159.         Thủ tục giải quyết khiếu nại gồm bốn bước như sau:

Bước 1: Những ý kiến thắc mắc, khiếu nại của những người bị ảnh hưởng được gửi đến TT PTQĐ, hoặc UBND thị trấn/xã nơi có công trình dự án, hoặc BQL dự án. BQL dự án sẽ kết hợp với các cơ quan có liên quan của huyện để giải quyết những khiếu nại này.

TT PTQĐ và/hoặc UBND cấp thị trấn/xã có trách nhiệm giải quyết trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được ý kiến thắc mắc, khiếu nại của người bị ảnh hưởng. Đối với vụ việc phức tạp thì thời gian giải quyết có thể kéo dài hơn nhưng không quá 45 ngày kể từ ngày nhận được ý kiến thắc mắc, khiếu nại. 

Bước 2: Nếu kết quả giải quyết của TT PTQĐ và/hoặc UBND cấp xã/phường chưa được người bị ảnh hưởng đồng thuận thì người bị ảnh hưởng có quyền khiếu nại đến UBND cấp huyện.

Phó chủ tịch UBND huyện là Chủ tịch hội đồng giải phóng mặt bằng có trách nhiệm tổ chức xem xét và giải quyết khiếu nại của người bị ảnh hưởng với sự tham gia của các cơ quan đơn bị liên quan tham gia hội đồng. Thời gian giải quyết khiếu nại của Hội đồng giải phóng mặt bằng trong thời hạn 45 ngày kể từ ngày nhận được khiếu nại. Đối với vụ việc phức tạp thì thời gian giải quyết có thể kéo dài hơn nhưng không quá 60 ngày kể từ ngày nhận được ý kiến thắc mắc, khiếu nại.

Trong trường hợp khiếu nại của người bị ảnh hưởng vượt quá thẩm quyền của Hội đồng Giải phóng mặt bằng, Hội đồng sẽ báo cáo UBND huyện giải quyết, đồng thời thông báo cho người bị ảnh hưởng biết. Hội đồng Giải phóng mặt bằng có trách nhiệm làm việc với các cơ quan thuộc UBND huyện để giải quyết khiếu nại của người bị ảnh hưởng trong thời hạn 15 ngày. Khi nhận được ý kiến giải quyết của UBND huyện, UBND xã/phường có trách nhiệm thông báo kết quả giải quyết cho người bị ảnh hưởng.

Bước 3: Nếu giải quyết UBND huyện (Hội đồng Giải phóng mặt bằng) chưa được người bị ảnh hưởng đồng thuận thì người bị ảnh hưởng có quyền khiếu nại đến UBND tỉnh. Đơn khiếu nại của người bị ảnh hưởng gửi đến UBND tỉnh Phú Thọ.

UBND tỉnh có trách nhiệm chỉ đạo Hội đồng Giải phóng mặt bằng và các cơ quan liên quan của huyện giải quyết trong thời hạn 45 ngày kể từ ngày UBND tỉnh tiếp nhận khiếu nại. UBND tỉnh có trách nhiệm thông báo kết quả giải quyết cho người bị ảnh hưởng.

Bước 4: Nếu người bị ảnh hưởng vẫn không đồng thuận với quyết định giải quyết của UBND tỉnh thì người bị ảnh hưởng có thể khiếu nại đến Hội đồng nhân dân tỉnh hoặc đến Toà án để được giải quyết theo luật định.

Thực tế, theo Luật khiếu nại năm 2011, người bị ảnh hưởng có thể trình lên tòa án tại bất kỳ thời điểm nào nếu họ muốn.

Trường hợp người bị ảnh hưởng gửi khiếu nại đến Hội đồng nhân dân huyện, Hội đồng nhân dân sẽ chỉ đạo UBND huyện xem xét giải quyết khiếu nại. Thời hạn giải quyết khiếu nại trong thời hạn 45 ngày, kể từ ngày Hội đồng nhân dân huyện nhận được đơn khiếu nại. Trong thời gian chờ giải quyết khiếu nại, kể cả giải quyết tranh chấp tại tòa án, thì người bị ảnh hưởng phải bàn giao mặt bằng cho dự án theo đúng tiến độ. Tiền bồi thường, hỗ trợ sẽ được chuyển vào một tài khoản ngân hàng thương mại.

-      Các cơ quan chịu trách nhiệm về khiếu nại và giải quyết khiểu nại trong quá trình giải phóng mặt bằng và bồi thường là UBND các huyện, các phòng ban có liên quan. Ban bồi thường giải phóng mặt bằng ở tất cả các cấp và UBND các xã/phường bị ảnh hưởng bởi dự án. Tất cả hồ sơ khiếu nại và giải quyết khiếu nại của cơ quan liên quan được lưu trữ tại Trung tâm Phát triển Quỹ đất các huyện và Ban QLDA đầu tư XDCT Nông nghiệp và PTNT Phú Thọ. Ban Quản lý dự án có trách nhiệm cập nhật danh sách các hộ khiếu nại và tình trạng giải quyết khiếu nại thể hiện trong các báo cáo giám sát nội bộ.

