Luật Khí tượng Thủy văn có kết cấu, bố cục gồm 10 Chương, 55 Điều, cụ thể là: Chương I. Quy định chung;  Chương II. Quản lý, khai thác mạng lưới trạm khí tượng thủy văn; Chương III. Dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn; Chương IV. Thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn; Chương V. Giám sát biến đổi khí hậu; Chương VI. Hoạt động phục vụ, dịch vụ khí tượng thủy văn; Chương VII. Tác động vào thời tiết; Chương VIII. Hợp tác quốc tế về khí tượng thủy văn; Chương IX. Quản lý nhà nước về khí tượng thủy văn; Chương X. Điều khoản thi hành.

Một số điểm quan trọng, đáng lưu ý của Luật Khí tượng Thủy văn

Có thể khẳng định Luật Khí tượng Thủy văn đã điều chỉnh toàn diện hoạt động khí tượng thủy văn trên lãnh thổ Việt Nam. Ngoài ý nghĩa điều chỉnh toàn diện hoạt động khí tượng thủy văn, có khá nhiều vấn đề mới từ trước đến nay chưa có đủ cơ sở pháp lý thì nay đã được quy định trong Luật, cụ thể như:

- Hoạt động tác động vào thời tiết, theo quy định của Luật, các tổ chức sự nghiệp công lập về khí tượng thủy văn, tổ chức khoa học và công nghệ, tổ chức kinh tế của Việt Nam hoặc các cơ quan, tổ chức nước ngoài liên doanh, liên kết với tổ chức trong nước nếu có đủ năng lực, khoa học, công nghệ, đội ngũ kỹ thuật viên phù hợp thì được tiến hành các hoạt động tác động vào thời tiết trên lãnh thổ Việt Nam. Đây là quy định hết sức mới của Luật. Đứng trước các yêu cầu thực tiễn, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu, thiên tai có xu hướng gia tăng, trong tương lai cần thiết sẽ có nhu cầu thực hiện các hoạt động tác động vào thời tiết nhằm phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Vì vậy, Luật Khí tượng Thủy văn đã quy định mang tính chất khung, hướng dẫn các hoạt động tác động vào thời tiết trên lãnh thổ Việt Nam.

- Vấn đề giám sát biến đổi khí hậu, các quy định trong Luật nhằm đảm bảo khẳng định vai trò và trách nhiệm của Ngành Khí tượng Thủy văn trong công tác ứng phó với biến đổi khí hậu. 

 - Các yêu cầu bắt buộc quan trắc khí tượng thủy văn đối với dự án thuộc một số lĩnh vực quan trọng có tác động lớn tới sự phát triển kinh tế - xã hội: Luật Khí tượng Thủy văn, bên cạnh các quy định khuyến khích, thu hút sự tham gia của tổ chức, cá nhân vào hoạt động khí tượng thủy văn, còn có quy định mang tính chất bắt buộc đối với các công trình khi xây dựng, khai thác chịu tác động hoặc gây tác động đến điều kiện khí tượng thủy văn mà có khả năng ảnh hưởng đến an toàn, tính mạng, tài sản của cộng đồng thì chủ công trình phải tổ chức quan trắc và cung cấp thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn về hệ thống dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn quốc gia. Quy định này nhằm đảm bảo nâng cao trách nhiệm của các chủ công trình đối với cộng đồng, mặt khác để nhằm khai thác, sử dụng tối đa các thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn chuyên dùng góp phần phục vụ công tác phòng, chống thiên tai, phát triển kinh tế - xã hội.

- Các quy định khẳng định rõ phục vụ, dịch vụ khí tượng thủy văn: Bên cạnh các hoạt động phục vụ khí tượng thủy văn cung cấp thông tin dữ liệu khí tượng thủy văn, thông tin cảnh báo, dự báo khí tượng thủy văn còn có các hoạt động dịch vụ thu phí, khai thác các giá trị thương mại làm gia tăng giá trị thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn và trở thành xu thế phát triển mạnh trên thế giới. Dịch vụ khí tượng thủy văn đem lại nhiều kết quả tích cực, vừa có ý nghĩa nâng cao giá trị, vai trò của hoạt động khí tượng thuỷ văn, vừa có tác dụng tái đầu tư cho hoạt động khí tượng thuỷ văn phát triển. Do đó Luật đã dành hẳn 1 Chương quy định về hoạt động phục vụ, dịch vụ khí tượng thủy văn, trong đó phân biệt, khẳng định rõ phục vụ khí tượng thủy văn là dịch vụ công không vì mục đích lợi nhuận với Dịch vụ khí tượng thủy văn là hoạt động có thu trên cơ sở thỏa thuận giữa người cung cấp và người sử dụng dịch vụ, cùng với đó là các quy định chi tiết về đối tượng được hoạt động phục vụ và cung cấp dịch vụ cũng như quyền và nghĩa vụ cụ thể của các đối tượng này.

- Bên cạnh đó, một số thay đổi quan trọng trong tương lai của Ngành Khí tượng Thủy văn cũng được Luật hóa thông qua các quy định rất cụ thể như nguyên tắc hoạt động khí tượng thủy văn được quản lý tập trung, thống nhất trong phạm vi cả nước; các chính sách của nhà nước đối với hoạt động khí tượng thủy văn; quy hoạch mạng lưới trạm khí tượng thủy văn quốc gia; kế hoạch phát triển mạng lưới trạm chuyên dùng của các Bộ, ngành, địa phương; vai trò, trách nhiệm của Hệ thống dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn quốc gia do Bộ Tài nguyên và Môi trường quản lý; dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn của tổ chức, cá nhân ngoài Nhà nước; hợp tác quốc tế về khí tượng thủy văn; trách nhiệm cụ thể của chính quyền địa phương các cấp về khí tượng thủy văn phục vụ trực tiếp cho nhu cầu của địa phương cũng như việc quản lý, khai thác, sử dụng thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, v.v…

Theo quy định của Luật, Chính phủ sẽ ban hành 2 Nghị định hướng dẫn thi hành một số điều của Luật, Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành các thông tư, cụ thể là:

- Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Khí tượng Thủy văn (hướng dẫn 5 nội dung): Quan trắc khí tượng thủy văn; Hành lang kỹ thuật công trình khí tượng thủy văn; Dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn của tổ chức, cá nhân; Khai thác, sử dụng thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn; Trao đổi, cung cấp thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn, giám sát biến đổi khí hậu với tổ chức quốc tế, tổ chức, cá nhân nước ngoài.

- Nghị định xử lý vi phạm trong lĩnh vực khí tượng thủy văn:

- Thông tư quy định nội dung quan trắc đối với trạm thuộc mạng lưới trạm khí tượng thủy văn quốc gia; 

- Thông tư quy định bản tin, thời hạn dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn;  

- Thông tư quy định các bộ dữ liệu, chuẩn dữ liệu, việc xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu khí tượng thủy văn quốc gia;  

- Thông tư quy định về đánh giá tác động của biến đổi khí hậu và đánh giá khí hậu quốc gia;

- Thông tư quy định việc lập, thẩm định kế hoạch tác động vào thời tiết.

Trên đây là một số nội dung cơ bản cần lưu ý của Luật Khí tượng Thủy văn.