Giai đoạn lúa xuân vào giai đoạn thúc đòng cần được tiến hành sớm bởi ở thời điểm này điều kiện thời tiết khá thuận lợi cho cây lúa hấp thu dinh dưỡng: thời giai cuối tháng 3 và tháng 4 các yếu tố nhiệt độ môi trường nắng ấm, cường độ chiếu sáng mạnh, có thể bắt đầu có các cơn mưa đầu mùa nên cây lúa sinh trưởng khoẻ,… Khi cây lúa bắt đầu bước vào giai đoạn làm đòng cần chủ động bón phân thúc sớm đúng thời điểm sẽ tạo điều kiện cho lúa có bông to, ruộng đều bông và trỗ tập trung. Đây cũng là thời kỳ mẫn cảm nhất của cây lúa đối với các đối tượng sâu bệnh hại. Khi sâu bệnh phát sinh gây hại lên cây lúa vào giai đoạn này thì khó có thể phục hồi được. Vì vậy, khi chăm sóc lúa giai đoạn làm đòng – trỗ - chín, bà con cần lưu ý một số nội dung sau:
1. Bón phân thúc đòng
Cần chủ động bón phân đón đòng sớm cho lúa (thúc lần 2), đúng thời điểm, đúng loại phân, đúng liều lượng sẽ phát huy hiệu quả năng suất lúa. Lúa xuân thường bón thúc đòng vào cuối tháng 3, đầu tháng 4. Do đó, bón phân đúng lúc cây lúa cần là giai đoạn mà cây lúa có sự biến đổi rõ rệt như tròn khóm, thân cứng, các lá đứng, bóc dảnh cái thấy ở đốt trên cùng có hình thành khối tế bào trong suốt dài 1 - 2 mm. Hoặc có thể quan sát dảnh cái thấy có lá trên cùng khoảng cách từ đầu lá xuống 5-7cm có thắt eo (thắt eo đầu lá lúa) thì lúc này đa số dảnh bắt đầu hình thành tượng khối sơ khởi (nhú đòng 1-2mm). Bón vào thời điểm này sẽ đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng ngay từ ban đầu cho cả dảnh cái và các dảnh con trong quá trình phân hoá đòng và nuôi đòng.
- Lượng phân bón đón đòng:
Bà con bón phân NPK-S 12.5.10-14 Lâm Thao với lượng phân bón cho 1 sào từ 8 -10 kg. Hoặc nếu dùng phân đơn, cần bón với lượng Đạm Urê là 2-3 kg, Kali clorua từ 3-4 kg, trộn đều rồi bón. Sử dụng kết hợp cân đối đạm với kali có tác dụng kích thích quá trình vận chuyển chất dinh dưỡng về hạt, làm chắc hạt, sáng hạt, làm cứng cây, đanh dảnh, chống đổ cho cây, tăng năng suất và chất lượng gạo.
Bên cạnh đó, bà con có thể phun thêm phân bón lá bổ sung các nguyên tố trung, vi lượng như canxi, silic… vào giai đoạn trước trỗ sẽ góp phần tăng khả năng chống chịu cho cây, giúp lúa trỗ nhanh, trỗ thoát cổ bông và tăng độ chắc mẩy của hạt.
2. Chăm sóc
2.1. Nước tưới:
Giai đoạn làm đòng, trỗ bông là thời kỳ khủng hoảng nước của cây lúa. Cây lúa rất cần nước ở giai đoạn này để giúp cho quá trình phân hóa đòng, nuôi đòng, trỗ bông được thuận lợi. Nếu để thiếu nước cây lúa sẽ bị vàng lá, bộ rễ kém phát triển không hút được dinh dưỡng nuôi cây, bông lúa ít hạt và bị lép nhiều. Vì vậy, trong quá trình cây lúa làm đòng, trỗ bông không được để thiếu nước, luôn duy trì mực nước trong ruộng từ 2 – 3cm. Khi lúa vào chín đỏ đuôi bà con có thể tháo nước phơi ruộng nhằm kích thích cho rễ lúa ăn sâu giúp chống đổ và bông lúa nhanh chín.
2.2. Phòng trừ một số đối tượng sâu, bệnh:
Ở vụ xuân, cao điểm của sâu, bệnh gây hại lúa thường vào tháng 4, 5 trùng với giai đoạn cây lúa đứng cái, làm đòng, trỗ và chín nếu không được phát hiện và phòng trừ kịp thời sẽ làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất lúa.
Các đối tượng sâu hại chính trên lúa như: Sâu cuốn lá nhỏ, sâu đục thân, và rầy nâu,… Bệnh hại như: bệnh đạo ôn, bệnh khô vằn… môi trường thời tiết, nguồn dinh dưỡng chính là cây lúa ở giai đoạn này là cơ hội tốt cho chúng phát sinh gây hại nặng, tiềm ẩn bùng phát dịch là rất cao sẽ làm thiệt hại năng suất lúa rất nghiêm trọng. Để bảo vệ một vụ xuân thành công hiệu quả, bà con nông dân và chính quyền địa phương, ban chỉ đạo sản xuất cần tổ chức các cuộc thăm đồng thường xuyên, phát hiện sớm các đối tượng sâu bệnh, cập nhật thông tin dự tính dự báo của cơ quan chuyên môn trong công tác bảo vệ thực vật. Tuân thủ các biện pháp hướng dẫn kỹ thuật của các cán bộ kỹ thuật nông nghiệp và cơ quan chuyên môn để phòng trừ sâu, bệnh hại lúa một cách hiệu quả, an toàn.
Nguyễn Đình Trung - TTKN