Tình hình khai thác mỏ sét và xây dựng cơ sở sản xuất gạch ngói trên địa bàn huyện cẩm khê
Chia sẻ:
Kết quả kiểm tra như sau:
Trên địa bàn huyện có 44 tổ chức, cá nhân đang hoạt động khai thác mỏ sét và xây dựng cơ sở sản xuất gạch ngói trên địa bàn 17 xã, thị trấn với diện tích đất là 37,70 ha, bao gồm: 7 cơ sở hoạt động theo công nghệ lò đứng liên hoàn, diện tích đất là 19,48 ha: 37 cơ sở xây dựng lò thủ công, diện tích đất là 18,82 ha. Tổng khối lượng đất sét đã khai thác của tổ chức, cá nhân trong một năm là 51.078 m3 , làm ra gần 36 triệu viên gạch/năm. Trong đó: 7 cơ sở lò đứng bước đầu đã khai thác là 19.422m3/năm, sản lượng gạch là 13.595.400 viên/năm; Lò thủ công là 37 cơ sở khai thác là 31.656m3/năm, sản lượng gạch là 22.159.200 viên/ năm.
Với kết quả trên đã góp phần tạo công ăn việc làm cho người lao động trên địa bàn, tạo nguồn sản phẩm vật liệu xây dựng cho thị trường, tạo nguồn thu cho ngân sách. Phần lớn các cơ sở sản xuất đều có quyết định giao đất hoặc hợp đồng của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
Trong việc chấp hành các chế độ chính sách và quy định của địa phương: Nhìn chung các cơ sở hoạt động sản xuất theo công nghệ lò đứng liên hoàn từ năm 2005 trở lại đây đều được cấp phép hoạt động, được giao đất và thực hiện việc ký hợp đồng thuê đất với các cơ quan có thẩm quyền( Sở TN & MT, UBND huyện và UBND xã...), đã ký giấy xác nhận cam kết bảo vệ môi trường.
Tuy nhiên trong hoạt động, các cơ sở còn bộc lộ một số điểm hạn chế đó là:
- Về hồ sơ giấy tờ hoạt động của các lò thủ công chưa dảm bảo trình tự thủ tục về đất đai, khoáng sản và môi trường theo quy định, chưa đóng góp đầy đủ, kịp thời các khoản nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, ít nhiều ảnh hưởng đến môi trường xung quanh do khói lò và chất thải rắn, trong đó điển hình là 11 hộ gia đình cá nhân (Phượng Vỹ 3 hộ; Tam Sơn 6 hộ; Tuy Lộc 2 hộ) đã tự ý hoạt động mà không đóng góp một khoản nghĩa vụ tài chính nào với Nhà nước, 9 chủ cơ sở hoạt động kém hiệu quả đó là: 6 cơ sở tại xã Tam Sơn và 3 cơ sở tại xã Tạ Xá.
- Về công tác quản lý Nhà nước đối với lĩnh vực khai thác, chế biến sét gạch ngói: Việc quản lý của UBND các xã còn buông lỏng, chưa có biện pháp xử lý kiên quyết, gây thất thoát nguồn thu cho ngân sách, đặc biệt là UBND các xã: Phượng Vỹ, Tam Sơn và Tuy Lộc.
- Một số tổ chức, hộ gia đình cá nhân trong quá trình hoạt động tự ý lấn chiếm đất sử dụng vượt diện tích được giao; vi phạm về độ sâu khai thác, đổ xỉ, gạch vỡ xuống dòng chảy, gây ô nhiễm môi trường xung quanh chưa được phát hiện xử lý kịp thời. Cụ thể là: có 6 cơ sở vi phạm độ sâu khai thác theo hợp đồng khai thác hoặc đề án khai thác được duyệt; 22 cơ sở sử dụng vượt diện tích được giao là 31.339,5m2; 5 cơ sở vi phạm đổ xỉ và gạch vỡ xuống lòng ngòi tiêu.
Để phát huy những ưu điểm, khắc phục những tồn tại nêu trên, kế hoạch tổ chức chỉ đạo của UBND huyện Cẩm Khê trong thời gian tới là:
Để đảm bảo trật tự kỷ cương và công bằng xã hội, đưa công tác quản lý Nhà nước về hoạt động khai thác, chế biến và kinh doanh sét gạch ngói đi vào nề nếp, có sự quản lý của các cấp theo đúng pháp luật, Chủ tịch UBND huyện đã yêu cầu:
- UBND các xã, thị trấn có hoạt động khai thác, chế biến mỏ sét gạch ngói theo dõi, quản lý khối lượng, sản lượng gạch đã khai thác, chế biến của từng cơ sở để tính toán thu đúng và thu đủ các khoản thuế, phí phải nộp theo đúng quy định. Truy thu các khoản nghĩa vụ thuế, phí đối với các chủ cơ sở chưa chấp hành hoặc chấp hành chưa đầy đủ các khoản nghĩa vụ tài chính vào ngân sách Nhà nước theo đúng các quy định hiện hành.
