Chính sách đầu tư
phát triển rừng đặc dụng được Chính phủ ban hành với mục tiêu nâng cao nhận thức của cộng đồng thông qua việc
hỗ trợ phát triển kinh tế cho người dân, đồng thời tạo cơ chế có lợi cho cộng đồng dân cư trong bản tham gia bảo vệ
và phát triển rừng đặc dụng, từ đó giảm bớt sự đầu tư của Ngân sách Nhà nước cho
việc quản lý bảo vệ rừng.

Vườn quốc gia Xuân Sơn nằm trong hệ thống rừng đặc dụng của cả nước, có
tổng diện tích tự nhiên là 15.048 ha, tổng số 29 thôn vùng đệm với 2.535 nhân
khẩu sinh sống. Cuộc sống của người dân thuộc các thôn bản vùng đệm  còn gặp nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao,
trình độ nhận thức chưa đồng đều,... gây nhiều khó khăn trong công quản lý, bảo
vệ và phát triển rừng.

Từ năm 2012 đến nay, được sự quan tâm của các cấp, các ngành , Vườn quốc
gia Xuân Sơn đã triển khai chính sách đầu tư phát triển rừng đặc dụng đến 29
thôn thuộc vùng đệm với mục tiêu nâng cao hiệu quả, chất lượng trong công tác
quản lý bảo vệ rừng; Cải thiện, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân,
thúc đẩy sự tham gia có trách nhiệm của cộng đồng địa phương với nhiệm vụ bảo vệ
và phát triển rừng.

Việc triển khai thực hiện đầu tư được thực hiện đến từng thôn bản, từng
người dân và được vận dụng linh hoạt các nội dung đầu tư để phù hợp với từng địa
phương, từng khu vực và quan trong hơn cả là đều xuất phát từ nguyện vọng và
nhu cầu thiết thực của bà con nhân dân trong thôn, xã. Trong quá trình thực hiện,
Vườn quốc gia đã kết hợp chặt chẽ giữa công tác quản lý bảo vệ rừng với việc hỗ
trợ phát triển cộng đồng, trong đó:

  Đối với công tác quản lý bảo vệ rừng:
Tổ chức giao khoán bảo vệ rừng, ký cam kết quản lý bảo vệ rừng Vườn quốc gia với
các cộng đồng và hàng năm tổ chức đánh giá việc thực hiện cam kết của cộng đồng
làm cơ sở để quyết định tiếp tục đầu tư, hỗ trợ cho cộng đồng những năm tiếp
theo.

Đối với công tác hỗ trợ phát triển cộng đồng vùng đệm: Đã triển khai thực
hiện hỗ trợ đầu tư cho cộng đồng thôn theo định mức hỗ trợ hàng năm, trong đó:
Thực hiện hỗ trợ đầu tư mua sắm trang thiết bị; Sửa chữa, xây mới nhà văn hóa để
phục vụ sinh hoạt văn hóa công đồng kết hợp với công tác tuyên truyền qua hệ thống
loa truyền thanh; Làm đường giao thông nông thôn; Hỗ trợ phát triển xản xuất
nông nghiệp về cây, con giống, xây dựng kênh mương, ống dẫn nước cung cấp nước
tưới cho sản xuất nông nghiệp.

Mặc dù nguồn vốn hỗ trợ đầu tư của Nhà nước hàng năm còn hạn chế nhưng
Vườn quốc gia Xuân Sơn đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương  thực hiện tốt công tác dân vận tại cơ sở theo
phương châm “ Nhà nước và nhân dân cùng làm”. Vì vậy sơ kết qua 3 năm triển
khai thực hiện, việc hỗ trợ đầu tư đã góp phần không nhỏ trong việc quản lý bảo
vệ rừng và cải thiện, nâng cao điều kiện sinh hoạt, điều kiện sản xuất nông
nghiệp của người dân, cụ thể: Đã thực hiện giao khoán bảo vệ rừng tự nhiên cho
các cộng đồng quản lý; Hỗ trợ đầu tư xây dựng được 1.750m đường bê tông nông
thôn, 150 m kênh mương dẫn nước phục vụ tưới tiêu cho lúa, 400 m ống dẫn nước
phục vụ sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp; 500 con lợn giống, hơn 1.000 con vịt
bầu đất,….

Từ nguồn vốn hỗ trợ kết hợp sự đóng góp bằng kinh phí và công lao động  của bà con trong thôn, gần 1 ha lúa 1 vụ/năm bấp
bênh đã chuyển thành 2 vụ/năm ăn chắc với năng suất cao. Với hơn 1.000 con vịt
bầu đất giống, hơn 30 hộ nhận nuôi (30 con/hộ), sau 3-4 tháng đã cho thu nhập từ
3-4 triệu đồng/hộ,...

Từ kết quả phát triển kinh tế đã hỗ trợ đắc lực trong việc quản lý, bảo
vệ và phát triển rừng và nâng cao ý thức, gắn chặt quyền lợi, trách nhiệm của cộng
đồng đối với quản lý tài nguyên rừng một cách hiệu quả, bền vững./.

                                                              Bài và ảnh: Đinh Tấn
Quyền – Vườn quốc gia Xuân Sơn.