ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG NƯỚC CỦA 5 CON SÔNG LỚN CHẢY QUA TỈNH PHÚ THỌ NĂM 2018
Chia sẻ:
Thực hiện nhiệm vụ Sở Tài nguyên và Môi trường giao, Trung tâm Quan trắc và bảo vệ môi trường đã tiến hành triển khai các nội dung của dự án “Thực hiện lưới quan trắc, phân tích, cảnh báo môi trường hàng năm trên địa bàn tỉnh Phú Thọ từ năm 2016 đến năm 2020”. Năm 2018 đã thực hiện quan trắc môi trường không khí, nước mặt nội đồng, nước sông, nước dưới đất và đất. Trong đó thực hiện quan trắc chất lượng nước của 5 con sông lớn chảy qua địa phận tỉnh Phú Thọ tổng là 212 mẫu /53 vị trí, phân tích 23 thông số/ mẫu. Qua kết quả quan trắc, phân tích môi trường so sánh với giới hạn cho phép (GHCP) của QCVN 08-MT:2015/BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước mặt, trong năm 2018 đánh giá chung như sau:
Nước sông Hồng: chảy qua địa phận các huyện Hạ Hòa, Cẩm Khê, Thanh Ba, Lâm Thao, thị xã Phú Thọ và thành phố Việt Trì. Thực hiện quan trắc 112 mẫu/28 vị trí. Kết quả 112/112 mẫu có thông số TSS vượt GHCP từ 1,2 ÷ 5,57 lần. Giá trị cao nhất tại khu vực cách cửa thải Công ty CP Giấy Việt Trì 50m về phía hạ lưu, phường Bến Gót, thành phố Việt Trì và thấp nhất tại khu vực cách cửa thải Nhà máy xử lý nước thải thành phố 50m về phía hạ lưu, phường Minh Nông, thành phố Việt Trì; 108/112 mẫu có thông số BOD5 vượt GHCP từ 1,05 ÷ 4,4 lần; 88/112 mẫu có thông số COD vượt GHCP từ 1,05 ÷ 3,6 lần; 16/112 mẫu có thông số NH4+-N vượt GHCP từ 1,06 ÷ 4,42 lần. Giá trị cao nhất tại khu vực cách cửa thải Công ty TNHH Miwon Việt Nam 50m về phía hạ lưu, phường Thọ Sơn, thành phố Việt Trì
Qua hiện trạng và diễn biến môi trường nước nước sông Hồng, thấy rằng: Những năm gần đây vấn đề xử lý nước thải của các cơ sở sản xuất có nước thải ra sông Hồng, đã được quan tâm hơn, một số đơn vị đã tuần hoàn sử dụng nước thải sau xử lý vào sản xuất, nên giảm lưu lượng và nồng độ các chất ô nhiễm nước thải. Bên cạnh đó, từ thượng lưu, xuôi về hạ lưu sông Hồng tiếp nhận rất nhiều nguồn thải dọc theo lưu vực sông làm cho dòng sông ô nhiễm có tính chất liên vùng. Sông Hồng đoạn chảy qua thành phố Việt Trì bị ô nhiễm các thông số như TSS, COD, BOD5... vượt GHCP từ 1,02 ÷ 6 lần. Nguyên nhân, dòng sông bị ô nhiễm do tiếp nhận nhiều nguồn nước thải từ một số đơn vị sản xuất như Công ty CP Dệt Vĩnh Phú, Công ty CP bánh kẹo Hải Hà, Công ty TNHH Miwon Việt Nam, Công ty CP Giấy Việt Trì, Công ty TNHH MTV PangRim Neotex… và nước thải từ các kênh mương chứa NTSH của thành phố. Dự báo diễn biến chất lượng nước sông Hồng năm 2019 ô nhiễm tương đương so với năm 2018, tiếp tục bị ô nhiễm về các chất hữu cơ.