- Đình chỉ hoạt động khai thác đối với 11 hộ gia đình cá nhân tại các xã: Phượng Vỹ, Tam Sơn và Tuy Lộc và một số chủ lò hoạt động kém hiệu quả, chưa chấp hành đủ các khoản nghĩa vụ tài chính theo quy định như 03 chủ cơ sở tại Tạ Xá và 01 chủ cơ sở tại Đồng Lương; Xử lý vi phạm hành chính, buộc khắc phục hậu quả đối với các chủ cơ sở tự ý lấn chiếm đất, đổ chất thải xuống lòng ngòi tiêu gây ô nhiễm môi trường; Yêu cầu hoàn nguyên lại nguyên trạng đối với các chủ cơ sở khai thác vượt độ sâu cho phép; yêu cầu chủ công ty TNHH Tiến Cường có biện pháp giải phóng mặt bằng tìm quỹ đất khai thác hợp lý, không khai thác trên phần đất xây dựng.
- Tạo điều kiện có chọn lọc cho các chủ cơ sở có đủ điều kiện chuyển đổi sang công nghệ lò đứng và hoàn tất các thủ tục khai thác theo quy định nhằm tạo công ăn việc làm, tăng nguồn thu cho ngân sách và đáp ứng nhu cầu xây dựng tại địa bàn.
- Các cơ sở còn lại cần có kế hoạch hoàn nguyên trước khi chấm dứt hoạt động khai thác, sản xuất gạch ngói theo hợp đồng để trả lại mặt bằng cho sản xuất trước năm 2010.
- Yêu cầu các doanh nghiệp đang hoạt động theo công nghệ lò đứng nhanh chóng hoàn thiện các thủ tục hoạt động theo đúng các quy định của Luật Đất đai, Luật Khoáng sản và Luật Bảo vệ Môi trường để đi vào sản xuất có hiệu quả.
Trên địa bàn huyện có 44 tổ chức, cá nhân đang hoạt động khai thác mỏ sét và xây dựng cơ sở sản xuất gạch ngói trên địa bàn 17 xã, thị trấn với diện tích đất là 37,70 ha, bao gồm: 7 cơ sở hoạt động theo công nghệ lò đứng liên hoàn, diện tích đất là 19,48 ha: 37 cơ sở xây dựng lò thủ công, diện tích đất là 18,82 ha. Tổng khối lượng đất sét đã khai thác của tổ chức, cá nhân trong một năm là 51.078 m3 , làm ra gần 36 triệu viên gạch/năm. Trong đó: 7 cơ sở lò đứng bước đầu đã khai thác là 19.422m3/năm, sản lượng gạch là 13.595.400 viên/năm; Lò thủ công là 37 cơ sở khai thác là 31.656m3/năm, sản lượng gạch là 22.159.200 viên/ năm.
Với kết quả trên đã góp phần tạo công ăn việc làm cho người lao động trên địa bàn, tạo nguồn sản phẩm vật liệu xây dựng cho thị trường, tạo nguồn thu cho ngân sách. Phần lớn các cơ sở sản xuất đều có quyết định giao đất hoặc hợp đồng của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
Trong việc chấp hành các chế độ chính sách và quy định của địa phương: Nhìn chung các cơ sở hoạt động sản xuất theo công nghệ lò đứng liên hoàn từ năm 2005 trở lại đây đều được cấp phép hoạt động, được giao đất và thực hiện việc ký hợp đồng thuê đất với các cơ quan có thẩm quyền( Sở TN & MT, UBND huyện và UBND xã...), đã ký giấy xác nhận cam kết bảo vệ môi trường.
Tuy nhiên trong hoạt động, các cơ sở còn bộc lộ một số điểm hạn chế đó là:
- Về hồ sơ giấy tờ hoạt động của các lò thủ công chưa dảm bảo trình tự thủ tục về đất đai, khoáng sản và môi trường theo quy định, chưa đóng góp đầy đủ, kịp thời các khoản nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, ít nhiều ảnh hưởng đến môi trường xung quanh do khói lò và chất thải rắn, trong đó điển hình là 11 hộ gia đình cá nhân (Phượng Vỹ 3 hộ; Tam Sơn 6 hộ; Tuy Lộc 2 hộ) đã tự ý hoạt động mà không đóng góp một khoản nghĩa vụ tài chính nào với Nhà nước, 9 chủ cơ sở hoạt động kém hiệu quả đó là: 6 cơ sở tại xã Tam Sơn và 3 cơ sở tại xã Tạ Xá.
