Nghị định này thay thế Nghị định số 128/2008/NĐ-CP ngày 16/12/2008 quy định chi tiết một số điều của Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính năm 2002 và pháp lềnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính năm 2008; thay thế Nghị định số 124/2005/NĐ-CP ngày 06/10/2005 quy định về biên lai thu tiền phạt và quản lý, sử dụng tiền nộp phạt vi phạm hành chính.

Nghị định số 81/2013/NĐ-CP gồm 3 chương với 34 điều.

Chương I: Quy định chi tiết về xử phạt vi phạm hành chính và áp dụng các biện pháp xử lý hành chính, từ Điều 1 đến Điều 18. 

Chương II: Quy định quản lý nhà nước về thi hành pháp luật xử lý vi phạm hành chính, từ Điều 19 đến Điều 30.

Chương III: quy định về các điều khoản thi hành từ Điều 31 đến Điều 34

Điểm mới của Nghị định số 81/2013/NĐ-CP ngày 19/7/2013 so với Nghị định số 128/2008/NĐ-CP ngày 16/12/2008:

Về thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính:

Nghị định số 128/2008/NĐ-CP ngày 16/12/2008 của Chính phủ thì thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính là do Thanh tra viên hoặc người có thẩm quyền đang thi hành công vụ có trách nhiệm lập biên bản vi phạm hành chính với đối tượng vi phạm và đề nghị người có thẩm quyền xử phạt ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính (Điều 22).

Nghị định số 81/2013/NĐ-CP ngày 19/7/2013  đã quy định rộng hơn không chỉ là Thanh tra viên hoặc người có thẩm quyền đang thi hành công vụ mới có quyền lập biên bản vi phạm hành chính mà cán bộ, công chức, viên chức đang thi hành công vụ hoặc người được giao nhiệm vụ cũng có quyền lập biên bản vi phạm hành chính với đối tượng vi phạm trong phạm vi thi hành công vụ, nhiệm vụ được giao và chịu trách nhiệm về việc lập biên bản (tại Điều 6).

Về nguồn kinh phí hỗ trợ cho các cơ quan, tổ chức xử lý vi phạm hành chính từ nguồn thu xử phạt vi phạm hành chính:

Theo Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính năm 2002 thì các khoản thu từ nguồn xử phạt vi phạm hành chính được trích % cho cơ quan, tổ chức xử phạt vi phạm hành chính được sử dụng vào mục đích phục vụ công tác thanh kiểm tra theo ngành, lĩnh vực quản lý thì:

Nghị định số 81/2013/NĐ-CP ngày 19/7/2013 đã chấm dứt hiệu lực các khoản hỗ trợ kinh phí của các Nghị định cho phép thực hiện các khoản được trích % từ nguồn thu xử phạt vi phạm hành chính đối với các ngành, lĩnh vực quản lý, cụ thể như Khoản 7, Điều 32 Nghị định số 48/2011/NĐ-CP về lĩnh vực hàng hải; Khoản 3, Điều 52 Nghị định số 34/2010/NĐ-CP và Khoản 3, Điều 47 Nghị định số 117/2009/NĐ-CP ngày 31/12/2009 của Chính phủ về xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ môi trường…