Dường như, quy luật vận hành ổn định, điều hòa, thông minh của tự nhiên đang bị triệt diệt, nhanh và cơ bản hơn tất cả mọi giai đoạn từng có trong lịch sử. Một quy luật khác do chính con người tạo nên đang được thiết lập - quy luật của hỗn loạn. Môi trường sống của con người đang “sốc” do chính bàn tay mình tạo nên. Tất cả cần sự chung sức cho một môi trường sống trong lành.

 
Chuyện Hồ Ba Bể và sông Hồng cạn


Gần đây, những lời kêu cứu của các nhà khoa học cho hồ Ba Bể đang khiến dư luận lo ngại. Câu chuyện này không mới. Từ một, hai chục năm trước, các nghiên cứu cụ thể, bài bản đã đưa ra kết luận về nguy cơ của một hồ nước ngọt tự nhiên quý hiếm nhất thế giới và có giá trị đặc biệt quan trọng đến đời sống hàng triệu người dân của nước ta. Thế nhưng, nghiên cứu cứ nghiên cứu, kêu cứ kêu… Hơn hai mươi năm sau, những lời kêu cứu cho hồ càng khẩn thiết hơn. Dù chưa ngã ngũ, song liệu rằng, “ai đó” hôm nay có bỏ qua vấn đề môi sinh đặc biệt quan trọng này như những người tiền nhiệm ?


Không đâu xa, ngay ở Thủ đô Hà Nội, đã từ lâu, giới khoa học, chuyên gia đã đưa ra những lời cảnh báo về tình trạng bồi đắp và có nguy cơ biến mất dòng sông Hồng ở khu vực hạ lưu đồng bằng sông Hồng. Nhưng cứ cảnh báo, báo cứ đăng, dân cứ lo, song chẳng có ai đứng ra giải quyết triệt để vấn đề. Và rồi điều gì đến đang đến! Sông Hồng sắp biến mất. Tình trạng bồi đắp hiện nay được đánh giá là vô cùng khó khăn để nạo vét lòng sông bởi khối lượng phù sa vô cùng khổng lồ đang ngày càng khiến cho lòng sông cao hơn mặt phố ở Hà Nội.


Mất một dòng sông Hồng, chỉ nói ở đoạn ngắn thôi là đoạn chảy qua địa bàn Hà Nội liệu có gì ghê gớm? Không bàn quá xa vào rất rất nhiều tác hại từ sự biến đổi cảnh quan, môi sinh lên đời sống người Hà Nội, chỉ nhìn riêng một việc cụ thể là mỗi mùa mưa lụt, các trạm bơm của Hà Nội sẽ trút nước đi đâu để cứu thành phố khỏi nạn hồng thủy. Ngoài sông Hồng đang dần biến mất, những con sông nào khác trong số hàng trăm con sông cả nước đang có nguy cơ biến mất mà đáng lẽ ra “ai đó” hôm nay nhận trách nhiệm và hành động lập tức sẽ hoàn toàn cứu được những thảm họa trong tương lai.

 
Nơm nớp khi mùa mưa đến


Nếu như trước đây, mỗi mùa mưa đến, lụt về (nước lên từ từ), người dân đón nhận rất tự nhiên bởi đó là lúc muôn vật được tiếp thêm sức sống, ruộng đồng được tưới tắm phù sa. Còn nay, chưa bao giờ như lúc này, con người lại nơm nớp lo mỗi khi mùa mưa đến. Miền Trung Việt Nam là nơi hiển hiện rõ nhất tâm trạng này. Mưa đến như chưa từng có và ngập lụt chưa từng thấy. Mỗi lần nghe đài báo có gió mùa hay áp thấp nhiệt đới là người dân vùng lũ lại nơm nớp lo. Bởi sau nó sẽ là núi sập, rừng trôi! Bởi, đứa con của tự nhiên là con người đang trở nên hỗn hào hơn bao giờ hết với mẹ tự nhiên của mình. Các nhà khoa học đã cảnh báo, bây giờ thời tiết không phải đang biến đổi, mà biến động, bất thường, có người đã nói đến dị thường, hay đang hỗn loạn? Hẳn có những quy luật, những chu kỳ nào đó của tự nhiên con người còn chưa lần ra nổi, nhưng cũng chắc chắn không thể chối tác động vô trách nhiệm của con người kiêu ngạo, đến hỗn hào...


Thế nên, bây giờ, không còn lụt, chỉ có lũ. Lũ là nước đột ngột đổ ập xuống, như thác, hung bạo, nhanh và dữ. Lũ không mang phù sa đến, lũ quét sạch tất cả những gì nó gặp trên đường đi và kéo đất đá từ trên rừng xuống lấp hết ruộng đồng.


Hơn trăm năm trước, nhiều nước trên thế giới đã ồ ạt “khai phá” rừng, đào sâu vào lòng đất. Nhưng rồi họ đã kịp “tỉnh ngộ”, đóng lại những cửa rừng, lấp lại những hầm sâu, khơi trong, làm sống lại các dòng sông.


Đi sau, chúng ta có thể khôn ngoan hơn như lẽ ra phải thế. Nhưng, sự vội vã, kiêu căng và lòng tham không đáy, đã che mắt chúng ta, đang còn tiếp tục che mắt chúng ta. Chúng ta vẫn còn hăng lắm trong việc chặt phá nốt đôi chút còn lại và đang bắt đầu một công cuộc đào bới hung dữ hơn.


Biết đến bao giờ, con cháu chúng ta có thể được dạo chơi trong những cánh rừng, đứng trên non cao mà mát mắt với rừng thẳm? Để khi đó, chúng kể câu chuyện rằng, cha ông chúng từng rất dại dột, nhưng rồi cũng đã từng biết khôn ngoan, để cho sự sống từng sắp bị triệt diệt, lại được cứu, lại sinh sôi, phát triển, trường tồn!? Bao giờ nhỉ ?!