- Về công tác quản lý Nhà nước đối với lĩnh vực khai thác, chế biến sét gạch ngói: Việc quản lý của UBND các xã còn buông lỏng, chưa có biện pháp xử lý kiên quyết, gây thất thoát nguồn thu cho ngân sách, đặc biệt là UBND các xã: Phượng Vỹ, Tam Sơn và Tuy Lộc.
- Một số tổ chức, hộ gia đình cá nhân trong quá trình hoạt động tự ý lấn chiếm đất sử dụng vượt diện tích được giao; vi phạm về độ sâu khai thác, đổ xỉ, gạch vỡ xuống dòng chảy, gây ô nhiễm môi trường xung quanh chưa được phát hiện xử lý kịp thời. Cụ thể là: có 6 cơ sở vi phạm độ sâu khai thác theo hợp đồng khai thác hoặc đề án khai thác được duyệt; 22 cơ sở sử dụng vượt diện tích được giao là 31.339,5m2; 5 cơ sở vi phạm đổ xỉ và gạch vỡ xuống lòng ngòi tiêu.
Để phát huy những ưu điểm, khắc phục những tồn tại nêu trên, kế hoạch tổ chức chỉ đạo của UBND huyện Cẩm Khê trong thời gian tới là:
Để đảm bảo trật tự kỷ cương và công bằng xã hội, đưa công tác quản lý Nhà nước về hoạt động khai thác, chế biến và kinh doanh sét gạch ngói đi vào nề nếp, có sự quản lý của các cấp theo đúng pháp luật, Chủ tịch UBND huyện đã yêu cầu:
- UBND các xã, thị trấn có hoạt động khai thác, chế biến mỏ sét gạch ngói theo dõi, quản lý khối lượng, sản lượng gạch đã khai thác, chế biến của từng cơ sở để tính toán thu đúng và thu đủ các khoản thuế, phí phải nộp theo đúng quy định. Truy thu các khoản nghĩa vụ thuế, phí đối với các chủ cơ sở chưa chấp hành hoặc chấp hành chưa đầy đủ các khoản nghĩa vụ tài chính vào ngân sách Nhà nước theo đúng các quy định hiện hành.
- Đình chỉ hoạt động khai thác đối với 11 hộ gia đình cá nhân tại các xã: Phượng Vỹ, Tam Sơn và Tuy Lộc và một số chủ lò hoạt động kém hiệu quả, chưa chấp hành đủ các khoản nghĩa vụ tài chính theo quy định như 03 chủ cơ sở tại Tạ Xá và 01 chủ cơ sở tại Đồng Lương; Xử lý vi phạm hành chính, buộc khắc phục hậu quả đối với các chủ cơ sở tự ý lấn chiếm đất, đổ chất thải xuống lòng ngòi tiêu gây ô nhiễm môi trường; Yêu cầu hoàn nguyên lại nguyên trạng đối với các chủ cơ sở khai thác vượt độ sâu cho phép; yêu cầu chủ công ty TNHH Tiến Cường có biện pháp giải phóng mặt bằng tìm quỹ đất khai thác hợp lý, không khai thác trên phần đất xây dựng.
- Tạo điều kiện có chọn lọc cho các chủ cơ sở có đủ điều kiện chuyển đổi sang công nghệ lò đứng và hoàn tất các thủ tục khai thác theo quy định nhằm tạo công ăn việc làm, tăng nguồn thu cho ngân sách và đáp ứng nhu cầu xây dựng tại địa bàn.
- Các cơ sở còn lại cần có kế hoạch hoàn nguyên trước khi chấm dứt hoạt động khai thác, sản xuất gạch ngói theo hợp đồng để trả lại mặt bằng cho sản xuất trước năm 2010.
- Yêu cầu các doanh nghiệp đang hoạt động theo công nghệ lò đứng nhanh chóng hoàn thiện các thủ tục hoạt động theo đúng các quy định của Luật Đất đai, Luật Khoáng sản và Luật Bảo vệ Môi trường để đi vào sản xuất có hiệu quả.
Tác giả bài viết: Nguyễn Văn Tuyến (Phó trưởng Phòng TN & MT H.Cẩm Khê)