Trung Sơn là xã vùng cao đặc biệt khó khăn của huyện Yên Lập, nằm cách trung tâm huyện 28 km về phía Tây Bắc, cách thành phố Việt Trì gần 80 km.

Toàn xã có tổng diện tích tự nhiên 9.729,16 ha, chiếm gần 1/4 diện tích toàn huyện, có ranh giới phía Bắc giáp các xã Xuân An, Mỹ Lương (huyện Yên Lập); phía Nam giáp các xã Thu Cúc, Thạch Kiệt (huyện Tân Sơn); Phía Tây giáp các xã Nghĩa Tâm, Bình Thuận (huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái); phía Đông giáp các xã Xuân Viên, Xuân Thủy, Nga Hoàng, Thượng Long (huyện Yên Lập). Chủ yếu là đồng bào dân tộc H’Mông, Dao, Mường sinh sống, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn. Vì vậy những năm trước đây công tác quản lý bảo vệ rừng còn nhiều hạn chế, người dân chưa tự giác và nhiệt tình trong công tác bảo vệ rừng.

Từ thực tế trên ngay khi Đại hội chi bộ Hạt Kiểm lâm Yên Lập giai đoạn 2015-2020, ban chi ủy chi bộ đã đưa vào Nghị quyết về công tác bảo vệ rừng tại gốc phát huy vai trò của đông đảo quần chúng nhân dân tham gia bảo vệ rừng, phát hiện và ngăn chăn kịp thời, triệt để các hành vi phá rừng, khai thác rừng trái pháp luật, thực thi nghiêm pháp luật về lâm nghiệp. Từ mục tiêu của Nghị quyết chi bộ, Hạt Kiểm lâm Yên Lập đã xây dựng kế hoạch và đưa ra các giải pháp tổ chức thực hiện cụ thể về công tác quản lý bảo vệ rừng, thực hiện thí điểm tại 2 khu xã Trung Sơn ngay từ năm 2016.

Hạt đã chỉ đạo Trạm Kiểm lâm Trung Sơn tham mưu cho UBND xã Trung Sơn xây dựng phương án quản lý bảo vệ rừng, tổ chức tuyên truyền và định hướng các mô hình bảo vệ rừng phù hợp với tình hình thực tế từng khu dân cư qua đó các mô hình bảo vệ rừng được nhân dân đồng tình ủng hộ, trong đó có mô hình bảo vệ rừng cộng đồng, toàn dân trong thôn cùng nhau tham gia bảo vệ rừng, họp thôn và cử ra tổ bảo vệ rừng thường trực lựa chọn những người nhiệt tình, tâm huyết với rừng thường xuyên tuần tra, kiểm tra rừng nếu có sự cố gì xảy ra huy động toàn dân tham gia ngăn chặn. Đánh giá lại các mô hình bảo vệ rừng những năm trở lại đây đều đạt hiểu quả cao, đặc biệt là các mô hình bảo vệ rừng các khu dân cư Bằng, Thành Xuân, Nhồi. Kể từ khi triển khai thực hiện mô hình bảo vệ rừng cộng đồng đến nay các vụ xâm phạm đến rừng giảm rõ rệt từ năm 2021 đến nay số vụ vi phạm về Luật lâm nghiệp giảm còn 15-20% so với những năm trước, đa số những vụ vi phạm đến rừng đều được người dân phát hiện và tố giác kịp thời qua đó thiệt hại ở mức thấp nhất.

Bên cạnh đó những chính sách của Nhà nước như hỗ trợ khoán bảo vệ rừng theo Nghị định 75/2015/NĐ-CP; chương trình giảm nghèo nhanh và bền vững; chương trình phát triển lâm nghiệp bền vững; … đã góp phần ổn định đời sống, tăng thu nhập cho người dân tham gia bảo vệ rừng.

Từ những kết quả đạt được trong công tác quản lý bảo vệ rừng tại xã Trung Sơn nói riêng và trên toàn huyện Yên Lập trong những năm qua chúng ta thấy công tác bảo vệ rừng những năm trước đây đã rất khó khăn và phức tạp nếu được sự đồng tình, ủng hộ và tích cực tham gia của người dân sẽ đem lại hiệu quả cao. Từ các mô hình quản lý bảo vệ rừng tại một số khu dân cư của xã Trung Sơn, Hạt Kiểm lâm Yên Lập đã giới thiệu, tuyên truyền và nhân rộng đến một số xã trên địa bàn huyện và được áp dụng hiệu quả, đến nay công tác quản lý bảo vệ rừng trên địa bàn toàn huyện đã ổn định.