9.             Tổ chức thực hiện

160.         Việc thực hiện các hoạt động tái định cư yêu cầu có sự tham gia của các cơ quan, tổ chức địa phương các cấp quốc gia, tỉnh, thành phố, huyện và xã. Ủy ban Nhân dân mỗi tỉnh tham gia Dự án sẽ chịu trách nhiệm tổng thể về việc thực hiện Khung Chính sách tái định cư chung và Kế hoạch hành động tái định cư cụ thể của tiểu dự án thuộc tỉnh mình. Các Hội đồng Bồi thường, hỗ trợ và Tái định cư sẽ được thành lập ở cấp tỉnh/huyện phù hợp với quy định của Nghị định Nghị định 47/2014/CP. Các điều khoản và chính sách của Khung chính sách tái định cư này và của các Kế hoạch hành động tái định cư sẽ là cơ sở pháp lý để thực hiện các hoạt động bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của. Các cơ quan có liên quan đến các hoạt động thu hồi đất và tái định cư bao gồm:

o        Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ

o        Ủy ban nhân dân các huyện/TP

o        Ban QLDA đầu tư XDCT Nông nghiệp và PTNT Phú Thọ

o        Trung tâm Phát triển Quỹ đất các huyện/TP

o        UBND các thị trấn/xã có dự án;

o        Đại diện cộng đồng dân cư các hộ ảnh hưởng bởi dự án;

o        Cơ quan, đơn vị/ cá nhân Giám sát độc lập

10.             Kế hoạch thực hiện

161.         Kế hoạch thực hiện cho các hoạt động thu hồi đất của Dự án Sửa chữa và nâng cao an toàn đập, tỉnh Phú Thọ – Tiểu dự án tỉnh Phú Thọ được thể hiện ở bảng dưới đây:

Bảng 4: Kế hoạch thực hiện

11.             Giám sát và đánh giá

Giám sát

162.         Hoạt động giám sát và đánh giá trong thời gian triển khai và cả sau giai đoạn tái Đơn vị thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cấp huyện  có trách nhiệm thực hiện công tác bồi thường và GPMB cho các công trình trên địa bàn huyện, bao gồm định cư nhằm đảm bảo việc thu hồi đất và tái định cư được tiến hành phù hợp với những quy định, hướng dẫn đã được cụ thể trong Kế hoạch hành động tái định cư. Giám sát cung cấp cho tất cả các bên liên quan những phản ảnh liên tục về tình hình thực hiện. Hoạt động này giúp đánh giá được thực tế và khả năng thành công và khó khăn nảy sinh ngay khi có thể, để tạo điều kiện có thể chấn chỉnh kịp thời trong giai đoạn hoạt động Dự án. 

Phương pháp giám sát độc lập và cách tiếp cận: 

Mẫu khảo sát

163.         Tiến hành khảo sát tình hình kinh tế-xã hội trước, trong và sau khi thực hiện tái định cư để có thể so sánh rõ ràng những thành công/thất bại của việc thực hiện quá trình tái định cư. Giám sát những mẫu điều tra cơ bản. Số lượng mẫu điều tra bao gồm 100% những hộ BAH, hộ dễ bị tổng thương, và ít nhất 20% những hộ khác. Thực hiện khảo sát mẫu 02 lần/ năm.

Thu thập số liệu

164.         Tổ chức giám sát sẽ lưu trữ những thông tin về giám sát tái định cư, bao gồm kết quả giám sát độc lập, thu thập và cập nhật những thông tin cơ bản về những hộ bị ảnh hưởng. Tất cả những số liệu thu thập và được cập nhật này sẽ được trình lên Ban QLDA đầu tư XDCT nông nghiệp và PTNT Phú Thọ, Cơ quan Chủ quản và Ngân hàng.

Báo cáo giám sát

165.         Báo cáo giám sát sẽ được trình bày trong các buổi họp giữa Đơn vị giám sát độc lập và Ban QLDA đầu tư XDCT nông nghiệp và PTNT Phú Thọ ngay sau khi nộp báo cáo. Những phương án giải quyết sẽ được thực hiện dựa trên những những vấn đề phát sinh được nêu trong báo cáo và các buổi thảo luận.

Đánh giá Sau Tái định cư

166.         Trên thực tế, đây là việc đánh giá tại thời điểm đã quy định về tác động của tái định cư và các mục tiêu đã đạt được. Giám sát độc lập sẽ thực hiện một đánh giá về quá trình tái định cư và tác động sau từ 6 đến 12 tháng sau khi hoàn thành tất cả các hoạt động tái định cư. Hệ thống câu hỏi đánh giá được sử dụng dựa trên những cơ sở dữ liệu trong hệ thống cơ sở dữ liệu dự án và những câu hỏi mẫu đã được sử dụng trong các hoạt động giám sát.

12.       Dự toán chi phí

12.1.      Nguồn vốn

167.         Ngân sách cho việc thực hiện Kế hoạch hành động tái định cư sẽ là một phần của vốn đối ứng của chính phủ (Ngân sách từ UBND tỉnh Phú Thọ). UBND tỉnh Phú Thọ sẽ cung cấp vốn đối ứng cho việc thực hiện bồi thường và tái định cư, kinh phí này sẽ được bao gồm trong tổng chi phí đầu tư của Dự án.

168.         Ban QLDA sẽ giải ngân khoản tiền thu hồi đất, hỗ trợ và tái định cư của dự án thông qua Trung tâm Phát triển Quỹ đất các huyện (Ban bồi thường giải phóng mặt bằng các huyện/thành phố), các đơn vị này sẽ thanh toán trực tiếp cho các hộ bị ảnh hưởng của dự án.

169.         Dự toán chi phí thực hiện Kế hoạch hành động tái định cư cho các công trình của Tiểu dự án được ưu tiên thực hiện trong là 2.213.385.472  VNĐ, (tương ứng 95.199 USD).