Giai đoạn 2011 - 2015, dưới sự lãnh đạo tập trung thống nhất, thường xuyên, liên tục của các cấp ủy đảng, chính quyền, sự phối hợp giữa các cấp, ngành, sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Đảng ủy Sở, kết quả thực hiện các chỉ tiêu của tiêu chí số 17 về môi trường của các xã cho thấy sự cải thiện rõ nét qua các năm, từng bước thực hiện theo kế hoạch đề ra. Chương trình đã làm thay đổi nhận thức của đa số người dân, lôi cuốn người dân chủ động tham gia thực hiện xây dựng NTM. Hệ thống hạ tầng nông thôn phát triển mạnh mẽ, là điều kiện tích cực, thuận lợi để thực hiện các chỉ tiêu về môi trường, xây dựng NTM đã trở thành phong trào rộng khắp.

Trong 04 chỉ tiêu của tiêu chí số 17 thuộc phạm vi theo dõi giám sát, chỉ đạo thực hiện của Sở Tài nguyên và Môi trường thì chỉ tiêu số 17.2 (Các cơ sở sản xuất kinh doanh đạt tiêu chuẩn về môi trường) và 17.5 (Chất thải, nước thải được thu gom và xử lý theo quy định) được coi là 2 nội dung then chốt, nhiều thách thức trong quá trình thực hiện. Tuy nhiên, bằng nhiều hình thức, Sở đã phối kết hợp với UBND cấp huyện chỉ đạo UBND cấp xã vận động, khuyến khích người dân tích cực tham gia vào công tác quản lý, giám sát các cơ sở hoạt động sản xuất, kinh doanh trên địa bàn, giám sát việc xử lý chất thải và phát thải đồng thời  đẩy mạnh phát triển chăn nuôi gắn với bảo vệ môi trường. 

Tình hình thu gom, xử lý rác thải nông thôn trên địa bàn tỉnh ngày càng được quan tâm, tính đến năm 2015 trên địa bàn toàn tỉnh có 11/13 huyện, thị đã xây dựng Đề án thu gom chất thải và xử lý rác thải sinh hoạt; 13/13 huyện, thành, thị đã có các đơn vị thực hiện thu gom, vận chuyển xử lý rác thải, trong đó có 02 công ty môi trường và dịch vụ đô thị ở thành phố Việt Trì và thị xã Phú Thọ; 09 Hợp tác xã chuyên dịch vụ vệ sinh môi trường; 28 Hợp tác xã, tổ hợp tác nông nghiệp có thêm dịch vụ dịch vụ vệ sinh môi trường; 04 Ban quản lý các công trình công cộng; có 05 bãi chôn lấp rác thải sinh hoạt tại các huyện Đoan Hùng, Yên Lập, Cẩm Khê, Thanh Sơn, Thanh Thủy; 06 mô hình xử lý chất thải sinh hoạt đã có lò đốt rác tại các huyện Cẩm Khê, Yên Lập, Thanh Ba, Tam Nông, Thanh Thủy, Hạ Hòa. Tuy nhiên, hiện nay việc thu gom, xử lý chất thải mới chỉ tập trung ở các xã đồng bằng, xã trung du và một số xã miền núi quanh khu vực. Các đô thị, các xã vùng ven thành phố Việt Trì được thu gom bởi Công ty cổ phần môi trường và dịch vụ đô thị Việt Trì; các thị trấn và một số xã có dịch vụ vệ sinh môi trường nông thôn. 

Bên cạnh đó, với đặc trưng là một tỉnh trung du miền núi, với lợi thế về diện tích đất lâm nghiệp, việc cũng đẩy mạnh công tác trồng, chăm sóc và bảo vệ rừng, tạo môi trường trong lành và cảnh quan xanh - sạch - đẹp được quan tâm nhằm thực hiện tốt tiêu chí số 17.3 (Không có các hoạt động gây suy giảm môi trường và có các hoạt động phát triển môi trường xanh, sạch, đẹp).

Tính đến thời điểm ngày 31/12/2015, trong số 247 xã triển khai xây dựng NTM, toàn tỉnh đã có 51 xã đạt tiêu chí số 17, chiếm 20,6 %. Ngoài ra, các xã chưa hoàn thiện tiêu chí số 17 nhưng đã có một số chỉ tiêu đạt, cụ thể như sau: 

- 12/196 xã đạt chỉ tiêu 17.2 về các cơ sở sản xuất kinh doanh đạt tiêu chuẩn về môi trường;

- 14/196 xã đạt chỉ tiêu 17.3 - Không có các hoạt động gây suy giảm môi trường và có các hoạt động phát triển môi trường xanh, sạch, đẹp;

- 05/196 xã đạt chỉ tiêu 17.4 - Nghĩa trang được xây dựng theo quy hoạch;

- 04/196 xã đạt chỉ tiêu 17.5 - Chất thải, nước thải được thu gom và xử lý theo quy định.

