Lâm thao xây dựng kế hoạch thực hiện đề án thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải sinh hoạt đảm bảo vệ sinh môi trường đến năm 2010
Chia sẻ:
Trong những năm gần đây, tốc độ phát triển kinh tế của huyện đạt bình quân trên 17%/năm, tăng trưởng CN-TTCN trên 20%/năm, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày một nâng cao. Quá trình đô thị hoá diễn ra nhanh chóng ở hầu hết các xã, thị trấn. Hạ tầng kỹ thuật tiếp tục được đầu tư xây dựng, cơ sở CN-TTCN phát triển mạnh, nhu cầu tiêu dùng phát triển mạnh và đa dạng. Sự phát triển về kinh tế - xã hội làm tăng nhanh ô nhiễm môi trường, như ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không khí, ô nhiễm khói bụi, ô nhiễm tiếng ồn... . Trong đó ô nhiễm môi trường từ rác thải đang nổi lên ở các xã, thị trấn không những ảnh hưởng đến sức khoẻ của nhân dân mà còn là nguy cơ gây cản trở sản xuất và đời sống, trở thành vấn đề bức xúc của xã hội.
Đại hội Đảng bộ huyện Lâm Thao lần thứ 27 đã đề ra là: “Bảo vệ tốt nguồn nước, ngăn ngừa, hạn chế mức độ gia tăng ô nhiễm và sự xuống cấp của môi trường nhất là ở các khu công nghiệp, nơi đông dân cư, vận động nhân dân, tổ chức kinh tế tự giác chấp hành Luật Bảo vệ Môi trường”. Để đạt đạt được mục tiêu đó, song song với nhiệm vụ phát triển kinh tế - văn hoá - xã hội cần phải thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường, bảo vệ cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp, bảo vệ và nâng cao sức khoẻ của nhân dân.
Thực trạng ô nhiễm rác thải sinh hoạt:
Đối với các thị trấn: Cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn, lượng rác thải sinh hoạt hàng ngày tăng cao, đã và đang gây ô nhiễm môi trường, là vấn đề bức xúc lớn tại các thị trấn. Trước tình hình ô nhiễm môi trường trên, một số cơ quan, đơn vị đã tổ chức thu gom lượng rác thải hàng ngày của đơn vị mình, hình thành nếp sống văn hoá mới, cán bộ và người dân ý thức được việc thu gom rác thải và bảo vệ môi trường là việc làm cần thiết như: Khu vực thị trấn Hùng Sơn, Công ty Supe phốt phát và hoá chất Lâm Thao, trung tâm thị trấn Lâm Thao (dọc đường 32C) đã hình thành các tổ thu gom rác. Tuy vậy, việc thu gom và xử lý rác thải vẫn chưa được thực hiện triệt để, mới chỉ thu gom mà chưa xử lý.
Đối với các xã: Quá trình đô thị hoá đang diễn ra nhanh ở các xã, đặc biệt là một số xã có điều kiện để phát triển CN-TTCN-DV như: Sơn Vi, Tiên Kiên, Cao Xá, Tứ Xã, Hợp Hải, Kinh Kệ, Thạch Sơn. Đến nay chưa có xã nào trong huyện xây dựng được phương án thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải; rác thải được nhân dân tự xử lý một cách đơn giản càng gây ô nhiễm cho cộng đồng.
Theo điều tra sơ bộ, khối lượng rác thải hàng năm của toàn huyện là 3.734,387 tấn (bình quân là 0,1kg/người/ ngày).
Nội dung và các giải pháp thực hiện:
Đối với cấp huyện:
- Ký hợp đồng với Xí nghiệp chế biến rác thải Việt Trì vận chuyển rác từ các điểm thu gom rác tập trung của các xã, thị trấn về nhà máy xử lý rác thải Việt Trì để xử lý và chế biến.
