Vườn quốc gia Xuân Sơn với lợi thế là rừng
đặc dụng nhiệt đới, đa dạng phong phú về thành phần loài được xác định với 1.263
loài thực vật thuộc 700 chi, 186 họ của 6 ngành thực vật có mạch, trong đó có tới
665 loài có giá trị làm dược liệu chiếm
53% trên tổng số các loài thực vật.
Thực tế hiện nay, Vườn quốc gia Xuân Sơn có
nhiều loài thực vật có giá trị làm thuốc, có những loài có khả năng chữa được
những bệnh hiểm nghèo; Nhu cầu khai thác các loài thực vật về làm thuốc đã và
đang ngày càng tăng cao kéo theo đó nảy sinh vấn đề mất cân bằng giữa khai thác
và phát triển các loài thực vật này. Nhận
thấy được điều đó, vấn đề cấp bách đặt ra cho Vườn quốc gia Xuân Sơn cần có các
giải pháp phù hợp để bảo tồn và phát triển tài nguyên cây thuốc một cách bền vững.
Xuất phát từ điều kiện
thực tế, Vườn quốc gia Xuân Sơn với Bộ Công an thực hiện hợp tác nghiên cứu
khoa học trong thực hiện đề tài “Bảo tồn
nguồn gen cây thuốc quý hiếm tạo nguồn nguyên liệu làm thuốc” với 2 nội dung chính:
-
Điều tra, khảo sát, thu thập ban đầu và bổ sung hàng năm nguồn gen cây dược
liệu.
- Lập ô định vị điều tra, theo dõi,
đánh giá tình hình sinh trưởng, phát triển của các loài cây thuốc trên phạm vi,
quy mô 10 ha (tại phân khu Bảo vệ nghiêm ngặt).
Sau 2 năm thực hiện, đến nay
bước đầu đã xác định được sự phân bố các loài cây thuộc các hệ sinh thái hiện
có tại Vườn quốc gia Xuân Sơn trong đó ở các loại hình rừng nguyên
sinh bị tác động, rừng thứ sinh thuộc khu vực được bảo vệ nghiêm ngặt của VQG
Xuân Sơn chiếm tỷ lệ khá cao (chiếm tỷ lệ trên 63% số loài cây thuốc đã được
xác định); bổ sung 130 loài
cây thuốc, trong đó có 31 loài cây thuốc quý hiếm cần được bảo vệ (29
loài thuộc sách đỏ Việt Nam năm 2007, 1
loài nằm trong danh mục các loài có nguy cơ bị đe doạ của hiệp hội bảo tồn
thiên nhiên quốc tế (IUCN), 1 loài nằm trong Nghị định số 32 của chính phủ. Theo
dõi, đánh giá tình hình sinh trưởng và phát triển của các loài cây thuốc cho thấy:
Mật độ cây được duy trì và ổn định, có 26/32 loài ra hoa trong năm 2015 (chiếm
81% số loài) tập trung vào tháng 4, tháng 5 và tháng 7.
Kết quả đạt được trên không
những là cơ sở để Vườn
quốc gia Xuân Sơn thực hiện tốt công tác bảo tồn đa dạng sinh học nói chung và
tài nguyên cây thuốc nói riêng, góp phần thực hiện cân bằng công tác bảo vệ, phát
triển tài nguyên thiên nhiên một cách bền vững./.