Bảo vệ và phát triển rừng là lĩnh vực được Đảng và Nhà
nước quan tâm đầu tư, cơ chế quản lý ngày càng hoàn thiện, thông qua các chương
trình dự án đã có những chính sách hỗ trợ cụ thể cho phát triển lâm nghiệp. Đặc
biệt trong 5 năm qua, thực hiện chính sách hỗ trợ trồng rừng sản xuất theo
Chương trình nông nghiệp trọng điểm của tỉnh đã góp phần quan trọng phát triển
kinh tế nông nghiệp, nông thôn của tỉnh.
Được sự chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Sở
Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chi cục Kiểm lâm (BQL dự án bảo vệ và phát
triển rừng cấp tỉnh) nên các văn bản chỉ đạo, nguồn vốn được bố trí kịp thời
giúp các BQL dự án cơ sở triển khai kế hoạch đúng theo tiến độ. Chính sách đầu tư phát triển rừng phòng hộ
và chương trình hỗ trợ trồng rừng sản xuất của tỉnh giai đoạn 2011-2015 đã được
các dự án cơ sở triển khai đồng bộ; Công tác chuẩn bị hiện trường, giao nhận
cây giống, phân bón cho các hộ gia đình, cá nhân tham gia dự án đúng theo kế
hoạch đề ra. Sự phối hợp chặt chẽ giữa BQL dự án với UBND cấp huyện, xã và các
hộ gia đình, cá nhân tham gia trồng rừng nên công tác triển khai trồng rừng
được thực hiện đúng kế hoạch đề ra.
Giai đoạn 2011-2015, toàn tỉnh trồng được hơn 33 nghìn
ha rừng đạt 107,5% so với kế hoạch, trong đó thực hiện trồng rừng sản xuất theo
Chương trình nông nghiệp trọng điểm thuộc Dự án Bảo vệ và phát triển rừng hơn
16 nghìn ha, các công ty lâm nghiệp trồng gần 7.500 ha, hộ gia đình, cá nhân
trồng 9.730 ha. Trên địa bàn tỉnh, hiện có hơn 111 nghìn ha rừng trồng sản
xuất, bình quân mỗi năm trồng trên 6.500 ha( trong đó diện tích trồng rừng thâm
canh hơn 4.800 ha, bao gồm: Tổng công ty giấy Việt Nam trồng 1.485 ha; Dự án
Bảo vệ và phát triển rừng hỗ trợ phân bón, cây giống cho các huyện trên địa bàn
tỉnh trồng bình quân 3.200 ha, dự án Jipô, khuyến nông trồng hơn 150 ha). Trong
5 năm qua, đã có hơn 9.600 hộ, nhóm hộ được thụ hưởng chính sách hỗ trợ trồng
rừng sản xuất. Tại các huyện Tân Sơn, Thanh Sơn, Yên Lập hỗ trợ 3,7 triệu
đồng/ha (gồm hỗ trợ phân bón và cây giống). Các huyện còn lại được hỗ trợ cây
giống 2 triệu đồng/ha. Tổng kinh phí thực hiện Chương trình hỗ trợ phát triển
rừng sản xuất giai đoạn 2011-2015 là 54.351 triệu đồng, trong đó vốn ngân sách
tỉnh hỗ trợ hơn 39 tỷ đồng, trung ương hỗ trợ trên 15 tỷ đồng.
Nhờ vậy, diện tích rừng trồng sản xuất tăng nhanh,
chất lượng rừng được nâng cao, tỷ lệ cây sống đạt trên 90%, rừng sinh trưởng
phát triển tốt; Cơ cấu cây trồng có bước chuyển đổi tích cực, góp phần tạo việc
làm, xoá đói giảm nghèo, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, môi trường sinh
thái được cải thiện. Từ những kết quả đạt được của công tác trồng rừng đã góp phần
tăng độ che phủ của rừng, đặc biệt là nâng cao năng suất, chất lượng rừng trồng.
Các vùng đất trống đồi núi trọc đã được phủ xanh, góp phần hạn chế lũ lụt, xói
mòn đất, điều tiết nguồn nước.
