Cùng với đầu tư thâm canh, trên đất sau lúa mùa ngô
đông trồng càng sớm, năng suất càng cao.
Trồng ngô trong vụ đông thời vụ là
yếu tố quan trọng quyết định đến năng
suất. Cùng với đầu tư thâm canh, trên đất sau lúa mùa ngô đông trồng càng sớm,
năng suất càng cao. Để đảm bảo trồng
ngô trong khung lịch thời vụ tốt nhất, ngoài việc khẩn trương thu hoạch lúa mùa,
làm đất, bà con nên áp dụng kỹ thuật làm ngô bầu và trồng cụ thể như sau:
1. Thời vụ gieo trồng: Trong
tháng 9 và kết thúc trước ngày 30/9; có thể tiến hành gieo ngô trước khi gặt lúa
4-6 ngày để tranh thủ thời vụ.
2. Giống ngô: Sử dụng các giống ngô có thời gian sinh trưởng từ
ngắn đến trung ngày, năng suất cao ngày như: LVN4, LVN99, NK66, NK6654, DK9901,
DK6919... Lượng giống: 0,7 kg/sào (tương đương 20 kg/ha).
3. Làm bầu ngô: Ngô được làm bầu sẽ tranh thủ được thời vụ, đảm
bảo tỷ lệ cây sống cao, điều chỉnh được mật độ trồng, hướng lá để cây phát
triển thuận lợi và cho năng suất cao:
- Nơi làm bầu: Chọn 1 khoảnh đất phẳng, bờ ruộng, bờ mương, trong vườn, sân
nhà hoặc có thể gặt trước 1 ô ruộng lúa có diện tích 4-5m2 là đủ làm
2.200-2.300 bầu ngô trồng cho 1 sào; Nên chọn nơi làm bầu có đủ ánh sáng cho
cây con phát triển, tiện chăm sóc, tránh ngập úng khi gặp mưa và gần nơi trồng
để đỡ công vận chuyển cây bầu.
- Chuẩn bị nguyên liệu làm bầu gồm: Bùn ao, bùn trên đất ruộng (70% khối
lượng); Phân chuồng hoai mục (30% khối lượng) supe lân 0,2 kg/m2;
Trấu hoặc rơm rạ băm nhỏ.
- Làm
bầu: Trộn đều nguyên liệu chuẩn bị
nêu trên; Dùng trấu hoặc lá chuối lót trên bề mặt nền đất nơi làm bầu để sau dễ
lấy bầu; Rải hỗn hợp nguyên liệu đã trộn đều thành lớp dày 4 - 5cm; Khi nguyên
liệu se mặt dùng dao cắt thành các ô vuông, tùy thời gian để cây trên bầu xác
định kích thước như sau:
+ Thời gian để ngô trên bầu 5 - 6 ngày kích thước bầu 4 x 4 x 4 cm;
+ Thời gian để ngô trên bầu 6 - 8 ngày kích thước bầu 5 x 5 x 5 cm.
(Không nên để ngô trên bầu quá 10
ngày cây ngô cao vóng, yếu cây).
- Gieo hạt vào bầu: Hạt giống đã được ngâm ủ nứt nanh. Dùng ngón tay trỏ ấn
vào giữa bầu thành một lỗ sâu bằng hạt ngô. Đặt nhẹ hạt giống vào lỗ trên bầu,
mỗi bầu 1 hạt, khi đặt hạt chú ý để rễ quay xuống dưới. Dùng đất bột phủ kín
hạt ngô để tránh chim chuột ăn, nắng hanh làm khô mầm. Chuẩn bị vật liệu che
chắn phòng khi gặp mưa to sau gieo.
- Chăm sóc cây bầu: Tưới nước giữ ẩm thường xuyên bằng ô zoa. Sau 5-7 ngày
cây ngô có 3 - 4 lá đưa ra ruộng trồng.
4. Làm đất trồng ngô: Áp dụng các biện pháp làm đất tối thiểu và thực
hiện phương châm “sáng lúa, chiều ngô” để tranh thủ thời vụ, làm đất theo các
cách sau:
- Ruộng lúa sau khi gặt song còn ướt tranh thủ cày thành luống rộng khoảng
1,2 m (khoảng 8 đường cày) rút nước theo các rãnh luống.
- Làm đất không cày: Ruộng sau khi gặt
không cần cày, chỉ cần rạch rãnh tạo thành luống rộng 1,2 m để thoát nước và bổ
hố để trồng ngay sau khi gặt lúa.
5. Lượng phân bón: (Tính cho 1 sào bắc bộ 360
m2):
- Bón phân đơn: Đạm urê 12 - 15 kg; NPK5:10:3
25 - 30 kg; Kali 8 - 10 kg; phân chuồng 300 - 350 kg.
