Ứng dụng công nghệ số, công nghệ thông tin nâng cao hiệu quả trong theo dõi diễn biến rừng trên địa bàn tỉnh Phú Thọ.
Phú Thọ là tỉnh trung du miền núi, có diện tích tự nhiên là 353.456,0 ha, diện tích rừng và đất quy hoạch cho phát triển rừng là 178.385,4 ha, trong đó: diện tích đất rừng đặc dụng là 17.303,4 ha; diện tích đất rừng phòng hộ là 32.784,1 ha, diện tích đất rừng sản xuất là 137.991,9 ha.
Tổng số xã có rừng của tỉnh là 190/225 đơn vị hành chính xã. Rừng trên địa bàn chủ yếu được phân bố tại các huyện Thanh Sơn, Tân Sơn, Yên Lập, Cẩm Khê, Hạ Hoà. Tại các nơi này, địa hình chia cắt, vùng núi cao, giao thông đi lại khó khăn. Do đó, công tác tuần tra, kiểm tra, đặc biệt là việc bảo vệ rừng, chữa cháy rừng, theo dõi diễn biến rừng là cực kỳ khó khăn. Trong nhiều năm qua, việc thực hiện công tác quản lý bảo vệ rừng, phòng cháy chữa cháy rừng, theo dõi diễn biến rừng, chi trả dịch vụ môi trường rừng một cách thủ công, chưa hiện đại. Cán bộ kiểm lâm, cán bảo vệ rừng xã trực tiếp kiểm tra, rà soát thực tế tất cả hiện trạng các lô rừng trên địa bàn xã, xác định các lô thay đổi, đối tượng cần theo dõi. Hàng năm diện tích rừng biến động gồm có: trồng rừng mới 10.000 ha; khai thác rừng 9.800 ha; 10.000 ha rừng trồng đủ tiêu chí thành rừng; cháy rừng, phá rừng 10,0 ha với khoảng trên 40 nghìn lô diễn biến chải dài khắp địa bàn 190 xã, phường, thị trấn của 13 huyện, thành thị tỉnh Phú Thọ. Với khối lượng công việc lớn như vậy, việc quản lý bảo vệ rừng, theo dõi diễn biến rừng theo cách làm thủ công như trước chưa chính xác, việc tổng hợp báo cáo, nhiều lúc chưa kịp thời ngăn chặn, xử lý các vụ việc vi phạm và còn gây tốn kém về thời gian nhân lực cho việc tuần tra, kiểm tra rà soát đến tận các lô rừng. Từ những khó khăn trên Chi cục Kiểm lâm tỉnh tập huấn nâng cao nghiệp vụ theo dõi diễn biến rừng năm 2023.
Trong hai ngày 07-08/9/2023, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Phú Thọ phối hợp với Chi cục Kiểm lâm vùng I tổ chức tập huấn ứng dụng công nghệ số trong theo dõi diễn biến tài nguyên rừng trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. Thành phần cán bộ Kiểm lâm của 13 huyện, thành thị và cán bộ của Vườn quốc gia Xuân Sơn. Nội dung tập huấn gồm:
- Ứng dụng di động đo đếm và báo cáo diễn biến rừng (phần mền ứng dụng di động FRMS Mobile);
- Theo dõi diễn biến rừng bằng công nghệ ảnh viễn thám;
- Sử dụng phần mền cập nhập diễn biến rừng (FRMS Desktop 4.0).
Quy trình theo dõi diễn biến rừng
Bước 1. Từ các dữ liệu, cảnh báo ở các điểm nghi ngờ thay đổi diện tích (mất rừng) từ ảnh vệ tinh, phần mền tại Chi cục kiểm lâm tỉnh, cán bộ của đơn vị đã thông báo kịp thời cho kiểm lâm địa bàn kiểm tra, xác minh.
Bước 2. Mở bản đồ diễn biến rừng trên phần mền theo dõi diễn biến rừng FRMS 4.0.
Bước 3. Điều chỉnh định dạng bản đồ tải từ ứng dụng phần mền Cảnh báo mất rừng (canhbaomatrung.kiemlam.org.vn).
Bước 4. Chồng xếp các lớp bản đồ trên phần mền và bản đồ hiện trạng rừng vừa tải về và điều chỉnh định dạng.
Bước 5. Thực hiện làm diễn biến rừng trên phần mền với hiện trạng các lô rừng thay đổi, kiểm tra chỉnh sửa.
Từ phần mền FRMS 4.0 xuất báo cáo diễn biến rừng 04 biểu theo quy đinh Thông tư 33/2018/TT-BNNPTNT ngày 16/11/2018 về quy định về điều tra, kiểm kê và theo dõi diễn biến rừng.
Sau đợt tập huấn các học viên cơ bản sử dụng phần mền theo dõi diễn biến rừng (FRMS 4.0), phần mền có tính năng hiện đại MapInfo, Global Mapper, máy định vị GPS, máy tính bảng, điện thoại Smart phone có cài đặt ứng dụng Frms Mobile và các phần mềm chuyên ngành để xác minh, thu thập thông tin liên quan đến rừng ứng dụng phần mền kết nối vệ tinh cảnh báo cháy rừng cập nhật theo ngày (Hospost), ứng dụng hệ thống Cảnh báo mất rừng (canhbaomatrung.kiemlam.org.vn). Quan đó giúp cho công tác quản lý bảo vệ rừng, theo dõi diễn biến rừng được chính xác, hiệu quả và kịp thời; từ những hình ảnh, số liệu qua vệ tinh liên tục gửi về máy chủ đã giúp phân định vùng trọng điểm cháy rừng; xác định chính xác vùng rừng có nguy cơ cao, từ đó khoanh vùng, đưa các giải pháp phòng cháy, chữa cháy hiệu quả.