- Hướng dẫn các xã, thị trấn trong việc xây dựng kế hoạch về thu gom, vận chuyển rác thải, hướng dẫn thu phí vệ sinh môi trường để các xã, thị trấn thực hiện ở đơn vị mình.
- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục tới nhân dân về quyền và nghĩa vụ của công dân khi thực hiện đề án thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải trên địa bàn huyện.
- Cân đối kinh phí ngân sách Nhà nước hàng năm để hỗ trợ cho các xã, thị trấn trong việc xây dựng cơ bản, mua sắm trang thiết bị và chi trả cho việc vận chuyển, xử lý và chế biến rác thải.
- Tăng cường công tác quản lý Nhà nước về thực hiện Luật Bảo vệ Môi trường đối với tất cả các cơ sở sản xuất, kinh doanh trên địa bàn huyện.
Đối với các xã, thị trấn:
- Xây dựng kế hoạch thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải của địa phương mình để thực hiện đề án ngay từ đầu năm 2008. Kế hoạch phải được Đảng uỷ, HĐND xã, thị trấn thông qua và cho triển khai thực hiện.
- Phối hợp với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể quần chúng để tuyên truyền vận động nhân dân tự giác chấp hành kế hoạch của xã, thị trấn và đóng góp kinh phí thực hiện kế hoạch.
- Quy hoạch, xây dựng từ 01 đến 02 điểm thu gom rác tập trung tạm thời phù hợp với vị trí địa lý và điều kiện thu gom vận chuyển rác tại địa bàn địa phương quản lý.
- Thành lập tổ thu gom rác trực thuộc UBND xã quản lý hoặc HTX dịch vụ nông nghiệp và điện năng đứng ra quản lý. Số lượng thành viên của tổ thu gom, vận chuyển rác của các địa phương do tổ thu gom rác đề xuất, UBND xã ra Quyết định thành lập.
Về giải pháp thực hiện:
- Tuyên truyền Luật Bảo vệ Môi trường bằng nhiều hình thức đến đoàn thể cán bộ, Đảng viên và nhân dân trong huyện để mọi người nâng cao ý thức, trách nhiệm trong việc giữ gìn môi trường và tham gia khắc phục ô nhiễm môi trường do nguồn rác thải gây ra.
- Các tổ chức và công dân thực hiện tốt chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác bảo vệ môi trường, tham gia tích cực công tác xã hội hoá bảo vệ môi trường.
- Quy hoạch điểm chứa rác tâp trung tạm thời và xây dựng bể chứa: Mỗi xã, thị trấn quy hoạch 01- 02 điểm chứa rác tập trung tạm thời và xây dựng bể chứa rác, diện tích mỗi điểm chứa rác tập trung tạm thời từ 200 -300m2; bể chứa rác được xây dựng trong điểm thu gom rác tập trung tạm thời có diện tích khoảng 40m2(5x8), vị trí quy hoạch điểm chứa rác tập trung tạm thời phải đáp ứng một số yêu cầu sau: nằm ngoài khu vực dân cư; thuận tiện giao thông để việc thu gom rác ở các khu dân cư về bể chứa rác tập trung tạm thời và vận chuyển đi xử lý được thuận lợi; Xây dựng bể chứa rác theo mẫu thiết kế chung do UBND huyện quy định, đảm bảo không gây ô nhiễm môi trường.
- Về phương pháp thu gom và xử lý rác:
+ Đối với hộ gia đình: Các hộ tự thu gom, phân loại rác thải sinh hoạt của gia đình mình, bao gồm: Rác thải hữu cơ như rau, vỏ hoa quả, củ...; rác hoá học như nilon, nhựa... . Sau đó đóng gói bằng túi nilon (hoặc bao tải) đưa ra tập trung dọc các tuyến đường của xóm (hoặc khu) theo quy định.
+ Đối với các cơ sở sản xuất kinh doanh có lượng rác thải, chất thải lớn, cần thống nhất với chính quyền địa phương tự xây dựng bể chứa rác của đơn vị mình (quy mô và hình thức do đơn vị tự quyết định) nhưng phải đảm bảo để xe vận chuyển rác vào đến nơi.
