Quan trọng như thế, nhưng cho đến nay, thế giới đang phải đối mặt với nguy cơ thiếu nước và nguồn nước bị ô nhiễm nghiêm trọng. Chính tình trạng ô nhiễm nguồn nước, thiếu nước sạch sinh hoạt đã đưa bệnh tiêu chảy đứng thứ hai về nguyên nhân gây tử vong cao nhất ở trẻ em, chỉ sau bệnh viêm phổi. Trung bình mỗi năm, cứ 5 trẻ em thì có 1 trẻ (tức là khoảng 1,5 triệu trẻ) bị chết do bệnh tiêu chảy. Toàn cầu, theo ước tính có khoảng 130 triệu người đang phải đối mặt với việc dùng nước bi nhiễm arsenic với nồng độ cao hơn nồng đô WHO đưa ra là 10 mg/lít.
Ở Việt Nam, nguy cơ ô nhiễm và cạn kiệt nguồn nước cũng đã được cảnh báo. Những cánh rừng ở Trường Sơn, vùng núi phía Bắc đang bị hủy hoại là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng cạn kiệt nguồn nước. Có đi dọc Trường Sơn, đến Tây Nguyên, lên dãy Hoàng Liên Sơn phóng mắt nhìn khắp một cõi mới thấy, chúng ta đang hủy hoại rừng như thế nào. Những mảng xanh bất tận đang bị con người chặt phá. Những đồi núi trơ trọi, xám ngắt như một mũi dao chọc thẳng vào mắt. Không có rừng thì cũng chẳng có nước, nghĩa là cũng chẳng còn có sự sống. Nhiều người đều biết điều đó. Nhưng lòng tham và những lợi ích trước mắt đã xóa đi tất cả. Nhìn thấy rừng là con mắt hau háu chỉ thấy gỗ là gỗ... Và hết gỗ rồi, bây giờ, thấy tài nguyên khác... Hau háu, hung hăng, hỗn hào chặt phá và hết chặt phá, chẳng còn gì để chặt phá nữa thì đào bới...
Chắc chưa ai quên vụ lũ kinh hoàng ở Phú Yên vừa rồi. Cả thành phố Tuy Hòa, thị xã Sông Cầu chìm trong nước sâu. Nguyên nhân được chỉ ra là... tại trời. Nhưng cách đó gần 20 năm (năm 1991), cũng ở Phú Yên, mưa 1.300 mm, không thiệt hại bao nhiêu. Năm 2009 áp thấp nhiệt đới gây mưa 330 mm lại là tai họa khủng khiếp, vì sao?
Hãy nhìn lên cái mái nhà chung kia mà thế hệ nhiều ngàn năm qua đã giao lại cho chúng ta, trên ấy đang dần mất hết màu xanh của sự sống.
Có còn cứu được không? Còn, với một điều kiện: biết giật mình, dừng lại, bắt đầu lại. Ngay bây giờ cần chấm dứt mọi khai phá các cánh rừng còn sót lại. Cần nghĩ đến một con đường sống khác, một kiểu sống khác, một kiểu phát triển khác. Khôi phục lại màu xanh cho những cánh rừng. "Vá" lại lá phổi mà thiên nhiên ngàn đời nay đã ban tặng cho chúng ta. Để đến trăm năm sau, trên mỗi dòng sông, con suối, con cháu chúng ta mới có thể bụm vào lòng bàn tay một ngụm nước trong veo mát lạnh, ngửa cổ uống ngon lành. Và trong khoảnh khắc ấy, chúng nhớ lại rằng, đã có một thời cha ông chúng từng rất dại dột, nhưng rồi cũng đã từng biết khôn ngoan sửa chữa, để cho sự sống từng sắp bị triệt diệt, lại được cứu, sinh sôi, phát triển, trường tồn.
Ở Việt Nam, nguy cơ ô nhiễm và cạn kiệt nguồn nước cũng đã được cảnh báo. Những cánh rừng ở Trường Sơn, vùng núi phía Bắc đang bị hủy hoại là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng cạn kiệt nguồn nước. Có đi dọc Trường Sơn, đến Tây Nguyên, lên dãy Hoàng Liên Sơn phóng mắt nhìn khắp một cõi mới thấy, chúng ta đang hủy hoại rừng như thế nào. Những mảng xanh bất tận đang bị con người chặt phá. Những đồi núi trơ trọi, xám ngắt như một mũi dao chọc thẳng vào mắt. Không có rừng thì cũng chẳng có nước, nghĩa là cũng chẳng còn có sự sống. Nhiều người đều biết điều đó. Nhưng lòng tham và những lợi ích trước mắt đã xóa đi tất cả. Nhìn thấy rừng là con mắt hau háu chỉ thấy gỗ là gỗ... Và hết gỗ rồi, bây giờ, thấy tài nguyên khác... Hau háu, hung hăng, hỗn hào chặt phá và hết chặt phá, chẳng còn gì để chặt phá nữa thì đào bới...
Chắc chưa ai quên vụ lũ kinh hoàng ở Phú Yên vừa rồi. Cả thành phố Tuy Hòa, thị xã Sông Cầu chìm trong nước sâu. Nguyên nhân được chỉ ra là... tại trời. Nhưng cách đó gần 20 năm (năm 1991), cũng ở Phú Yên, mưa 1.300 mm, không thiệt hại bao nhiêu. Năm 2009 áp thấp nhiệt đới gây mưa 330 mm lại là tai họa khủng khiếp, vì sao?
Hãy nhìn lên cái mái nhà chung kia mà thế hệ nhiều ngàn năm qua đã giao lại cho chúng ta, trên ấy đang dần mất hết màu xanh của sự sống.
Có còn cứu được không? Còn, với một điều kiện: biết giật mình, dừng lại, bắt đầu lại. Ngay bây giờ cần chấm dứt mọi khai phá các cánh rừng còn sót lại. Cần nghĩ đến một con đường sống khác, một kiểu sống khác, một kiểu phát triển khác. Khôi phục lại màu xanh cho những cánh rừng. "Vá" lại lá phổi mà thiên nhiên ngàn đời nay đã ban tặng cho chúng ta. Để đến trăm năm sau, trên mỗi dòng sông, con suối, con cháu chúng ta mới có thể bụm vào lòng bàn tay một ngụm nước trong veo mát lạnh, ngửa cổ uống ngon lành. Và trong khoảnh khắc ấy, chúng nhớ lại rằng, đã có một thời cha ông chúng từng rất dại dột, nhưng rồi cũng đã từng biết khôn ngoan sửa chữa, để cho sự sống từng sắp bị triệt diệt, lại được cứu, sinh sôi, phát triển, trường tồn.
Tác giả bài viết: Trung tâm Lưu trữ và Thông tin