Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, sự gia tăng dân số và nhu cầu đời sống, sinh hoạt của nhân dân là tình hình ô nhiễm môi trường trong nông thôn ngày càng trở nên bức xúc.
Những tác động do rác thải trong sản xuất nông nghiệp, đời sống sinh hoạt; Những hạn chế trong nhận thức về bảo vệ môi trường, thói quen trong sinh hoạt của nhân dân; Những khó khăn về ngân sách, kinh tế; Những tồn tại do chậm được quy hoạch, nhất là quy hoạch đường giao thông, hệ thống thoát nước, tổ chức thu gom, xử lý rác thải đang là nguyên nhân gây nên ô nhiễm môi trường ngày càng tăng trong khu vực nông thôn. Hậu quả của ô nhiễm môi trường là nguyên nhân gây nên dịch bệnh, tác động trực tiếp đến sức khỏe, đời sống, kinh tế của người dân, cảnh quan môi trường và sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Thực hiện chương trình phối hợp giữa UBND huyện Đoan Hùng và Liên minh HTX tỉnh, cùng với sự quan tâm, vào cuộc của Cấp ủy, Chính quyền địa phương, Hợp tác xã - Dịch vụ vệ sinh và môi trường xã Chí Đám được thành lập với 11 thành viên tham gia trên cơ sở kế thừa hoạt động của tổ vệ sinh môi trường trước đây, có vốn điều lệ 300 triệu đồng đã đi vào hoạt động và thu được một số kết quả khích lệ.
Hợp tác xã đã tích cực phối hợp với các đơn vị hữu quan, tổ chức đoàn thể thực hiện nhiều hình thức tuyên truyền về công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn xã và một số địa phương lân cận, nhằm từng bước nâng cao nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường; Có thể nói đây là giải pháp quan trọng để HTX nhận được sự ủng hộ, đồng thuận cao của cán bộ, đảng viên, nhân dân và các đơn vị trong khu vực. Hợp tác xã đã thực hiện được việc thu phí thu gom rác thải trên cơ sở tự nguyện, bàn bạc, thỏa thuận, thống nhất với từng hộ dân và các đơn vị trên địa bàn, giúp cho hợp tác xã có thêm cơ sở, điều kiện để cân đối thu - chi trong hoạt động của mình.
Cùng với giải pháp thu phí vệ sinh môi trường, HTX đã tích cực mở rộng địa bàn thu gom rác thải, kết nạp thành viên, mở thêm ngành nghề dịch vụ: Ban đầu chỉ thu gom rác dọc quốc lộ số 2 là địa bàn 05 khu dân cư thuộc xã Chí Đám, đến nay HTX đã mở rộng địa bàn thu gom tại 11/17 khu trong xã, hợp đồng thu gom tại Bệnh viện Hùng Vương và khu vực nhà máy 129 thuộc xã Đội Bình, Huyện Yên Sơn, Tỉnh Tuyên Quang. Với việc mở rộng địa bàn, HTX đã kết nạp thêm 08 thành viên, nâng vốn điều lệ từ 300 triệu đồng lên 500 triệu đồng; Đồng thời HTX mở rộng thêm một số dịch vụ khác như: nhận thầu các hồ đập, cải tạo các đầm lầy hoang hóa với diện tích 10 ha để nuôi trồng thủy sản, tiến tới trồng sen thu hạt và định hướng phát triển tại chỗ sản xuất phân bón vi sinh từ nguồn rác thải cho nông nghiệp.
Không ngừng tham quan, học hỏi, Chủ nhiệm HTX đã tự nghiên cứu, xây dựng và đưa vào sử dụng lò đốt rác thải bệnh viện theo nguyên tắc của bếp Hoàng Cầm với công xuất gần 300 kg rác thải/mẻ, kinh phí 28 triệu đồng; Qua sử dụng, bước đầu cho thấy mô hình này khá hiệu quả: vừa rẻ hơn nhiều so với thiết bị các bệnh viện đang sử dụng, khói thoát ra sau khi đốt có màu trắng thể hiện mức độ ô nhiễm của khói ít, dễ sử dụng và phù hợp với điều kiện của đơn vị.
Trao đổi với anh Trần Ngọc Bình - Chủ nhiệm hợp tác xã, anh cho biết: Hợp tác xã thành lập chưa lâu và còn nhiều khó khăn như cơ sở vật chất, trang thiết bị, dụng cụ lao động…còn thiếu thốn; Năm 2013 doanh thu của đơn vị mới đạt 140 triệu đồng, lợi nhuận đạt 38 triệu đồng, lương bình quân của xã viên mới chỉ đạt hơn 1,2 triệu đồng/người/tháng, song HTX thực hiện tốt các nghĩa vụ với nhà nước và tích cực tham gia các hoạt động xã hội, từ thiện; Tuy thu nhập các thành viên trong HTX còn thấp nhưng anh rất phấn khởi vì anh và người lao động trong hợp tác xã đã tìm cho mình một hướng đi phù hợp với nguyện vọng cá nhân, xu thế và nhu cầu của xã hội; Được Cấp ủy, Chính quyền, các tổ chức đoàn thể và nhất là nhân dân trong khu vực tin tưởng, đồng lòng, tự nguyện tham gia vào hoạt động bảo vệ môi trường; Anh tin tưởng những hoạt động hiện tại và các dự kiến trong thời gian tới, chắc chắn sẽ góp phần tạo thêm công ăn việc làm, thu nhập cho người dân địa phương, giảm thiểu ô nhiễm, đưa hoạt động bảo vệ môi trường dần trở thành ý thức thường xuyên và mục tiêu hành động của mỗi người dân, đơn vị nơi đây; Làm cho cảnh quan ngày càng xanh, sạch, giảm thiểu dịch bệnh, nâng cao sức khỏe cho nhân dân, dần khẳng định được vai trò, vị thế của Hợp tác xã trong sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội của địa phương.
Nguyễn Văn Minh