Từ kết quả trên cho thấy, tỷ lệ đạt các chỉ tiêu của Tiêu chí 17 về Môi trường còn chưa cao, có thể thấy một số nguyên nhân như sau: 

- Các chỉ tiêu về môi trường vẫn mang tính chất tương đối, chưa cụ thể về khối lượng, dẫn đến việc khó xác định, đánh giá. Cũng do đó mà việc thực hiện tiêu chí số 17 về môi trường còn chưa nhận được sự quan tâm đúng mức.

- Sự chỉ đạo của lãnh đạo các cấp chính quyền trong vấn đề quản lý, bảo vệ môi trường nông thôn còn chưa thực sự quyết liệt. Bên cạnh đó, quá trình đô thị hóa, công nghiệp hóa, đặc biệt ở các xã ven đô gây ra nhiều áp lực đối với môi trường.

- Nguồn nội lực dành cho công tác thu gom, xử lý rác thải ở các địa phương còn hạn chế do đời sống người dân còn khó khăn, kinh phí từ nguồn đóng góp của người dân không đảm bảo để duy trì mạng lưới thu gom.

- Ý thức của người dân trong việc tự giác khắc phục khó khăn của địa bàn dân cư, lên kế hoạch, thực hiện việc thu gom và xử lý rác thải đúng quy định còn thấp (việc ủng hộ thành lập ban thu gom, chở rác, nộp phí định kỳ, ý thức giữ vệ sinh môi trường...). Tình trạng lén lút thải rác bừa bãi nơi công cộng, ven đường, ... khá phổ biến và khó xử lý. 

- Các cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ tại nhiều xã phần lớn đều có quy mô nhỏ, nằm phân tán, chưa chú trọng đầu tư hệ thống xử lý môi trường. Các làng nghề đa số hoạt động manh mún, nhỏ lẻ, chưa quan tâm xây dựng hương ước về BVMT.

 - Kết quả tuyên truyền về công tác bảo vệ môi trường nông thôn chưa đạt hiệu quả sâu rộng do phương pháp và hình thức tổ chức công tác tuyên truyền còn hạn chế và thực hiện chưa đầy đủ.

- Một số xã đã thành lập Hợp tác xã vệ sinh môi trường, tổ, đội thu gom rác thải nhưng hoạt động không thường xuyên, việc thu gom rác chưa kịp thời dẫn đến tình trạng ứ đọng rác trong khu dân cư diễn ra khá phổ biến...

- Sản xuất nông nghiệp chạy theo nhu cầu, lợi nhuận dẫn đến việc sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật ngày càng nhiều, đây đã và đang là nguồn phát sinh chất thải độc hại tới môi trường.

Để khắc phục những tồn tại trên cần có những cơ chế, chính sách phù hợp, giải pháp cụ thể để duy trì thực hiện và nâng cao chất lượng các chỉ tiêu của tiêu chí số 17 đối với các xã đã đạt chuẩn NTM, phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu chưa đạt của các xã còn lại để đến năm 2020 toàn tỉnh đạt được mục tiêu chung 57 xã đạt chuẩn NTM và 67 xã cơ bản đạt, như:

- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân và cán bộ trong cơ quan đơn vị để hiểu và tự giác tham gia vào Chương trình xây dựng NTM theo kế hoạch đã xây dựng.

- Các địa phương rà soát đẩy mạnh việc đấu giá quyền sử dụng đất để tạo nguồn lực tập trung cho công tác xây dựng NTM.

- Các xã trên địa bàn tỉnh tập trung rà soát các tiêu chí về xây dựng NTM trên địa bàn, xác định những tiêu chí có thể thực hiện ngay như: quy hoạch hệ thống thoát nước, thu gom rác thải…

- Phối hợp với các thành viên Ban chỉ đạo phụ trách địa bàn được phân công, xây dựng kế hoạch kiểm tra công tác chỉ đạo thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM ở cơ sở. 

Để tiếp tục làm tốt công tác xây dựng và BVMT môi trường nông thôn cần tiếp tục tăng cường và ưu tiên bố trí nguồn vốn chương trình MTQG cho các xã để tạo điều kiện hoàn thành tiêu chí số 17 về môi trường; nghiên cứu áp dụng thí điểm và nhân rộng những mô hình bảo vệ môi trường, ứng dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật trong xử lý nước sạch, xử lý rác thải, chất thải chăn nuôi, nước thải sinh hoạt (xử lý nước thải sau biogas, đệm lót sinh học, lò đốt rác thải tập trung...).... phù hợp với điều kiện thực tế khu vực nông thôn hiện nay.