Thực trạng công tác quản lý đất đai trên địa bàn tỉnh Phú Thọ

Lĩnh vực Quản lý Đất đai là một trong những chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước của Sở tài nguyên và Môi trường. Trong những năm qua việc tổ chức và thực hiện pháp luật đất đai trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đã được Tỉnh ủy, HĐND tỉnh và UBND tỉnh quan tâm, chỉ đạo thực hiện. