Những năm gần đây, hoạt động gây nuôi động vật hoang dã đã góp phần mang lại công ăn, việc làm, tạo nguồn thu nhập cho một số hộ dân trên địa bàn huyện Đoan Hùng nói riêng và tỉnh Phú Thọ nói chung.

Việc gây nuôi sinh sản, sinh trưởng các loài động vật động vật hoang dã đã xuất phát từ khá lâu trên địa bàn huyện Đoan Hùng và đang phát triển mạnh trong những năm gần đây, tập trung chủ yếu với các loài phổ biến vì mục đích thương mại như: Cầy vòi mốc, Cầy vòi hương, Dúi má đào, Dúi mốc, Rắn ráo trâu, Rắn hổ mang, ... Cùng với việc khuyến khích, tạo mọi điều kiện thuận lợi để các cơ sở gây nuôi động vật rừng trên địa bàn huyện phát triển thì công tác quản lý hoạt động này luôn được Hạt Kiểm lâm Đoan Hùng đặc biệt quan tâm nhằm phát huy hiệu quả kinh tế, đồng thời tránh phát sinh hệ lụy trong quá trình nuôi.

 Hiện nay, trên địa bàn huyện có 20 cơ sở nuôi nhốt động vật hoang dã. Trong đó có 06 cơ sở nuôi nhốt động vật hoang dã thông thường và 14 cơ sở nuôi nhốt động vật hoang quý hiếm, chủ yếu là các loài như: Cầy vòi mốc, Cầy vòi hương, Dúi má đào, Dúi mốc, Rắn ráo trâu, Rắn hổ mang, ...

          Trước tình trạng nhiều loài động vật hoang dã bị suy giảm nghiêm trọng do môi trường sống bị thu hẹp; nạn săn bắt, buôn bán trái phép và nhu cầu sử dụng ngày càng cao, thì việc gây nuôi sinh sản, sinh trưởng các loài động vật động vật hoang dã là một trong các giải pháp cần được quan tâm và khuyến khích, nhằm gắn mục tiêu phát triển kinh tế với bảo tồn đối với các đối tượng này. Nếu như kết hợp tốt giữa gây nuôi gắn với bảo tồn thì không những không làm suy giảm số lượng các loài mà còn tạo điều kiện cho chúng phát triển, sinh sôi để phục hồi số lượng ngoài tự nhiên.

          Xác định việc thực hiện gây nuôi động vật hoang dã góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống, giúp các hộ phát triển kinh tế. Hằng năm, Hạt Kiểm lâm Đoan Hùng chỉ đạo các bộ phận, trạm, kiểm lâm phụ trách địa bàn thực hiện tốt công tác quản lý gây nuôi động vật động vật hoang dã, tích cực tuyên truyền, hướng dẫn người dân thực hiện trình tự, thủ tục đăng ký mã số cơ sở gây nuôi và hướng dẫn mở sổ theo dõi nhập xuất theo quy định. Lập cơ sở dữ liệu về các cơ sở nuôi sinh sản, sinh trưởng vì mục đích thương mại các loài động vật hoang dã thuộc danh mục loài động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm ban hành kèm theo Nghị định số 06/2019/NĐ-CP ngày 22 tháng 01 năm 2019 của Chính phủ và các loài thuộc Phụ lục I và II CITES. Việc cấp mã số được đảm bảo theo đúng quy định, trình tự, thủ tục pháp luật. Chủ các cơ sở chấp hành nghiêm quy định về nguồn gốc, điều kiện chuồng trại và chăn nuôi an toàn. Nhờ triển khai nhiều giải pháp trong công tác quản lý nên tình hình nuôi động vật hoang dã trên địa bàn huyện được kiểm soát chặt chẽ. Đa số tổ chức, cá nhân chăn nuôi đã tự giác lập hồ sơ đăng ký nuôi nhốt và cấp mã số theo quy định, chấp hành tốt các quy định về nuôi nhốt, không có cơ sở vi phạm.

         Nhìn chung, việc gây nuôi động vật động vật hoang dã nằm trong danh mục cho phép xuất phát từ ý thức của người dân, nhằm đem lại hiệu quả kinh tế cho gia đình, mặt khác góp phần giải quyết công ăn việc làm cho một số người dân tại địa phương. Tuy nhiên, thời gian gần đây thị trường đầu ra tiêu thụ động vật rừng, động vật hoang dã gặp khó, chủ yếu bán cho thương lái xuất đi các tỉnh bạn. Bên cạnh đó, do giá thị trường biến động nên việc gây nuôi sinh sản, sinh trưởng đối với một số loài chưa mang tính ổn định, các cơ sở và hộ gia đình ngại đầu tư, chủ yếu là nuôi nhỏ, ở quy mô hộ gia đình. Ngoài ra, theo quy định đối với mô hình trại nuôi sinh trưởng, sinh sản các loài động vật hoang dã từ 50 cá thể trở lên phải làm đề án bảo vệ môi trường, đây là một trong những vấn đề khó khăn đối với hộ có nhu cầu thực hiện mô hình.Để quản lý chặt chẽ việc gây nuôi và khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi để các tổ chức, cá nhân mở rộng quy mô chăn nuôi; thời gian tới, Hạt Kiểm lâm tăng cường chỉ các bộ phận, trạm, kiểm lâm phụ trách địa bàn phối hợp với chính quyền địa phương có hoạt động gây nuôi động vật rừng, động vật hoang dã tổ chức kiểm tra, xác minh điều kiện nuôi sinh sản, sinh trưởng; cấp mã số trại nuôi, sổ theo dõi sinh trưởng, sinh sản, số theo dõi nhập/xuất cho các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình gây nuôi nhằm theo dõi, giám sát chặt chẽ sự tăng, giảm số lượng trong quá trình nuôi. Ngoài việc kiểm tra định kỳ, Hạt Kiểm lâm sẽ tham mưu cho UBND huyện thành lập đoàn kiểm tra liên ngành, kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

          Không thể phủ nhận việc gây nuôi động vật rừng đã mang lại lợi ích kinh tế không nhỏ, tuy nhiên, cùng với những nỗ lực của các cơ quan chuyên môn, các cơ sở, cá nhân gây nuôi cần tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật. Chung tay phát triển các mô hình gây nuôi động vật hoang dã một cách an toàn, bền vững./.

                                                                             Nguyễn Duy Lâm - Phó Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Đoan Hùng