+ Việc thu gom và vận chuyển rác từ các hộ gia đình, cơ sở sản xuất kinh doanh đến điểm chứa rác tập trung tạm thời của địa phương do tổ thu gom rác của xã, thị trấn thực hiện.
+ Về phương tiện thu gom rác thải từ các hộ dân, cơ sở sản xuất kinh doanh đến điểm chứa rác tập trung tạm thời của các xã, thị trấn: việc vận chuyển trước mắt được thực hiện bằng xe công nông 3 - 4 bánh có đăng ký quản lý với UBND xã, thị trấn. Chủ quản lý xe phải in hàng chữ lớn trên trên thân xe là: “ Xe thu thu gom rác thải - vệ sinh môi trường”, xe chỉ được vận chuyển rác thải sinh hoạt.
+ Hàng ngày tổ thu gom và vận chuyển rác thải của địa phương tiến hành thu gom rác ở các khu dân cư, cơ sở sản xuất kinh doanh và vận chuyển đến điểm chứa rác tập trung tạm thời của xã, thị trấn.
Việc vận chuyển rác từ điểm chứa rác tập trung tạm thời của xã, thị trấn về Xí nghiệp chế biến rác Việt Trì được thực hiện theo hợp đồng kinh tế và thực hiện luôn phiên theo từng xã, thị trấn tuỳ theo khối lượng rác thu gom được ở các bể chứa. Việc vận chuyển rác đi xử lý có biên bản ghi nhận khối lượng giữa tổ thu gom giác và công nhân Xí nghiệp chế biến rác thải Việt Trì làm cơ sở để hàng tháng 2 bên thanh toán kinh phí.
Về lâu dài, các xã, thị trấn sẽ phải mua ô tô bán tải hoặc xe chuyên dụng để thu gom, vận chuyển rác, đảm bảo an toàn giao thông và vệ sinh môi trường.
- Kinh phí thực hiện thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải trên địa bàn huyện hơn 2 tỷ đồng. Trong đó: Chi cho xây dựng cơ bản hơn 600 triệu đồng; Chi phí cho thu gom, vận chuyển và xử lý rác hơn 1.420 triệu đồng. Nguồn kinh phí thực hiện từ trợ cấp ngân sách tỉnh, từ trợ cấp ngân sách huyện và thu phí vệ sinh môi trường theo nghị quyết số 92/2006/NQ-HĐND ngày 08/12/2006 của HĐND tỉnh đối với hộ gia đình, cá nhân, cơ sở sản xuất kinh doanh, đơn vị hành chính, sự nghiệp trên địa bàn.
Một số khó khăn khi thực hiện đề án:
- Khó khăn về mức thu phí vệ sinh môi trường theo quy định của HĐND tỉnh, với mức thu bình quân 1.500 đồng/người/tháng là cao. Đối với các hộ ở nông thôn trong khi diện tích đất ở và đất vườn còn rộng, thu nhập chủ yếu từ sản xuất nông nghiệp, do vậy việc tổ chức thu như HĐND tỉnh quy định đối với các hộ này gặp khó khăn.
- Phương tiện thu gom rác từ hộ gia đình đến điểm thu gom rác tập trung của từng xã trước đây vận chuyển bằng xe công nông tự chế 3 bánh rất thuận lợi cho việc thu gom dọc các đường làng, ngõ xóm, nay theo quy định của Chính phủ, loại phương tiện này bị xoá bỏ trong khi việc thu gom bằng xe ô tô và xe chuyên dụng chưa mua sắm được do kinh phí của từng xã chưa đủ điều kiện.
- Việc vận chuyển rác từ điểm thu gom rác tạm thời của xã, thị trấn đến cơ sở chế biến rác của tỉnh (Vân Phú - Việt Trì) gặp khó khăn về kinh phí vận chuyển, kinh phí chế biến, đặc biệt là công suất chế biến của nhà máy đã vượt thiết kế.
