Chế phẩm sinh học là sản phẩm có chứa vi sinh vật sống nhằm mục đích cải thiện môi trường và vật nuôi. Trong nuôi thủy sản, sử dụng chế phẩm sinh học (còn gọi là men vi sinh) nhằm mục đích cải thiện môi trường (nước và nền đáy ao), tăng sức khỏe vật nuôi, tăng khả năng hấp thu thức ăn... góp phần tăng năng suất và sản lượng

Chế phẩm sinh học là sản phẩm có chứa vi sinh vật sống nhằm mục đích cải thiện môi trường và vật nuôi. Trong nuôi thủy sản, sử dụng chế phẩm sinh học (còn gọi là men vi sinh) nhằm mục đích cải thiện môi trường (nước và nền đáy ao), tăng sức khỏe vật nuôi, tăng khả năng hấp thu thức ăn... góp phần tăng năng suất và sản lượng. Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại chế phẩm sinh học được sử dụng với các mục đích khác nhau dựa trên đặc tính của từng loại. Lợi ích của chế phẩm sinh học trong nuôi trồng thủy sản là: Phân hủy các chất hữu cơ trong nước, hấp thu xác tảo chết và làm giảm lớp bùn ở đáy ao; Nâng cao khả năng miễn dịch của động vật thủy sản; Ức chế sự hoạt động và phát triển của các vi khuẩn có hại do quá trình tăng sinh làm cho số lượng vi khuẩn có lợi tăng lên lấn át và kìm hãm sự phát triển của các vi khuẩn gây hại, do đó hạn chế mầm bệnh phát triển; Khi trộn chế phẩm sinh học vào thức ăn có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, giúp hấp thu tốt thức ăn, làm tăng hiệu quả sử dụng thức ăn (giảm hệ số thức ăn), thúc đẩy tăng trưởng.

Với diện tích nuôi thủy sản 11.200 ha, trong đó: Diện tích chuyên nuôi đạt 5.470 ha (nuôi thâm canh đạt 2.420 ha, nuôi bán thâm canh 3.050 ha); Tuy nhiên việc sử dụng chế phẩm sinh học trong nuôi thủy sản của tỉnh còn hạn chế mới chỉ tập trung tại 44 khu nuôi tập trung có tổng diện tích trên 1.200 ha với 1.676 hộ nuôi, sản lượng cá thương phẩm hàng năm đạt trên 13.000 tấn chiếm 32,2% tổng sản lượng nuôi trên địa bàn tỉnh. Cùng với việc ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất thủy sản đã nâng cao năng suất, chất lượng và tăng thêm thu nhập của người dân, tổng sản lượng nuôi thủy sản năm 2022 đạt 40,35 ngàn tấn tăng 19,31 ngàn tấn, gấp 1,9 lần so với năm 2012, đứng thứ 2 trong 14 tỉnh trung du miền núi phía Bắc). Để đạt được thành quả như vậy đó là nhờ việc ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất thủy sản đặc biệt là việc sử dụng chế phẩm sinh học trong nuôi thủy sản bước đầu đã đem lại hiệu quả, năng suất nuôi thâm canh đạt từ 3,0 - 5,5 tấn/ha (năm 2012) đến nay năng suất đạt từ 10,5 -30 tấn/ha đã đem lại thu nhập đáng kể cho người nuôi thủy sản.

Tại khu nuôi tập trung Đồng Trẩu xã Thạch Sơn huyện Lâm Thao có diện tích 59,3 ha nuôi chuyên với 115 hộ nuôi đối tượng nuôi chủ yếu là các chép, cá rô phi, cá trắm cỏ  qua thống kê 100%  các hộ nuôi đã sử dụng máy quạt nước để tăng hàm lượng oxy có 85% các hộ nuôi có sử dụng chế phẩm sinh học định kỳ  từ 2- 3 lần/tháng để làm sạch môi trường nước và sử dụng men vi sinh trộn vào thức ăn nhờ đó tốc độ sinh trưởng của cá nhanh hơn, cá ít bị bệnh giảm được hệ số thức ăn trong quá trình nuôi năng suất nuôi các hộ đạt trung bình 11,5 tấn/ha.  Tại khu nuôi tập trung xã Sơn Thủy huyện Thanh Thủy có diện tích 85,8 ha nuôi với hơn 400 hộ nuôi đối tượng nuôi chủ yếu là các chép và các trắm cỏ qua thống kê có trên 95% các hộ nuôi sử dụng máy quạt nước và 65% các hộ nuôi có sử dụng chế phẩm sinh học và men vi sinh định kỳ năng suất trung bình đạt 10,5 tấn/ha đặc biệt các hộ nuôi Nguyễn Văn Long, Trần Đình Khảm, Trần Quốc Tuấn  nuôi tại Khu 1 Xã Sơn Thủy năng xuất từ 25-30 tấn/ha/năm.