- Bón phân NPK Lâm Thao: 30-35kg NPK5:10:3;
22-25 kg phân NPK-S12:5:10
6. Kỹ
thuật trồng: Cây
ngô trong bầu đã đủ tiêu chuẩn, dùng xén xúc bầu ngô vận chuyển ra ruộng trồng,
tránh làm gẫy thân, lá. Cần dự phòng thêm 100 - 200 bầu để trồng dặm.
- Mật độ trồng: Để ruộng ngô đạt năng suất cao,
cần áp dụng quy trình trồng ngô thâm canh mật độ dày với mật độ trồng 2.200 –
2.300 cây/sào; Khoảng cách trồng: Hàng cách hàng:
60 – 65 cm; cây cách cây: 22 - 24 cm
- Cách trồng: Toàn bộ phân chuồng, phân NPK-S5-10-3-8
được dùng bón lót khi đặt bầu. Phân được bón theo hốc xung quanh vị trí đặt bầu
ngô. Khi bón phân lót nên lấy bùn dưới rãnh phủ kín
phân để tránh thất thoát phân khi gặp mưa, nắng. Bầu ngô được đặt theo hướng lá
vuông góc với chiều dài luống (lá hướng ra hai bên rãnh luống); Sau khi trồng phải tưới giữ ẩm để ngô nhanh ra rễ mới.
7. Chăm
sóc.
7.1. Bón thúc cho ngô: Cần đảm bảo
bón đủ lượng phân bón thúc:
* Sử dụng phân đơn:
- Bón thúc
lần 1: Sau trồng 3-5 ngày, bón 4 - 5 kg đạm + 3 - 3,5 kg kali.
- Bón thúc
lần 2: Khi cây ngô 7 - 9 lá, bón 4 - 5 kg đạm + 3 - 3,5 kg kali.
- Bón thúc lần 3: Khi cây ngô xoáy nõn, bón nốt
lượng phân còn lại.
Tốt nhất phân được hòa vào nước tưới vào gốc
cây, hoặc bón xung quanh cách gốc 5-10 cm khi đất ẩm kết hợp xới nông vùi phân
vào đất.
* Sử dụng phân NPK Lâm
Thao: 25 kg phân
NPK-S12:5:10-14 , chia làm 2 lần.
- Lần 1: bón 12 kg khi cây ngô có 5-7 lá.
- Lần 2: bón 13kg khi cây ngô xoáy nõn.
Bón phân khi đất ẩm kết hợp với xới nông vùi
lấp kín phân để tăng cường hiệu lực phân bón, làm sạch cỏ dại để hạn chế cạnh
tranh dinh dưỡng.
7.2. Phòng trừ sâu,
bệnh hại.
Cây ngô đông trồng trên đất lúa thường bị sâu
hại tấn công ngay sau khi bầu cây đưa ra trồng; Một số đối tượng cần quan tâm:
- Sâu xám: Là đối tượng gây hại chính của cây ngô ở thời
kỳ cây con; Sâu cắn trụi lá đến ngang thân ngô khi cây vừa mọc làm mất khoảng,
giảm mật độ ruộng ngô. Phòng trừ bằng cách bắt thủ công vào buổi tối (8-9 giờ
tối) khi sâu bò lên cắn cây con. Hoặc sử dụng các loại thuốc hoá học như Mach
50ND, Sherpa 25EC...theo hướng dẫn ghi trên bao bì thuốc.
- Châu chấu: Sử dụng thuốc Tasodant 600EC, Rambo 800WG.
- Sâu đục thân: Hại mạnh thời kỳ cây
bắt đầu xoáy nõn trở đi, dùng Basudin 10H rắc 3 - 4 hạt/nõn ngô...
- Bệnh khô vằn: Ngô trồng thâm canh ở mật độ cao dễ nhiễm bệnh
khô vằn, do đó cần tranh thủ sớm loại bỏ các lá già dưới chân gốc đã úa vàng,
các lá bệnh đem ra khỏi ruộng để tạo thông thoáng trong ruộng. Kết hợp sử dụng
phun thuốc Anvil 5SC, Lervil 5SC, Validacin 3L theo hướng dẫn ghi trên vỏ bao.
7.3. Tưới nước: Nếu thời
tiết khô hạn cần phải tưới nước để cây ngô sinh trưởng phát triển tốt; Nhất là vào
các thời kỳ: Cây con, phun râu trỗ cờ và kết thúc thụ phấn đến chín sữa phải
đảm bảo đủ nước, có thể tưới trực tiếp vào gốc hoặc tưới rãnh cho nước vào ngập
2/3 luống, để nước ngấm đều lên luống rồi tháo cạn.
8. Thu hoạch: Thu khi lá bi đã khô, tranh thủ ngày nắng ráo
phơi ngay. Nếu gặp thời tiết không tốt cần bóc bỏ bẹ, buộc túm lá bi treo trên
cây sào, sàn cao hoặc cuốn quanh cột nơi thoáng gió để ngô khô dần.
Trung tâm khuyến nông