UBND huyện Lâm Thao mong được UBND tỉnh, Xí nghiệp chế biến rác thải Việt Trì ủng hộ và cho phép vận chuyển, xử lý rác tại Xí nghiệp chế biến rác thải Việt Trì trong thời gian huyện Lâm Thao chưa xây dựng được cơ sở chế biến, xử lý rác thải sinh hoạt.
Đại hội Đảng bộ huyện Lâm Thao lần thứ 27 đã đề ra là: “Bảo vệ tốt nguồn nước, ngăn ngừa, hạn chế mức độ gia tăng ô nhiễm và sự xuống cấp của môi trường nhất là ở các khu công nghiệp, nơi đông dân cư, vận động nhân dân, tổ chức kinh tế tự giác chấp hành Luật Bảo vệ Môi trường”. Để đạt đạt được mục tiêu đó, song song với nhiệm vụ phát triển kinh tế - văn hoá - xã hội cần phải thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường, bảo vệ cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp, bảo vệ và nâng cao sức khoẻ của nhân dân.
Thực trạng ô nhiễm rác thải sinh hoạt:
Đối với các thị trấn: Cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn, lượng rác thải sinh hoạt hàng ngày tăng cao, đã và đang gây ô nhiễm môi trường, là vấn đề bức xúc lớn tại các thị trấn. Trước tình hình ô nhiễm môi trường trên, một số cơ quan, đơn vị đã tổ chức thu gom lượng rác thải hàng ngày của đơn vị mình, hình thành nếp sống văn hoá mới, cán bộ và người dân ý thức được việc thu gom rác thải và bảo vệ môi trường là việc làm cần thiết như: Khu vực thị trấn Hùng Sơn, Công ty Supe phốt phát và hoá chất Lâm Thao, trung tâm thị trấn Lâm Thao (dọc đường 32C) đã hình thành các tổ thu gom rác. Tuy vậy, việc thu gom và xử lý rác thải vẫn chưa được thực hiện triệt để, mới chỉ thu gom mà chưa xử lý.
Đối với các xã: Quá trình đô thị hoá đang diễn ra nhanh ở các xã, đặc biệt là một số xã có điều kiện để phát triển CN-TTCN-DV như: Sơn Vi, Tiên Kiên, Cao Xá, Tứ Xã, Hợp Hải, Kinh Kệ, Thạch Sơn. Đến nay chưa có xã nào trong huyện xây dựng được phương án thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải; rác thải được nhân dân tự xử lý một cách đơn giản càng gây ô nhiễm cho cộng đồng.
Theo điều tra sơ bộ, khối lượng rác thải hàng năm của toàn huyện là 3.734,387 tấn (bình quân là 0,1kg/người/ ngày).
Nội dung và các giải pháp thực hiện:
Đối với cấp huyện:
- Ký hợp đồng với Xí nghiệp chế biến rác thải Việt Trì vận chuyển rác từ các điểm thu gom rác tập trung của các xã, thị trấn về nhà máy xử lý rác thải Việt Trì để xử lý và chế biến.
- Hướng dẫn các xã, thị trấn trong việc xây dựng kế hoạch về thu gom, vận chuyển rác thải, hướng dẫn thu phí vệ sinh môi trường để các xã, thị trấn thực hiện ở đơn vị mình.
- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục tới nhân dân về quyền và nghĩa vụ của công dân khi thực hiện đề án thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải trên địa bàn huyện.
- Cân đối kinh phí ngân sách Nhà nước hàng năm để hỗ trợ cho các xã, thị trấn trong việc xây dựng cơ bản, mua sắm trang thiết bị và chi trả cho việc vận chuyển, xử lý và chế biến rác thải.