Nước Sông Lô: chảy qua địa phận các huyện Đoan Hùng, Phù Ninh và thành phố Việt Trì. Thực hiện quan trắc 60 mẫu/15 vị trí. Kết quả 60/60 mẫu có thông số TSS vượt GHCP từ 1,17÷ 2,1 lần. Giá trị cao nhất tại khu vực bến kinh doanh cát sỏi Công ty CP vật liệu xây dựng Sông Lô, phường Dữu Lâu, thành phố Việt Trì và thấp nhất tại khu vực dưới điểm tiếp nhận nước cống Hạ Giáp 50m về phía hạ lưu, thành phố Việt Trì; 56/60 mẫu có thông số COD, BOD5 vượt GHCP từ 1,07 ÷ 2,25 lần. Giá trị cao nhất tại khu vực cách Cảng An Đạo 100m về phía hạ lưu, xã An Đạo, huyện Phù Ninh.
Qua hiện trạng và diễn biến môi trường nước nước sông Lô, cho thấy: Thời gian gần đây hoạt động kinh doanh tại các bến bãi tấp nập, mật độ giao thông đường thủy tăng cao điều này gây ô nhiễm dòng sông cục bộ. Bên cạnh đó, mô hình nuôi cá lồng trên sông của người dân trên sông Lô đã phát triển nhân rộng, đây cũng là tác nhân gây ô nhiễm về chất hữu cơ. Tuy nhiên, chất lượng nước sông Lô vẫn được đánh giá là tốt, có thể dùng cấp cho sinh hoạt nhưng phải được xử lý trước khi sử dụng. Dự báo diễn biến nước sông Lô năm 2019 mức độ ô nhiễm các thông số chất hữu cơ sẽ cao hơn năm 2018.
Nước Sông Đà: chảy qua địa phận các huyện Thanh Sơn, Thanh Thủy, Tam Nông và thành phố Việt Trì. Thực hiện quan trắc 16 mẫu/4 vị trí. Kết quả 8/16 mẫu có thông số TSS vượt GHCP từ 1,17 ÷ 1,3 lần. Giá trị cao nhất tại khu vực xã Tinh Nhuệ, huyện Thanh Sơn.
Qua hiện trạng và diễn biến chất lượng môi trường nước sông Đà, cho thấy: Sông Đà chảy qua các huyện Thanh Sơn, Thanh Thuỷ, Tam Nông ít chịu tác động của sản xuất công nghiệp. Chỉ bị tác động chủ yếu của các bến bãi kinh doanh cát, sỏi, nuôi trồng thuỷ sản trên sông, vận tải đường sông và một lượng nước thải khu dân cư. Tuy nhiên, chất lượng nước sông Đà vẫn được coi là dòng sông sạch, có thể dùng cấp cho sinh hoạt nhưng phải được xử lý trước khi sử dụng. Dự báo diễn biến nước sông Đà năm 2019 mức độ ô nhiễm các thông số chất hữu cơ, chất rắn lơ lửng sẽ cao hơn năm 2018.
Nước sông Bứa: chảy qua địa phận các huyện Tân Sơn, Thanh Sơn, Tam Nông. Thực hiện quan trắc 24 mẫu/6 vị trí. Kết quả 20/24 mẫu có thông số TSS vượt GHCP từ 1,17 ÷ 3 lần; 12/24 mẫu có thông số BOD5 vượt GHCP từ 1,72 ÷ 59,2 lần; 12/24 mẫu có thông số COD vượt GHCP từ 1,15 ÷ 33,3 lần; 8/24 mẫu có thông số NH4+-N vượt GHCP 3,65 ÷ 10,92 lần; 8/24 mẫu có thông số PO43- vượt GHCP 1,55 ÷ 4,45 lần; 4/24 mẫu có thông số NO2- vượt GHCP 11,5 lần; 4/24 mẫu có thông số Coliform vượt GHCP 1,66 lần. Giá trị cao nhất tại khu vực cách cửa xả nhà máy chế biến tinh bột sắn Phú Thọ 50m về phía hạ lưu, khu 15, xã Địch Quả, huyện Thanh Sơn.
Qua hiện trạng và diễn biến môi trường nước nước sông Bứa, cho thấy: Khu vực huyện Tân Sơn, ít chịu tác động của công nghiệp, đô thị, dịch vụ hơn so với khu vực huyện Thanh Sơn, huyện Tam Nông. Trong quý I, IV/2018 vào mùa khô lưu lượng nước sông nhỏ, các cơ sở sản xuất, chế biến tinh bột sắn vào mùa hoạt động và xả thải ra sông nên mức độ ô nhiễm tăng hơn nhiều so với quý II, III/2018. Dự báo diễn biến chất lượng nước sông Bứa năm 2019 ô nhiễm tương đương so với năm 2018, tiếp tục bị ô nhiễm về các chất hữu cơ.
Nước Sông Chảy: chảy qua địa phận huyện Đoan Hùng. Thực hiện quan trắc 8 mẫu/2 vị trí. Kết quả 4/8 mẫu có thông số BOD5 vượt GHCP 1,88 lần; 4/8 mẫu có thông số COD vượt GHCP 1,27 lần tại khu vực khu 12, xã Vân Du, huyện Đoan Hùng. Qua hiện trạng và diễn biến môi trường nước nước sông Chảy, thấy rằng: Sông Chảy có dấu hiệu của ô nhiễm các thông số TSS, COD, BOD5. Dự báo diễn biến chất lượng nước sông Chảy năm 2019 ô nhiễm tương đương so với năm 2018, tiếp tục bị ô nhiễm về các chất hữu cơ.
Tóm lại, chức năng cung cấp nước cho sinh hoạt, sản xuất công nghiệp, nông nghiệp vốn là chức năng quan trọng hàng đầu của các dòng sông, hiện đang bị đe dọa bởi các loại chất thải thải vào dòng sông. Trên các lưu vực sông nhiều thông số chất lượng nước đã vượt GHCP, chủ yếu là ô nhiễm hữu cơ, chất rắn lơ lửng. Vì lẽ đó, việc tăng cường, nâng cao năng lực và hiệu quả quản lý, bảo vệ nguồn nước sông là một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, là một yêu cầu cấp thiết để đảm bảo các mục tiêu phát triển bền vững trong tương lai. Quản lý tổng hợp các nguồn thải trên lưu vực sông không thể tiến hành độc lập trong phạm vi hành chính của từng địa phương mà cần phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các địa phương trên lưu vực sông. Việc điều tra nghiên cứu xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu môi trường lưu vực sông rất cần thiết nhằm hỗ trợ cho các cơ quan quản lý đưa ra các quyết định chính xác và kịp thời.
Nước sông Hồng: chảy qua địa phận các huyện Hạ Hòa, Cẩm Khê, Thanh Ba, Lâm Thao, thị xã Phú Thọ và thành phố Việt Trì. Thực hiện quan trắc 112 mẫu/28 vị trí. Kết quả 112/112 mẫu có thông số TSS vượt GHCP từ 1,2 ÷ 5,57 lần. Giá trị cao nhất tại khu vực cách cửa thải Công ty CP Giấy Việt Trì 50m về phía hạ lưu, phường Bến Gót, thành phố Việt Trì và thấp nhất tại khu vực cách cửa thải Nhà máy xử lý nước thải thành phố 50m về phía hạ lưu, phường Minh Nông, thành phố Việt Trì; 108/112 mẫu có thông số BOD5 vượt GHCP từ 1,05 ÷ 4,4 lần; 88/112 mẫu có thông số COD vượt GHCP từ 1,05 ÷ 3,6 lần; 16/112 mẫu có thông số NH4+-N vượt GHCP từ 1,06 ÷ 4,42 lần. Giá trị cao nhất tại khu vực cách cửa thải Công ty TNHH Miwon Việt Nam 50m về phía hạ lưu, phường Thọ Sơn, thành phố Việt Trì
