Trong những ngày qua, nắng nóng gay gắt xảy ra trên diện rộng ở các tỉnh phía Bắc trong đó có tỉnh Phú Thọ, nhiệt độ phổ biến ở mức 37 - 39oC, độ ẩm tương đối thấp trong ngày phổ biến ở mức 30 - 50%.
Theo dự báo của Trung tâm khí tượng thủy văn Quốc gia, đợt nắng nóng còn có khả năng kéo dài, nhiều khu vực rừng trên địa bàn tỉnh đang ở cấp cảnh báo cháy rừng cấp V (cấp cực kỳ nguy hiểm), nguy cơ xảy ra cháy rừng cao.
Toàn tỉnh hiện có 171.606ha diện tích rừng và đất lâm nghiệp. Trong đó, rừng đặc dụng gần 16.000 ha, rừng sản xuất 123.638ha, rừng phòng hộ gần 32.000ha. Diện tích rừng tập trung nhiều tại các huyện Tân Sơn, Thanh Sơn, Yên Lập, Hạ Hòa, Đoan Hùng. Tại một số địa phương chủ yếu là rừng trồng thuần với những loại cây có nhiều tinh dầu như keo, bạch đàn, khi gặp thời tiết nắng nóng kéo dài, nhiệt độ cao rất dễ bén lửa trong khi thực bì dưới tán rừng dày cũng làm gia tăng vật liệu gây cháy.
Để chủ động các biện pháp phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR) hiệu quả, làm hạn chế nguy cơ cháy rừng xảy ra, thời gian qua, công tác bảo vệ, quản lý và phát triển rừng trên địa bàn tỉnh luôn được các cấp, ngành quan tâm chú trọng; đã khuyến khích các thành phần kinh tế, hộ gia đình, cá nhân tham gia bảo vệ và phát triển rừng. Nhờ đó, các vụ cháy rừng và vi phạm pháp luật về lâm nghiệp ngày càng giảm cả về số vụ và diện tích thiệt hại.
Thành phố Việt Trì hiện có 510,5ha diện tích rừng và đất lâm nghiệp, nằm trên 6 phường, xã. Trong đó, diện tích rừng đặc dụng là 342,5ha; rừng sản xuất là 168ha; rừng tự nhiên là 18,7ha; khu bảo vệ nghiêm ngặt là 32,2ha. Tuy trên địa bàn thành phố diện tích rừng không nhiều nhưng tiềm ẩn nguy cơ cháy cao do trong khu rừng quốc gia Đền Hùng có các đền, chùa, lăng mộ trên núi Hùng, núi Vặn, đồi Sim, đồi Cao Phầy, đồi Kim Quy… Trong những ngày đỉnh điểm của nắng nóng, Hạt Kiểm lâm thành phố Việt Trì đã chủ động phối hợp với các phường, xã, Khu Di tích lịch sử Đền Hùng tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát, đặc biệt là ở các khu vực có nguy cơ cháy rừng cao. Chuẩn bị dụng cụ, phương tiện và bố trí lực lượng xung kích ứng trực để kịp thời ứng cứu và xử lý khi có cháy rừng xảy ra theo phương châm “4 tại chỗ”.
Ông Nguyễn Văn Viễn - Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm thành phố Việt Trì cho biết: Đặc thù của khu vực rừng trên địa bàn thành phố có thực bì dày, đồng thời dân cư sống xen kẽ với diện tích rừng nên rất dễ xảy ra cháy rừng. Để đảm bảo an toàn cho người dân cũng như toàn Khu Di tích lịch sử Đền Hùng, thời gian qua, chúng tôi tích cực đẩy mạnh tuyên truyền về PCCCR trong các khu dân cư, trên hệ thống loa truyền thanh của Khu Di tích lịch sử Đền Hùng và tổ chức các đoàn kiểm tra tại những khu vực trọng điểm dễ có nguy cơ xảy ra cháy rừng. Lắp đặt biển điện tử báo hiệu cấp dự báo cháy rừng tại sân hành lễ Khu Di tích lịch sử Đền Hùng để tất cả những người dân đi qua sân hành lễ đều có thể nhận biết được về mức độ dự báo cháy rừng. Cùng với đó, Hạt Kiểm lâm cũng đã tham mưu tổ chức diễn tập PCCCR cho người dân và lực lượng Kiểm lâm để có kỹ năng ứng phó tốt với các tình huống cấp bách xảy ra.
