Bảo
vệ, phát triển rừng và công tác phòng cháy chữa cháy rừng luôn được đặt ra là một
trong những nhiệm vụ quan trọng của các cấp, các ngành và của toàn xã hội. Việc
nắm vững những kiến thức liên quan đến công tác phòng cháy chữa cháy rừng trong
thời điểm khẩn cấp là rất cần thiết đối với người trực tiếp tham gia thực hiện
công tác phòng cháy, chữa cháy rừng, giảm thiểu tác hại do cháy rừng gây ra.

- Khi phát hiện đám cháy rừng, phải huy động kịp thời lực lượng, phương
tiện thủ công và cơ giới, nguồn nước tại chỗ để cứu chữa. Nếu lực lượng và
phương tiện này không đủ sức cứu chữa, cơ sở báo cáo ngay lên cấp trên để có biện
pháp tăng cường lực lượng, phương tiện đến cứu chữa.

- Lực lượng chữa cháy tiến hành giới hạn đám cháy bằng cách tạo ra các
băng trắng ngăn lửa, có chiều rộng từ 15 đến 20m; nếu tốc độ gió lớn, tốc độ lửa
lan tràn quá nhanh phải làm các băng trắng có độ rộng 20-30m.

Trong điều kiện thời tiết
khô kiệt, thực bì trong rừng khô nỏ, khi xảy ra cháy rừng phải:

- Tạo ngay băng hẹp giữa
các đầu ngọn lửa theo một cự ly tính sao cho thi công xong trước khi ngọn lửa ập
đến; phải dọn và vun hết các chất cháy vào giữa băng; cho đốt hết các vật liệu
đã vun gọn vào băng.

- Cự ly của 2 tuyến dọn sạch
quy định như sau: Nếu tốc độ gió 3-5m/giây thì khoảng cách giữa 2 tuyến dọn sạch
là 20-30m; tốc độ gió trên 6m/giây thì khoảng cách giữa 2 tuyện dọn sạch là
30-35m.

Trong trường hợp có nguồn vật
liệu lớn, do ảnh hưởng của nhiệt độ cao, cả những cây còn sống cũng có thể bị
khô héo đi mà cháy theo thì phải làm nhiều đai cản lửa dự phòng. Khi gió quá
to, tốc độ lan tràn của lửa quá nhanh, lượng tàn lửa băng qua đai có thể làm bốc
cháy các vật liệu ngay sau đai đám cháy đe dọa, tiếp tục lan tràn, thì cũng phải
làm nhiều đai cản lửa dự phòng.

- Khi chữa cháy, lực lượng bố trí theo hai cách sau đây:

+ Nếu ngọn lửa phát triển
và lan tràn chậm có xu hướng cháy về cả hai phía trái và phải, thì đội hình nên
bố trí từng tiểu đội 8 - 10 người, lực lượng tiến từ phía sau đám cháy về cả
hai bên, dùng nước hoặc đất hay cành cây tươi đập lửa bao vây, không cho lửa
lan tràn, đội hình cứ thế tiến đến bao vây khép kín về phía đầu ngọn lửa và dập
cho đến khi ngọn lửa tắt hẳn.

+ Nếu tốc độ gió mạnh trên
6m/giây, lửa lan tràn nhanh về phía trước thì đội hình bố trí để phát băng, đào
rãnh, hất đất, hoặc dội nước từ phía trước ngọn lửa và tiến về phía sau theo
hai cánh cung cho đến khi khép kín và dập cho lửa tắt hẳn không còn than lửa
cháy lại.

- Khi chữa cháy có thể sử dụng một trong các biện pháp sau đây để dập lửa:
dùng nước, đất vụn, cát, cành cây tươi hoặc dùng hóa chất như P₂O₅,
K₂PO₄, CO₂… để làm suy yếu ngay 1, 2 hoặc cả 3
yếu tố tham gia quá trình cháy: nguyên liệu, ôxy và nhiệt.

Sau khai thác phải vệ sinh
rừng, tận dụng tất cả các sản phẩm sau khai thác, dọn sạch phế liệu, tạo băng
trắng theo đường đồng mức để ngăn lửa cháy lan, cháy lướt dưới tán rừng.

Chú ý: Đảm bảo an toàn lao động khi chữa cháy rừng; bố trí lực
lượng cháy rừng theo từng tổ, nhóm, có người phụ trách chỉ huy thống nhất. Lực
lượng chữa cháy phải tập kết phía sau ngọn lửa. Cách xa ngọn lửa trên 100m,
xung quanh nơi tập kết nên làm băng trắng ngăn cách trên 50m. Chuẩn bị đủ nước
uống và thuốc bỏng; trường hợp bị thương nặng hay bị tử vong phải lập biên bản
tại chỗ để sau này tiện việc giải quyết chính sách chế độ.

Ngay
sau khi chữa cháy xong, các Chi cục, Trạm, Hạt Kiểm lâm tiến
hành điều tra xác minh, tìm nguyên nhân gây cháy, lập biên bản về thống kê báo
cáo lên cấp trên về thiệt hại do cháy rừng gây ra.

Nguyễn Trung Hiếu - Chi cục Lâm nghiệp Phú Thọ