Qua hiện trạng và diễn biến môi trường nước nước sông Hồng, thấy rằng: Những năm gần đây vấn đề xử lý nước thải của các cơ sở sản xuất có nước thải ra sông Hồng, đã được quan tâm hơn, một số đơn vị đã tuần hoàn sử dụng nước thải sau xử lý vào sản xuất, nên giảm lưu lượng và nồng độ các chất ô nhiễm nước thải. Bên cạnh đó, từ thượng lưu, xuôi về hạ lưu sông Hồng tiếp nhận rất nhiều nguồn thải dọc theo lưu vực sông làm cho dòng sông ô nhiễm có tính chất liên vùng. Sông Hồng đoạn chảy qua thành phố Việt Trì bị ô nhiễm các thông số như TSS, COD, BOD5... vượt GHCP từ 1,02 ÷ 6 lần. Nguyên nhân, dòng sông bị ô nhiễm do tiếp nhận nhiều nguồn nước thải từ một số đơn vị sản xuất như Công ty CP Dệt Vĩnh Phú, Công ty CP bánh kẹo Hải Hà, Công ty TNHH Miwon Việt Nam, Công ty CP Giấy Việt Trì, Công ty TNHH MTV PangRim Neotex… và nước thải từ các kênh mương chứa NTSH của thành phố. Dự báo diễn biến chất lượng nước sông Hồng năm 2019 ô nhiễm tương đương so với năm 2018, tiếp tục bị ô nhiễm về các chất hữu cơ.
Nước Sông Lô: chảy qua địa phận các huyện Đoan Hùng, Phù Ninh và thành phố Việt Trì. Thực hiện quan trắc 60 mẫu/15 vị trí. Kết quả 60/60 mẫu có thông số TSS vượt GHCP từ 1,17÷ 2,1 lần. Giá trị cao nhất tại khu vực bến kinh doanh cát sỏi Công ty CP vật liệu xây dựng Sông Lô, phường Dữu Lâu, thành phố Việt Trì và thấp nhất tại khu vực dưới điểm tiếp nhận nước cống Hạ Giáp 50m về phía hạ lưu, thành phố Việt Trì; 56/60 mẫu có thông số COD, BOD5 vượt GHCP từ 1,07 ÷ 2,25 lần. Giá trị cao nhất tại khu vực cách Cảng An Đạo 100m về phía hạ lưu, xã An Đạo, huyện Phù Ninh.
Qua hiện trạng và diễn biến môi trường nước nước sông Lô, cho thấy: Thời gian gần đây hoạt động kinh doanh tại các bến bãi tấp nập, mật độ giao thông đường thủy tăng cao điều này gây ô nhiễm dòng sông cục bộ. Bên cạnh đó, mô hình nuôi cá lồng trên sông của người dân trên sông Lô đã phát triển nhân rộng, đây cũng là tác nhân gây ô nhiễm về chất hữu cơ. Tuy nhiên, chất lượng nước sông Lô vẫn được đánh giá là tốt, có thể dùng cấp cho sinh hoạt nhưng phải được xử lý trước khi sử dụng. Dự báo diễn biến nước sông Lô năm 2019 mức độ ô nhiễm các thông số chất hữu cơ sẽ cao hơn năm 2018.
Nước Sông Đà: chảy qua địa phận các huyện Thanh Sơn, Thanh Thủy, Tam Nông và thành phố Việt Trì. Thực hiện quan trắc 16 mẫu/4 vị trí. Kết quả 8/16 mẫu có thông số TSS vượt GHCP từ 1,17 ÷ 1,3 lần. Giá trị cao nhất tại khu vực xã Tinh Nhuệ, huyện Thanh Sơn.
Qua hiện trạng và diễn biến chất lượng môi trường nước sông Đà, cho thấy: Sông Đà chảy qua các huyện Thanh Sơn, Thanh Thuỷ, Tam Nông ít chịu tác động của sản xuất công nghiệp. Chỉ bị tác động chủ yếu của các bến bãi kinh doanh cát, sỏi, nuôi trồng thuỷ sản trên sông, vận tải đường sông và một lượng nước thải khu dân cư. Tuy nhiên, chất lượng nước sông Đà vẫn được coi là dòng sông sạch, có thể dùng cấp cho sinh hoạt nhưng phải được xử lý trước khi sử dụng. Dự báo diễn biến nước sông Đà năm 2019 mức độ ô nhiễm các thông số chất hữu cơ, chất rắn lơ lửng sẽ cao hơn năm 2018.
