Vụ chiêm xuân năm 2020 diễn ra trong điều kiện thiên tai, dịch bệnh diễn biến rất phức tạp. Song với sự chỉ đạo quyết liệt của các cấp ủy, chính quyền, sự nỗ lực của nông dân, năng suất lúa vụ chiêm xuân trung bình toàn tỉnh ước đạt 61 tạ/ha.
Năm nay, huyện Thanh Thủy gieo cấy trên 3.844ha lúa, trong đó diện tích lúa lai là 263ha, lúa chất lượng cao đạt 2.185ha; năng suất trung bình ước đạt 65 tạ/ha, cao hơn so với trung bình của tỉnh. Để đạt được kết quả trên, huyện đã chỉ đạo các đơn vị trong khối nông nghiệp phối hợp với các xã, thị trấn chuẩn bị tốt các điều kiện phục vụ sản xuất như điều tiết nước, giống, vật tư nông nghiệp và hướng dẫn các biện pháp kỹ thuật chăm sóc mạ, gieo cấy diện tích các trà lúa đúng khung lịch thời vụ; phòng trừ sâu bệnh, chuột gây hại. Đồng thời nạo vét các trạm bơm, kênh mương nội đồng, theo dõi sát lịch xả nước để phục vụ gieo cấy.
Ông Nguyễn Trọng Luyện - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thanh Thủy cho biết: Nhận định vụ chiêm xuân năm nay thời tiết có những diễn biến bất thường, gây khó khăn cho sản xuất nông nghiệp nên ngay từ đầu vụ, huyện đã chỉ đạo các địa phương tích cực tuyên truyền nhân dân áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật mới vào sản xuất, tăng tỷ trọng lúa chất lượng cao thay thế lúa lai, lúa thuần nhằm tăng năng suất và giá trị sản phẩm.
Vụ chiêm xuân năm nay, huyện Lâm Thao gieo cấy được 3.200ha lúa. Trong đó, diện tích lúa lai 267ha; lúa chất lượng cao là 2.827ha, cấy theo phương pháp SRI 2.110ha. Các giống lúa được gieo trồng chủ yếu là: Thiên ưu 8, Khang dân đột biến 18, Nhị ưu 838, J02 và các giống lúa thuần.
Ông Lê Tùng Lâm - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Lâm Thao cho biết: Do thời tiết bất thường đã phát sinh nhiều sinh vật gây hại cho lúa như bệnh đạo ôn, bạc lá, đốm sọc vi khuẩn cục bộ… cùng với ảnh hưởng của dông, lốc vào thời điểm cuối vụ nên đã làm cho nhiều diện tích lúa xuân bị thiệt hại gây ảnh hưởng đến năng suất. Tuy nhiên, huyện đã mở rộng gieo cấy theo phương pháp thâm canh lúa cải tiến (SRI), gieo thẳng ở các vùng thích hợp; tăng cường áp dụng quy trình bón phân NPK khép kín, bón phân cân đối theo giai đoạn, nhu cầu của cây trồng... Thực hiện tốt công tác cung ứng giống, không để xảy ra tình trạng thiếu giống, giống kém chất lượng; hỗ trợ 70% lượng thuốc cấp phát cho các xã, thị trấn tổ chức đánh chuột tập trung; hướng dẫn các xã, thị trấn phun phòng trừ sâu, bệnh trên cây lúa. Mở rộng mô hình phun thuốc bảo vệ thực vật bằng máy bay không người lái tại các xã, thị trấn như: Sơn Vi, Cao Xá, Vĩnh Lại, Tứ Xã, Bản Nguyên, Phùng Nguyên, thị trấn Lâm Thao… Vụ chiêm xuân năm 2020, năng suất lúa trên địa bàn huyện ước đạt 64 tạ/ha.
Vụ chiêm xuân năm 2020, toàn tỉnh đã gieo cấy trên 36.000ha. Trong đó diện tích lúa lai trên 13.700ha (chiếm 37,7% tổng diện tích gieo cấy), diện tích lúa chất lượng cao 18.700ha (chiếm 51,5% tổng diện tích gieo cấy); diện tích áp dụng kỹ thuật thâm canh lúa cải tiến đạt 2.200ha, diện tích lúa gieo thẳng 2.600ha. Những năm gần đây, cơ cấu giống đưa vào sản xuất được chọn lọc, tập trung hơn, diện tích các lúa giống mới, lúa chất lượng cao (J02, HT1, RVT, TBR225...) được mở rộng thay thế dần các giống lúa chất lượng thấp. Cùng với việc chuyển biến về cơ cấu giống, các địa phương trong tỉnh cũng tích cực áp dụng các biện pháp canh tác mới vào sản xuất; mở rộng diện tích áp dụng kỹ thuật thâm canh lúa cải tiến, gieo thẳng, mạ làm khay. Các địa phương cũng chú trọng đẩy mạnh đầu tư thâm canh, bón bổ sung, tăng lượng phân lân, tăng cường sử dụng kali, phân bón lá trong giai đoạn lúa phân hóa đòng.
Ông Trần Tú Anh - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: Sản xuất vụ chiêm xuân năm 2020 gặp phải một số khó khăn, ảnh hưởng đến năng suất chất lượng vụ chiêm xuân như: Thời tiết diễn biến bất thường (khô hạn, mưa dông, mưa đá ngay từ đầu năm) khiến một số diện tích lúa bị ngập úng, đổ gãy; đến giai đoạn lúa làm đòng, trỗ bông thì nhiệt độ không khí xuống thấp hơn so với cùng kỳ từ 2,5 - 2,8 độ C. Ngoài ra, dịch bệnh Covid-19 phải giãn cách xã hội trong tháng 4 gây hạn chế các hoạt động sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, tỉnh đã kịp thời chỉ đạo ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và chính quyền địa phương lựa chọn giống, đảm bảo khung lịch thời vụ. Chủ động cung ứng các dịch vụ thủy lợi; đưa ra các biện pháp phòng trừ sâu bệnh và các giải pháp phù hợp ứng phó với điều kiện thời tiết bất thường đã giúp nông dân tháo gỡ khó khăn, duy trì sản xuất hiệu quả góp phần hoàn thành sản xuất vụ xuân theo đúng kế hoạch đề ra.
Dự kiến vụ mùa năm 2020 toàn tỉnh gieo cấy 25.900ha, trong đó diện tích lúa lai là 10.000ha; lúa chất lượng cao là 10.350ha; năng suất 51,3 tạ/ha; sản lượng 132.700 tấn. Để vụ mùa không bị chậm thời vụ, ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn yêu cầu các địa phương thực hiện phương châm “gặt lúa chiêm xuân đến đâu cày lật đất ngay đến đấy”. Đồng thời hướng dẫn người dân sử dụng chế phẩm vi sinh để xử lý gốc rạ; tăng cường bón lót vôi, làm đất kỹ nhằm hạn chế tình trạng lúa bị bệnh sinh lý, ngộ độc chất hữu cơ sau cấy; chuẩn bị đầy đủ về số lượng, đảm bảo chất lượng giống, vật tư, phân bón phục vụ sản xuất vụ mùa; mở rộng diện tích các giống lúa ngắn ngày có năng suất cao, chất lượng tốt, chống chịu được với sâu bệnh hại; xây dựng kế hoạch điều tiết, tích trữ nước đảm bảo đủ nước cho gieo cấy, tưới dưỡng và tiêu úng kịp thời khi có mưa lớn.
Liên Linh