“Tình trạng biến đổi khí hậu, diễn biến thời tiết thất thường không  theo quy luật hiện là thách thức nhưng cũng chính là thời cơ để ngành khí tượng thủy văn đổi mới tư duy và cách thức tổ chức công việc, có kế hoạch tổng thể hành động theo lộ trình mới. Các sản phầm của ngành phải có hiệu quả cụ thể, đáp ứng nhu cầu xã hội ”, Bộ trưởng chỉ đạo.



Ưu tiên cho công tác dự báo



“ Ngành khí tượng thủy văn luôn đi bằng “hai chân” là dự báo và điều tra cơ bản. Giai đoạn này nên ưu tiên cho công tác dự báo. Sản phẩm của khí tượng thủy văn cũng phải đa dạng hơn, bám sát yêu cầu xã hội, đi theo trục phát triển toàn ngành TN&MT là kinh tế hóa, tài chính hóa ”, Bộ trưởng nói.



Theo Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên, những bài học kinh nghiệm thời gian qua cho thấy toàn ngành cần rút kinh nghiệm sâu sắc. Để công tác dự báo không lúng túng mỗi khi thời tiết diễn biến sai quy luật đồng thời giảm tới mức thấp nhất những thiệt hại do thiên tai gây ra, đặc biệt là thiệt hại “hậu bão”, Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia cần rà soát tính lại từ quy trình kỹ thuật tới nâng cao năng lực dự báo, cả phương tiện trang thiết bị và nguồn nhân lực.



Bộ trưởng chỉ đạo ngành khí tượng thủy văn cần tạo một “sân chơi” lớn hơn, liên kết phối hợp mạnh với nhiều đơn vị TN&MT mà nòng cốt là Cục Khí tượng thủy văn và Biến đổi khí hậu, Viện Khoa học Khí tượng thủy văn và Môi trường..., bởi nhiều lĩnh vực như quản lý tài nguyên nước, môi trường... có “đầu vào” là số liệu điều tra cơ bản của khí tượng thủy văn.



“Đã đến lúc, chủ trương kinh tế hóa, tài chính hóa phải là hướng đi lâu dài của ngành. Các bản tin dự báo có tính chính xác cao và đa dạng mới đáp ứng yêu cầu của nhiều nhóm đối tượng. Các số liệu điều tra cơ bản của ngành cũng vậy, phải tập trung phát triển dịch vụ này, nếu chỉ phục vụ riêng cho công tác dự báo là sự lãng phí lớn”, Bộ trưởng nhấn mạnh.



Sớm xây dựng Chương trình hành động cụ thể



Sau cuộc làm việc này, Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên kết luận, Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia phải có Chương trình hành động, đề án phát triển tổng thể báo cáo Bộ ngay tháng 3 này. “Đồng thuận để hành động, đưa ngành phát triển đột phá về trình độ dự báo và điều tra cơ bản. Tạo một sân chơi hợp lý hài hòa. Không để lặp lại những sự cố đáng tiếc như 2008. Đó là những yêu cầu cấp bách đối với toàn ngành”.



Trước đó, những ý kiến chỉ đạo của Thứ trưởng Thường trực Nguyễn Văn Đức cũng được Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên hoàn toàn nhất trí.



Thứ trưởng cho rằng chất lượng cũng như tính kịp thời đầy đủ của hệ thống số liệu, dữ liệu về khí tượng thủy văn rất quan trọng có đảm bảo mới phục vụ được mục tiêu giảm nhẹ thiên tai, đảm bảo phát triển kinh tế xã hội bền vững. “Cần văn bản hóa, sớm thống nhất cơ chế hoạt động thu, nhận những số liệu, dữ liệu này. Hệ thống đo mưa và đo thủy triều có chính xác mới tính được mực nước biển dâng ứng phó với biến đổi khí hậu”.



Thứ trưởng Nguyễn Văn Đức cũng lưu ý, song song với việc đầu tư trang bị thiết bị mới hiện đại, Trung tâm phải tăng hiệu quả của hệ thống này cũng như hệ thống các trạm quan trắc khí tượng thủy văn nói chung. Toàn bộ số liệu điều tra cơ bản về khí tượng thủy văn phải giúp cho tăng cường công tác dự báo cũng như tăng nguồn thu qua các hoạt động dịch vụ.



“Từ những ý kiến kết luận của Bộ trưởng  cần xây dựng thành Chương trình hành động cụ thể”, Thứ trưởng nói.



Các đơn vị ngành TN&MT sẵn sàng tham gia phối hợp



“Xây dựng Chiến lược phát triển ngành khí tượng thủy văn đến năm 2020, Cục Khí tượng thủy văn và Biến đổi khí hậu được Bộ giao, sẽ hoàn thành trong năm nay với tinh thần đột phá và kinh tế hóa, xã hội hóa lĩnh vực này, Cục trưởng Lê Công Thành cho biết.



Cục Khí tượng thủy văn và Biến đổi khí hậu cũng đang tiến hành nghiên cứu rà soát tổng thể công tác dự báo. Từ quy trình kỹ thuật dự báo bão, dự báo lũ, được xây dựng mới lại, tới hình thức và sản phẩm dự báo là những bản tin dự báo  được xã hội quan tâm cũng sẽ cải tiến đa dạng hóa để mọi đối tượng đều nhận được thông tin cần thiết và dễ hiểu dễ nghe, dễ làm... Mạng lưới đo đạc và truyền tin tự động, số hóa, sẽ được tăng cường ngay trong năm nay, Đề án này Cục sẽ trình Bộ cuối tháng 3 này.



Phó Tổng cục trưởng phụ trách Tổng cục Biển và hải đảo Việt Nam Nguyễn Văn Cư cũng tán thành việc tăng cường phối hợp hợp tác trước mắt và lâu dài: “18 trạm quan trắc biển của Tổng cục nếu gắn với các trạm thủy văn biển đã có của Trung tâm sẽ khai thác được tối đa hệ thống quan trắc này. Mặt khác, hệ thống trạm rađa quan trắc biển của Tổng cục có thể đồng thời khai thác hiệu quả cho lĩnh vực khí tượng thủy văn. Các số liệu khí tượng thủy văn biển của Trung tâm cũng là cơ sở dữ liệu đáng tin cậy giúp Tổng cục hoàn chỉnh hệ thống cơ sở dữ liệu về điều tra TN&MT biển”.



Cục trưởng Cục quản lý Tài nguyên nước Nguyễn Thái Lai đề nghị Trung tâm Khí tượng thủy văn quốc gia không chỉ dự báo lũ mà cần xây dựng quy trình dự báo kiệt, bởi nó ảnh hưởng đến đời sống xã hội không kém gì thiên tai.



Lãnh đạo Trung tâm Viễn thám Quốc gia, Cục đo đạc bản đồ, Tổng cục Môi trường, Trung tâm Quy hoạch quản lý tài nguyên nước... cũng khẳng định mong muốn trong thời gian tới sẽ có những hợp tác chặt chẽ hơn với Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia, có cơ chế chia sẻ thông tin số liệu giữa các đơn vị, đa dạng hóa các mô hình dịch vụ phục vụ.



Một số kiến nghị mà Giám đốc Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia Bùi Văn Đức đề xuất trong báo cáo được lãnh đạo Bộ đồng ý, trên tinh thần Trung tâm phải tạo bước đột phá thực sự trong toàn ngành, nhất là công tác dự báo.