Nước sông Bứa: chảy qua địa phận các huyện Tân Sơn, Thanh Sơn, Tam Nông. Thực hiện quan trắc 24 mẫu/6 vị trí. Kết quả 20/24 mẫu có thông số TSS vượt GHCP từ 1,17 ÷ 3 lần; 12/24 mẫu có thông số BOD5 vượt GHCP từ 1,72 ÷ 59,2 lần; 12/24 mẫu có thông số COD vượt GHCP từ 1,15 ÷ 33,3 lần; 8/24 mẫu có thông số NH4+-N vượt GHCP 3,65 ÷ 10,92 lần; 8/24 mẫu có thông số PO43- vượt GHCP 1,55 ÷ 4,45 lần; 4/24 mẫu có thông số NO2- vượt GHCP 11,5 lần; 4/24 mẫu có thông số Coliform vượt GHCP 1,66 lần. Giá trị cao nhất tại khu vực cách cửa xả nhà máy chế biến tinh bột sắn Phú Thọ 50m về phía hạ lưu, khu 15, xã Địch Quả, huyện Thanh Sơn.
Qua hiện trạng và diễn biến môi trường nước nước sông Bứa, cho thấy: Khu vực huyện Tân Sơn, ít chịu tác động của công nghiệp, đô thị, dịch vụ hơn so với khu vực huyện Thanh Sơn, huyện Tam Nông. Trong quý I, IV/2018 vào mùa khô lưu lượng nước sông nhỏ, các cơ sở sản xuất, chế biến tinh bột sắn vào mùa hoạt động và xả thải ra sông nên mức độ ô nhiễm tăng hơn nhiều so với quý II, III/2018. Dự báo diễn biến chất lượng nước sông Bứa năm 2019 ô nhiễm tương đương so với năm 2018, tiếp tục bị ô nhiễm về các chất hữu cơ.
Nước Sông Chảy: chảy qua địa phận huyện Đoan Hùng. Thực hiện quan trắc 8 mẫu/2 vị trí. Kết quả 4/8 mẫu có thông số BOD5 vượt GHCP 1,88 lần; 4/8 mẫu có thông số COD vượt GHCP 1,27 lần tại khu vực khu 12, xã Vân Du, huyện Đoan Hùng. Qua hiện trạng và diễn biến môi trường nước nước sông Chảy, thấy rằng: Sông Chảy có dấu hiệu của ô nhiễm các thông số TSS, COD, BOD5. Dự báo diễn biến chất lượng nước sông Chảy năm 2019 ô nhiễm tương đương so với năm 2018, tiếp tục bị ô nhiễm về các chất hữu cơ.
Tóm lại, chức năng cung cấp nước cho sinh hoạt, sản xuất công nghiệp, nông nghiệp vốn là chức năng quan trọng hàng đầu của các dòng sông, hiện đang bị đe dọa bởi các loại chất thải thải vào dòng sông. Trên các lưu vực sông nhiều thông số chất lượng nước đã vượt GHCP, chủ yếu là ô nhiễm hữu cơ, chất rắn lơ lửng. Vì lẽ đó, việc tăng cường, nâng cao năng lực và hiệu quả quản lý, bảo vệ nguồn nước sông là một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, là một yêu cầu cấp thiết để đảm bảo các mục tiêu phát triển bền vững trong tương lai. Quản lý tổng hợp các nguồn thải trên lưu vực sông không thể tiến hành độc lập trong phạm vi hành chính của từng địa phương mà cần phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các địa phương trên lưu vực sông. Việc điều tra nghiên cứu xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu môi trường lưu vực sông rất cần thiết nhằm hỗ trợ cho các cơ quan quản lý đưa ra các quyết định chính xác và kịp thời.