Để nâng cao hiệu quả kinh tế, trong thời gian qua, một số nông dân đã
mạnh dạn chuyển sang trồng cà chua theo cơ cấu trà sớm với lợi thế vượt trội về
giá và thị trường tiêu thụ, cho hiệu quả kinh tế cao; Tuy nhiên, cà chua sớm dễ
mắc một số bệnh, làm giảm năng suất và chất lượng quả nên bà con cần chủ động
phòng trừ:
1. Bệnh sương mai (còn gọi là bệnh mốc sương, rám
sương, chết nâu):
- Bệnh do nấm gây ra; Bệnh phá hoại từ giai đoạn cây con đến khi thu
hoạch và hại ở tất cả các bộ phận của cây gồm cả lá, hoa và quả. Vết bệnh ban
đầu là những chấm nhỏ có màu xanh tái, hình tròn hoặc bầu dục, sau lan rộng ra
từ mép lá, thân cây hoặc trên bề mặt quả, vết bệnh chuyển màu nâu hoặc nâu sẫm.
Trời ẩm ướt, trên lá xuất hiện lớp mốc trắng ở mặt dưới vết bệnh. Bệnh phát
sinh gây hại mạnh trong điều kiện nhiệt độ mát, độ ẩm không khí cao, trời nhiều
mây mù, có mưa phùn kéo dài.
- Để phòng trừ hiệu quả, cần chú ý theo dõi áp dụng biện pháp phòng trừ
tổng hợp IPM ngay từ đầu vụ như: Thu dọn tàn dư cây trồng, vệ sinh đồng ruộng
bằng vôi bột, chọn giống cây con khoẻ, lên luống cao, thoát nước, bón phân
chuồng hoai mục, bón cân đối giữa N:P:K. Khi bệnh mới xuất hiện bệnh có thể dùng
một số thuốc thuộc nhóm hoạt chất: Zineb,
Chlorothalonil, Mancozeb, Metalaxyl, Copper Hydroxide,... ví dụ như: Zineb
Bul 80WP, Champion 77WP, Ridomil Gold 68 WG, Daconil 75WP .... Phun theo hướng
dẫn trên vỏ bao bì. Nếu bệnh nặng phun 2 lần cách nhau 5 đến 7 ngày.
2. Bệnh héo rũ do vi khuẩn (còn gọi là héo xanh):
- Bị bệnh cây thường chết nhanh, vỏ thân ở gốc sù xì, cắt ngang thân
thấy bó mạch nâu hoặc nâu đen, nếu bóp mạnh có thể thấy dịch vi khuẩn màu trắng
đục, thân cây dần dần thối mềm. Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện nhiệt độ
cao, ẩm độ cao.
- Để phòng trừ hiệu quả bệnh héo rũ do vi khuẩn cần áp dụng biện pháp
phòng trừ tổng hợp để hạn chế, ngăn ngừa bệnh là chủ yếu; khi bệnh chớm xuất
hiện tiến hành nhổ bỏ cây bị bệnh để tiêu hủy, có thể dùng một số thuốc thuộc
dòng hoạt chất Kasugamycin, Ningnanmycin,
Streptomycin, Cucuminoid, Gingerol, ... ví dụ như: Stifano 5.5SL, Elcarin 0.5SL, Sat 4SL ... để phun nhằm ngăn chặn bệnh tiếp tục lây lan.
3. Bệnh héo rũ do nấm (còn gọi là héo vàng,
cây chết chậm):
- Cây bị bệnh thấp lùn, ít quả, gốc cây có nấm mốc màu hồng nhạt, cắt
dọc thân, bó mạch có màu nâu tươi, vết bệnh ở thân giáp mặt đất hoặc cổ rễ màu
nâu, lớn dần làm khô tóp cả đoạn thân sát mặt đất và cổ rễ, bộ rễ ít phát
triển, nhổ cây bệnh dễ đứt đoạn ở gốc thân. Bệnh phát triển trong điều kiện
nhiệt độ cao, ẩm độ cao.
- Phòng trừ hiệu quả bệnh cần áp dụng biện pháp phòng trừ tổng hợp IPM,
dọn sạch tàn dư cây trồng, bón cân đối N:P:K; Khi phát hiện cây bị bệnh dừng
bón các loại phân hóa học và phân bón qua lá, dùng các loại thuốc thuộc dòng
hoạt chất Tricoderma, Cucuminoid,
Gingerol, Ningnanmycin, Chitosan, ... ví dụ như: Stifano 5.5SL, Zineb Bul
80WP, Ridomil Gold 68 WG, Daconil 75WP... phun kỹ vào gốc cây.
4. Bệnh xoăn lá do vi rút
gây hại:
- Cây bị bệnh có biểu hiện còi cọc, lá xoăn,
cây không ra quả hoặc quả ít, méo mó, khô rắn, ít nước. Bệnh hại nặng có khi
phải nhổ bỏ cả ruộng.
- Biện pháp phòng trừ cần lưu ý áp dụng biện
pháp phòng trừ tổng hợp IPM: Thực hiện luân canh cây trồng, chọn giống cây con
khỏe không bị bệnh, tăng cường sử dụng phân chuồng hoai mục, bón cân đối N:P:K,
diệt trừ tác nhân gây bệnh là bọ phấn. Khi phát hiện cây bị bệnh nhổ bỏ, tiêu
huỷ để tránh lây lan trên diện rộng./.
Ths. Nguyễn Ngọc Dung - Chi cục BVTV Phú Thọ