Bệnh Dại là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm do một loại vi rút có hướng thần kinh gây ra. Bệnh dại lây truyền từ chó, mèo sang người qua vết cắn, cào, liếm vào các vết thương hở hoặc khi mổ chó tiếp xúc với nước nhãi…. Sau khi xâm nhập vào cơ thể người virút theo dây thần kinh lên não, gây tổn thương thần kinh trung ương. Thời gian ủ bệnh từ 30 - 90 ngày tùy thuộc vào vị trí và mức độ nghiêm trọng của vết thương.

Triệu chứng của bệnh dại trên đàn chó xảy ra ở hai thể chính như sau:

Thể điên cuồng: Chó dại lên cơn dữ dội, hàm trễ, mắt đỏ ngầu, chảy dãi, xùi bọt mép trắng như xà phòng, đi như điên lao vào mọi người kể cả chủ cắn xé. Chó sợ gió, sợ nước, bỏ nhà đi lung tung rồi chuyển sang bại liệt và chết.

Thể bại liệt: Chó thể hiện các trạng thái: Buồn bã, ngơ ngác, bồn chồn, ăn ít hay bỏ ăn. Sau đó lặng lẽ chui vào xó tối nằm lì . Vài ngày sau đó chó bị liệt chân, liệt hàm (hàm trễ), lưỡi thè ra, nước dãi chảy tự do và không cắn được, chó gầy sút nhanh, nằm một chỗ rồi chết. Thể bại liệt thường gặp ở chó con, thể dại này rất nguy hiểm do khó nhận biết.

Để chủ động phòng, chống bệnh dại, người nuôi chó mèo phải thực hiện các quy định sau:

1. Theo Thông tư số 07/2016/TT-BNNPTNT ngày 31/5/2016 của Bộ Nông nghiệp và PTNT thì chó, mèo là những vật nuôi thuộc đối tượng bắt buộc phải tiêm phòng vắc xin Dại, chủ nuôi phải tự chi trả việc tiêm phòng vắc-xin Dại cho chó, mèo; Định kỳ tiêm phòng 01 lần/năm cho chó, mèo; không tiêm cho chó mèo dưới 1 tháng tuổi … các hộ nuôi chó, mèo có thể mua vắc xin dại tại 13 điểm tư vấn và tiêm phòng vắc xin dại cho chó, mèo tại trạm Chăn nuôi và Thú y các huyện, thành, thị hoặc đăng ký với trưởng khu để tiêm phòng theo kế hoạch 1 năm 2 lần.

2. Theo Nghị định 90/2017/NĐ-CP: Phải đeo rọ mõm cho chó, xích giữ chó khi ra đường, chủ nuôi không đeo rọ mõm cho chó hoặc không xích giữ chó, không có người dắt khi đưa chó ra nơi công cộng sẽ bị phạt tiền từ 600.000 đồng - 800.000 đồng.

3. Theo điều 603 tại Bộ luật Dân sự năm 2015 của Quốc hội quy định về việc bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra (bao gồm cả việc để chó, mèo cắn người khác). Trường hợp chủ gia súc thả gia súc hoặc dẫn dắt gia súc đi trên đường gây tai nạn giao thông chết người thì người chủ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vô ý làm chết người theo quy định tại Điều 128 Bộ luật Hình sự năm 2015 .

4. Đối với những người bị phơi nhiễm (bị chó, mèo cắn cào ….): Phải tiến hành ngay việc rửa vết thương bằng các hóa chất diệt khuẩn như xà phòng, nước rửa bát… trong khoảng 10 phút, rồi đến ngay các trung tâm y tế để được tư vấn (tuyệt đối không nặn bóp vết thương), thời gian đến trạm y tế muộn nhất là 07 ngày (theo khuyến cáo của Bộ Y tế). Đồng thời theo dõi con chó, mèo đó trong vòng 10 ngày, nếu thấy chó có biểu hiện bất thường phải báo với nhân viên thú y xã hoặc Trạm Chăn nuôi và thú y cấp huyện để có biện pháp xử lý kịp thời.

Như vậy để phòng chống bệnh dại có hiệu quả cần thực hiện tốt các nội dung sau: (1) Đã nuôi chó thì phải tiêm phòng vác xin dại cho chó; (2) Khi người bị phơi nhiễm cần đến ngay cơ sở y tế để được tư vấn kịp thời, tuyệt đối không chủ quan hoặc khám chữa bệnh bằng thuốc nam.

Đinh Thu Phương - Chi cục Chăn nuôi và Thú y Phú Thọ