Tuy nhiên, đầu tư cho trồng rừng thâm canh lớn, chu kỳ
sản xuất dài mà mức hỗ trợ cho trồng rừng sản xuất còn thấp chưa đáp ứng được
nhu cầu thực tế. Trong khi đó thu hút đầu tư vào sản xuất lâm nghiệp còn hạn
chế, cơ cấu sản phẩm chưa đa dạng, mới chỉ có sản phẩm cho nguyên liệu giấy,
vật liệu xây dựng, chưa có sản phẩm gỗ lớn sản xuất đồ gia dụng. Ứng dụng các
tiến bộ về khoa học kỹ thuật như công nghệ sinh học, giống, các biện pháp và kỹ
thuật canh tác chưa làm chuyển biến căn bản hiệu quả kinh tế của nghề rừng,
việc chuyển đổi tập quán canh tác còn chậm. Đã có quy hoạch phát triển lâm
nghiệp nhưng việc quản lý đất lâm nghiệp chưa chặt chẽ, vẫn còn xảy ra tình
trạng chồng lấn, tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân với các nông lâm trường.
Mô hình khuyến lâm còn ít, chưa được nhân rộng, nguồn vốn đầu tư trồng rừng, kể
cả vốn tín dụng còn hạn hẹp. Nguyên nhân của thực trạng trên là do nguồn kinh
phí hỗ trợ có mục tiêu từ NSTW cho trồng rừng sản xuất thiếu, ngân sách tỉnh
còn khó khăn, thời gian cấp vốn có chỗ lúc chưa kịp thời dẫn tới không chủ động
trong sản xuất cây giống và khung lịch thời vụ trồng rừng đã phần nào ảnh hưởng
đến năng suất chất lượng rừng.
Nhằm triển khai thực hiện hiệu quả tái cơ cấu lĩnh vực
Lâm nghiệp, góp phần phát triển lâm nghiệp bền vững về kinh tế, xã hội và môi
trường, từng bước chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao chất
lượng, hiệu quả, bền vững, tăng tính đa dạng sinh học và năng lực cạnh tranh,
mục tiêu giai đoạn 2016-2020 đặt ra là: Nâng cao năng suất chất lượng rừng;
tăng giá trị sản xuất bình quân hàng năm 3,5 - 4,0%. Từng bước đáp ứng nhu cầu gỗ, lâm sản cho tiêu dùng trong tỉnh và xuất
khẩu góp phần tạo việc làm, giảm nghèo, cải thiện sinh kế, bảo vệ môi
trường sinh thái và góp phần xây dựng nông thôn mới. Để đạt mục tiêu đã đề ra cần giải quyết những
khó khăn bất cập hiện nay bằng các giải pháp đó là: Tăng mức hỗ trợ đầu tư cho
trồng rừng phòng hộ, sản xuất, có chính sách cụ thể cho trồng rừng sản xuất cây
gỗ lớn, cây gỗ nhỏ với qui mô hàng hoá; tập trung ưu tiên cho các doanh nghiệp
đầu tư vào lĩnh vực lâm nghiệp, các trang trại, gia trại, các Hợp tác xã, tổ
hợp tác. Áp dụng đầy đủ chính sách của Nhà nước đối với đồng bào vùng sâu, vùng
xa. Tăng cường đào tạo đội ngũ cán bộ kỹ thuật lâm sinh, cán bộ khuyến lâm cho
huyện, xã để chỉ đạo công tác trồng rừng. Tăng cường quản lý tuyển chọn nguồn
cây giống; đồng thời quản lý, giám sát kế hoạch và chất lượng trồng rừng. Áp
dụng và nhân rộng các mô hình tiên tiến, đẩy mạnh công tác tuyên truyền đưa
những giống mới có năng suất cao, khả năng kháng bệnh vào trồng rừng. Khuyến khích mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm,
phát triển mạng lưới chế biến lâm sản gắn với vùng nguyên liệu theo hướng hiện
đại hóa công nghệ.