- Tăng cường công tác quản lý Nhà nước về thực hiện Luật Bảo vệ Môi trường đối với tất cả các cơ sở sản xuất, kinh doanh trên địa bàn huyện.
Đối với các xã, thị trấn:
- Xây dựng kế hoạch thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải của địa phương mình để thực hiện đề án ngay từ đầu năm 2008. Kế hoạch phải được Đảng uỷ, HĐND xã, thị trấn thông qua và cho triển khai thực hiện.
- Phối hợp với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể quần chúng để tuyên truyền vận động nhân dân tự giác chấp hành kế hoạch của xã, thị trấn và đóng góp kinh phí thực hiện kế hoạch.
- Quy hoạch, xây dựng từ 01 đến 02 điểm thu gom rác tập trung tạm thời phù hợp với vị trí địa lý và điều kiện thu gom vận chuyển rác tại địa bàn địa phương quản lý.
- Thành lập tổ thu gom rác trực thuộc UBND xã quản lý hoặc HTX dịch vụ nông nghiệp và điện năng đứng ra quản lý. Số lượng thành viên của tổ thu gom, vận chuyển rác của các địa phương do tổ thu gom rác đề xuất, UBND xã ra Quyết định thành lập.
Về giải pháp thực hiện:
- Tuyên truyền Luật Bảo vệ Môi trường bằng nhiều hình thức đến đoàn thể cán bộ, Đảng viên và nhân dân trong huyện để mọi người nâng cao ý thức, trách nhiệm trong việc giữ gìn môi trường và tham gia khắc phục ô nhiễm môi trường do nguồn rác thải gây ra.
- Các tổ chức và công dân thực hiện tốt chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác bảo vệ môi trường, tham gia tích cực công tác xã hội hoá bảo vệ môi trường.
- Quy hoạch điểm chứa rác tâp trung tạm thời và xây dựng bể chứa: Mỗi xã, thị trấn quy hoạch 01- 02 điểm chứa rác tập trung tạm thời và xây dựng bể chứa rác, diện tích mỗi điểm chứa rác tập trung tạm thời từ 200 -300m2; bể chứa rác được xây dựng trong điểm thu gom rác tập trung tạm thời có diện tích khoảng 40m2(5x8), vị trí quy hoạch điểm chứa rác tập trung tạm thời phải đáp ứng một số yêu cầu sau: nằm ngoài khu vực dân cư; thuận tiện giao thông để việc thu gom rác ở các khu dân cư về bể chứa rác tập trung tạm thời và vận chuyển đi xử lý được thuận lợi; Xây dựng bể chứa rác theo mẫu thiết kế chung do UBND huyện quy định, đảm bảo không gây ô nhiễm môi trường.
- Về phương pháp thu gom và xử lý rác:
+ Đối với hộ gia đình: Các hộ tự thu gom, phân loại rác thải sinh hoạt của gia đình mình, bao gồm: Rác thải hữu cơ như rau, vỏ hoa quả, củ...; rác hoá học như nilon, nhựa... . Sau đó đóng gói bằng túi nilon (hoặc bao tải) đưa ra tập trung dọc các tuyến đường của xóm (hoặc khu) theo quy định.
+ Đối với các cơ sở sản xuất kinh doanh có lượng rác thải, chất thải lớn, cần thống nhất với chính quyền địa phương tự xây dựng bể chứa rác của đơn vị mình (quy mô và hình thức do đơn vị tự quyết định) nhưng phải đảm bảo để xe vận chuyển rác vào đến nơi.
+ Việc thu gom và vận chuyển rác từ các hộ gia đình, cơ sở sản xuất kinh doanh đến điểm chứa rác tập trung tạm thời của địa phương do tổ thu gom rác của xã, thị trấn thực hiện.