Ngoài việc sử dụng các chế phẩm sinh học trong nuôi cá thâm thì hiện nay trên địa bàn tỉnh Mô hình nuôi tôm càng xanh sử dụng chế phẩm sinh học đã đem lại hiệu quả kinh tế cao mang lại thương hiệu cho người nuôi tôm càng xanh xã Văn Khúc huyện Cẩm Khê. Xã Văn Khúc là xã phát triển sản xuất thủy sản mạnh của huyện Cẩm Khê, với tổng diện tích mặt nước 156 ha nuôi thủy sản, trong đó có trên 85 ha với trên 120 hộ nuôi tôm càng xanh. Tuy nhiên trong ương, nuôi tôm càng xanh việc giám sát, quản lý các yếu tố môi trường ao nuôi có vai trò rất quan trọng để đảm bảo an toàn dịch bệnh, nâng cao tỷ lệ sống, năng suất và hiệu quả kinh tế thì người nuôi trước kia chủ yếu dựa vào kinh nghiệm. Để nghề nuôi tôm càng xanh của người dân trên địa bàn phát triển bền vững, giai đoạn từ năm 2019 - 2021 Chi cục Thủy sản đã xây dựng mô hình sử dụng máy quạt nước và chế phẩm sinh học trong ao nuôi tôm càng xanh tại xã Văn Khúc đã cho thấy hiệu quả rõ dệt năng suất nuôi từ 0,5-0,6 tấn/ha (năm 2018) tăng lên từ 1,5-2 tấn/ha (năm 2021), tôm ít bị bệnh sinh trưởng và phát triển nhanh hơn, giảm hệ số thức ăn, thịt tôm thơm ngon hơn và giá bán cao hơn. Theo hộ ông Đặng Văn Được chủ hộ thực hiện mô hình là một trong những hộ tiên phong đi đầu trong nuôi tôm càng xanh ở xã Văn Khúc cho biết “Nuôi nước là nuôi tôm”: đối với những ao không sử dụng chế phẩm vi sinh hoặc không thường xuyên sử dụng chê phẩm vi sinh thì màu nước ao có chất lượng nước kém, nước ao có màu đen, màu vàng, xanh đậm…tôm hay bị nổi vào những ngày bình thường và ăn thường kém dẫn đến tốc độ sinh trưởng và phát triển chậm.

Từ những kết quả đạt được cho thấy việc sử dụng chế phẩm sinh học trong nuôi thủy sản đã đem lại hiệu rõ dệt: giảm thiểu ô nhiễm nguồn nước ao nuôi, giúp cá tôm sinh trưởng và phát triển tốt, giảm hệ số thức ăn, nuôi được với mật độ cao, tăng sản lượng trên một đơn vị diện tích, hạn chế dịch bệnh tạo ra sản phẩm an toàn thực phẩm giúp nâng cao thu nhập cho người nuôi thủy sản đang là hướng đi hiệu quả cho người nuôi thủy sản hiện nay. Để đẩy mạnh ứng dụng chế phẩm sinh học trong sản xuất thủy sản của tỉnh hiện nay rất cần sự tiếp tục quan tâm, tạo mọi điều kiện thuận lợi trong chỉ đạo, quản lý, bố trí nguồn lực đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật, nguồn vốn sự nghiệp khoa học của các ngành, các cấp trong thời gian tới

Ảnh CPSH.jpg



ứng dụng chế phẩm sinh học trong nuôi thủy sản trên địa bàn tỉnh phú thọ (Đăng).docx