Phải làm gì đây? Xin giới thiệu ý kiến của các nhà quản lý, chuyên gia tại Hội nghị Tổng kết công tác  phòng, chống lụt bão và tìm kiếm cứu nạn, Hội nghị Tổng kết công tác dự báo phục vụ khí tượng thủy văn năm 2007 và triển khai kế hoạch năm 2008 vừa được tổ chức mới đây.




Không nên "vênh" giữa dự báo khí tượng thủy văn và vận hành hồ chứa




Triển khai việc theo dõi chặt chẽ và cảnh báo, dự báo kịp thời các hiện tượng khí tượng thủy văn nguy hiểm, đặc biệt là bão, áp thấp nhiệt đới, mưa, lũ lớn, lũ quét..., Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia đã nâng chất lượng các bản tin dự báo, xem xét, thiết kế lại nội dung và cấu trúc các bản tin dự báo bão, áp thấp nhiệt đới.




Tuy nhiên, một vấn đề cần đặt ra ngay từ đầu mùa bão, lũ, là phải có sự chỉ đạo xây dựng và thực hiện quy trình điều hành việc tích và cắt lũ của các hồ chứa, nhằm phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan vận hành hồ chứa với cơ quan dự báo khí tượng thủy văn. "Trong một số trường hợp, cần thiết phải cắt lũ nhưng các Ban điều hành hồ chứa lại chỉ đạo xả, làm gia tăng mức nước ngập lụt ở hạ du. Một số hồ chứa không đảm bảo kỹ thuật đã bị sạt lở, làm lũ lên nhanh, gây lũ quét cục bộ", các chuyên gia của Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết.




Hiện nay chất lượng truyền và hiện ảnh rađa kịp thời phục vụ phân tích bão, xác định tâm bão đã được nâng cao, tiến tới xây dựng dự án tổng thể nâng cấp hệ thống rađa, nối mạng hệ thống rađa. Mạng thông tin chuyên ngành phục vụ dự báo, cảnh báo các hiện tượng khí tượng thủy văn nguy hiểm như bão, lũ, mưa  lớn, hạn hán cũng đã được hoàn thiện và khai thác hiệu quả. Những dự báo cực ngắn đã được đưa vào tác nghiệp. Hệ thống quy phạm dự báo, quy trình dự báo, quy trình bảo dưỡng, bảo quản máy, thiết bị để tác nghiệp hàng ngày cũng đã được hoàn thiện và xây dựng mới... Song có một thực tế là năm qua, thiệt hại về người và tài sản do lũ lụt, lũ quét rất lớn, số người chết cao hơn nhiều so với ảnh hưởng của bão.




Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia kiến nghị cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về thiên tai. Hơn nữa, người dân ở khu vực vùng sâu, vùng xa cần được hướng dẫn để hiểu và khai thác hiệu quả các thông tin dự báo, biết chủ động phòng tránh, giảm nhẹ do lũ lụt, lũ quét gây ra.




Lợi ích của việc chủ động tìm kiếm cứu nạn




Tăng cường tuyên truyền nhằm nâng nhận thức của nhân dân và xã hội về công tác tìm kiếm cứu nạn sẽ như một mũi tên bắn trúng hai đích vì nó khiến người dân có ý thức chủ động trang bị các phương tiện thông tin, nhất là các tàu cá của ngư dân hoạt động trên biển, cũng như tác động tới các lực lượng cứu hộ cứu nạn của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Y tế, Bộ TN&MT, Bộ Giao thông vận tải... duy trì nghiêm chế độ ứng trực, kịp thời cơ động lực lượng, phương tiện tham gia cứu hộ, cứu nạn có hiệu quả cao.




Theo Đại tướng Phùng Quang Thanh, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia Tìm kiếm cứu nạn, việc dự báo, cảnh báo lũ, sạt lở đất ở một số địa phương năm ngoái chưa sát nên công tác chuẩn bị đối phó bất ngờ cả về quy mô và khu vực, gặp nhiều khó khăn. "Lũ lụt xảy ra đã chia cắt các khu vực, lương thực, thuốc men, phương tiện đều thiếu, mất thông tin liên lạc, không kiểm soát được chặt chẽ các bến đò và người vớt củi, người qua lại vùng nước xiết nên số người chết tăng thêm. Quy chế phối hợp tìm kiếm cứu nạn trên biển triển khai chậm và chưa đồng bộ...".




Ủy ban Quốc gia Tìm kiếm cứu nạn đề nghị Chính phủ tập trung đầu tư phương tiện chuyên dụng phòng chống lụt bão, tìm kiếm cứu nạn, cứu các công trình sập đổ cho Bộ Quốc phòng. Bố trí kinh phí cho các tỉnh miền núi để đầu tư cho công tác phòng tránh lũ quét và sạt lở đất.




Ban chỉ đạo Phòng chống lụt bão Trung ương cần xây dựng cơ sở dữ liệu bản đồ xác định được cấp độ, tần suất lũ ống, lũ quét, sạt lở đất trên toàn quốc, làm cơ sở cho các địa phương quy hoạch, di dời dân cư phòng tránh lũ. "Đề nghị sớm xây dựng Nghị định về tìm kiếm cứu nạn", Đại tướng Phùng Quang Thanh nói.