Trước nguy cơ cháy rừng xảy ra, Chủ tịch UBND tỉnh đã có Công điện số 2/CĐ-UBND về việc chỉ đạo quyết liệt các biện pháp PCCCR. Trong đó yêu cầu, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các địa phương và các chủ rừng xây dựng và tổ chức thực hiện phương án, kế hoạch bảo vệ rừng, PCCCR, các tình huống khi cháy rừng xảy ra; chỉ đạo khắc phục các tồn tại trong công tác PCCCR của địa phương, chủ rừng để phù hợp với tình hình thời tiết nắng nóng hiện nay. Tăng cường công tác tuyên truyền, cảnh báo, dự báo cháy rừng trong những ngày nắng nóng dễ xảy ra cháy rừng; đồng thời, vận động nhân dân thực hiện tốt công tác PCCCR, phát hiện sớm và tổ chức chữa cháy kịp thời theo phương châm “4 tại chỗ”. Phân công lực lượng ứng trực 24/24 giờ hằng ngày tại các chốt/trạm. Đối với các khu rừng trọng điểm và các khu rừng nguy cơ cháy rừng cao bố trí lực lượng chốt chặn, tuần tra canh gác, kiểm soát người ra vào rừng, ngăn chặn các hành vi đưa lửa vào rừng trong những ngày nắng nóng; kịp thời phát hiện điểm cháy, huy động lực lượng tham gia khống chế, dập tắt cháy rừng, không để xảy ra cháy lớn. Đối với các khu rừng gần với khu dân cư, kho tàng phải có phương án di dời dân, đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản của nhân dân và Nhà nước khi xảy ra cháy rừng.
Thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh, lực lượng Kiểm lâm trong tỉnh đã tăng cường xuống các khu vực trọng điểm về cháy rừng để tham mưu cho chính quyền cơ sở thực hiện công tác PCCCR, trong đó yêu cầu các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình trên địa bàn đăng ký thời gian đốt xử lý thực bì cho UBND cấp xã (trưởng thôn, kiểm lâm phụ trách địa bàn) biết để theo dõi, chỉ đạo, hướng dẫn nhằm kiểm soát quá trình sử dụng lửa trong xử lý đốt thực bì. Chủ động kiểm tra, tuần tra rừng, rà soát các khu vực hay xảy ra phá rừng, lấn chiếm đất rừng trái pháp luật, đặc biệt là các khu rừng tự nhiên, rừng phòng hộ, đặc dụng, kiên quyết xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật.
Ông Trần Ngọc Cường - Phó Chi cục Trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh cho biết: Chi cục đã triển khai nhiều phương án, đặc biệt là phương án “4 tại chỗ”, trong đó, lực lượng và phương tiện luôn được chuẩn bị sẵn sàng. Với phương châm phòng hơn chống, Hạt Kiểm lâm các huyện, thành phố, thị xã có rừng cần tập trung đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục pháp luật về PCCCR, bảo vệ rừng trong cộng đồng dân cư; vận động người dân, chủ rừng chấp hành nghiêm quy định của Nhà nước về công tác này. Đặc biệt, trong những ngày nắng nóng kéo dài, nghiêm cấm mọi hành vi sử dụng lửa trong, gần rừng và đốt, xử lý thực bì trồng rừng, đốt nương làm rẫy.
Bên cạnh đó, phối hợp chặt chẽ với lực lượng công an, quân đội, UBND các xã, phường, thị trấn theo dõi, bám sát địa bàn, cập nhật tình hình thời tiết để tham mưu cấp trên xây dựng kế hoạch, chỉ đạo triển khai phương án bảo vệ, phòng cháy hiệu quả nhất; ngăn chặn và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định về PCCCR, bảo vệ rừng; phân cấp trách nhiệm quản lý nhà nước đối với tập thể, cá nhân nếu để xảy ra cháy rừng, phá rừng trên địa bàn quản lý.