+ Về phương tiện thu gom rác thải từ các hộ dân, cơ sở sản xuất kinh doanh đến điểm chứa rác tập trung tạm thời của các xã, thị trấn: việc vận chuyển trước mắt được thực hiện bằng xe công nông 3 - 4 bánh có đăng ký quản lý với UBND xã, thị trấn. Chủ quản lý xe phải in hàng chữ lớn trên trên thân xe là: “ Xe thu thu gom rác thải - vệ sinh môi trường”, xe chỉ được vận chuyển rác thải sinh hoạt.
+ Hàng ngày tổ thu gom và vận chuyển rác thải của địa phương tiến hành thu gom rác ở các khu dân cư, cơ sở sản xuất kinh doanh và vận chuyển đến điểm chứa rác tập trung tạm thời của xã, thị trấn.
Việc vận chuyển rác từ điểm chứa rác tập trung tạm thời của xã, thị trấn về Xí nghiệp chế biến rác Việt Trì được thực hiện theo hợp đồng kinh tế và thực hiện luôn phiên theo từng xã, thị trấn tuỳ theo khối lượng rác thu gom được ở các bể chứa. Việc vận chuyển rác đi xử lý có biên bản ghi nhận khối lượng giữa tổ thu gom giác và công nhân Xí nghiệp chế biến rác thải Việt Trì làm cơ sở để hàng tháng 2 bên thanh toán kinh phí.
Về lâu dài, các xã, thị trấn sẽ phải mua ô tô bán tải hoặc xe chuyên dụng để thu gom, vận chuyển rác, đảm bảo an toàn giao thông và vệ sinh môi trường.
- Kinh phí thực hiện thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải trên địa bàn huyện hơn 2 tỷ đồng. Trong đó: Chi cho xây dựng cơ bản hơn 600 triệu đồng; Chi phí cho thu gom, vận chuyển và xử lý rác hơn 1.420 triệu đồng. Nguồn kinh phí thực hiện từ trợ cấp ngân sách tỉnh, từ trợ cấp ngân sách huyện và thu phí vệ sinh môi trường theo nghị quyết số 92/2006/NQ-HĐND ngày 08/12/2006 của HĐND tỉnh đối với hộ gia đình, cá nhân, cơ sở sản xuất kinh doanh, đơn vị hành chính, sự nghiệp trên địa bàn.
Một số khó khăn khi thực hiện đề án:
- Khó khăn về mức thu phí vệ sinh môi trường theo quy định của HĐND tỉnh, với mức thu bình quân 1.500 đồng/người/tháng là cao. Đối với các hộ ở nông thôn trong khi diện tích đất ở và đất vườn còn rộng, thu nhập chủ yếu từ sản xuất nông nghiệp, do vậy việc tổ chức thu như HĐND tỉnh quy định đối với các hộ này gặp khó khăn.
- Phương tiện thu gom rác từ hộ gia đình đến điểm thu gom rác tập trung của từng xã trước đây vận chuyển bằng xe công nông tự chế 3 bánh rất thuận lợi cho việc thu gom dọc các đường làng, ngõ xóm, nay theo quy định của Chính phủ, loại phương tiện này bị xoá bỏ trong khi việc thu gom bằng xe ô tô và xe chuyên dụng chưa mua sắm được do kinh phí của từng xã chưa đủ điều kiện.
- Việc vận chuyển rác từ điểm thu gom rác tạm thời của xã, thị trấn đến cơ sở chế biến rác của tỉnh (Vân Phú - Việt Trì) gặp khó khăn về kinh phí vận chuyển, kinh phí chế biến, đặc biệt là công suất chế biến của nhà máy đã vượt thiết kế.
UBND huyện Lâm Thao mong được UBND tỉnh, Xí nghiệp chế biến rác thải Việt Trì ủng hộ và cho phép vận chuyển, xử lý rác tại Xí nghiệp chế biến rác thải Việt Trì trong thời gian huyện Lâm Thao chưa xây dựng được cơ sở chế biến, xử lý rác thải sinh hoạt.
Tác giả bài viết: Phan Văn Thảo - Trưởng phòng TN và MT H.Lâm Thao