Truy xuất nguồn gốc các sản phẩm nông lâm thủy sản không đảm bảo an toàn thực phẩm
Thực phẩm là một trong những nhu cầu thiết yếu cho cuộc sống hàng ngày của con người; Đảm bảo an toàn thực phẩm (ATTP) là vấn đề hiện đang được toàn xã hội đặc biệt quan tâm vì sức khỏe cộng đồng và nòi giống dân tộc. Vì lợi nhuận, một số người sản xuất, kinh doanh thực phẩm đã sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, chất kích thích sinh trưởng, chất tạo nạc, kháng sinh trong quá trình trồng trọt, chăn nuôi gây tồn dư các chất hóa học trong sản phẩm nông lâm thủy sản làm ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng, nguy cơ gây ung thư rất cao cho người sử dụng.
Qua công tác giám sát chất lượng các sản phẩm nông lâm thủy sản trên thị trường, đã phát hiện nhiều sản phẩm không đảm bảo an toàn thực phẩm; Tuy nhiên, công tác truy xuất nguồn gốc các sản phẩm trên để thu hồi, xử lý vi phạm còn gặp nhiều khó khăn do đa số nguồn cung sản phẩm nông lâm thủy sản hiện nay đều có nguồn gốc từ cơ sở sản xuất ban đầu nhỏ lẻ, không đăng ký kinh doanh, sản phẩm được bán trong ngày, không có hóa đơn, chứng từ,...
Năm 2015, Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và thủy sản đã phối hợp với Cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và thủy sản điều tra, truy xuất sản phẩm chè đen xuất khẩu sang Đài Loan không đảm bảo ATTP; Phối hợp với Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và thủy sản các tỉnh Lào Cai, Hòa Bình, Hà Nội điều tra, truy xuất sản phẩm thịt lợn có dư lượng kháng sinh vượt ngưỡng cho phép,.. nhưng công tác điều tra, truy xuất đến tận gốc, tìm nguyên nhân gây tồn dư các chất độc hại đã không thực hiện được.
Để truy xuất nguồn gốc sản phẩm chè đen của Phú Thọ xuất khẩu sang Đài Loan không đảm bảo an toàn thực phẩm, Chi cục đã phối hợp với Cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản, Cục Bảo vệ thực vật, Hiệp hội chè Việt Nam tiến hành truy xuất từng công đoạn trong chuỗi giá trị từ nguyên liệu đầu vào đến sản xuất, thu gom, vận chuyển, sơ chế, chế biến, tiêu thụ sản phẩm. Tuy nhiên, do các nhà máy chế biến, hộ nông dân không có sự liên kết ràng buộc trách nhiệm thông qua hợp đồng nên nguồn nguyên liệu chè búp tươi cung cấp cho nhà máy chế biến được điều tiết chủ yếu thông qua giá cả, thuận mua vừa bán, không có sổ sách ghi chép, lưu trữ; Doanh nghiệp chế biến thu mua lại sản phẩm chè của nhiều doanh nghiệp khác về đấu trộn nên đã không xác định được rõ nguyên nhân mất ATTP ở công đoạn nào trong chuỗi. Trong chăn nuôi, để tiêu thụ sản phẩm cho các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ thương lái thường thu gom của nhiều hộ và chở đi tiêu thụ các tỉnh vì vậy ngay chính bản thân các hộ có trao đổi mua bán với nhau cũng không xác định được trách nhiệm thuộc về ai khi không ghi chép sổ sách, hợp đồng mua bán, vì vậy rất khó khăn cho các cơ quan chuyên ngành khi triển khai truy xuất nguồn gốc để có biện pháp thu hồi hoặc xử lý sản phẩm mất ATTP, không để lưu thông ra ngoài thị trường.
Nhằm đạt hiệu quả trong công tác truy xuất nguồn gốc, thu hồi và xử lý các sản phẩm nông lâm thủy sản không đảm bảo an toàn thực phẩm, trong thời gian tới, Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền để các cơ sở sản xuất, kinh doanh các mặt hàng nông lâm thủy sản nắm được các quy định và thiết lập hệ thống truy xuất nguồn gốc, thu hồi và xử lý sản phẩm nông lâm thủy sản không đảm bảo an toàn theo quy định tại Thông tư số 74/2011/TT-BNNPTNT ngày 31/10/2011 của Bộ Nông nghiệp và PTNT; Phối hợp với các cơ quan liên quan tăng cường công tác thanh, kiểm tra tại các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh nông lâm thủy sản, lấy mẫu tại tất cả các công đoạn sản xuất, chế biến, kinh doanh phân tích các chỉ tiêu về chất lượng để phát hiện, cảnh báo, ngăn chặn kịp thời, góp phần đảm bảo sức khỏe và quyền lợi thiết thực cho người tiêu dùng.
Đỗ khắc ngời - Chi cục QLCL NLS - TS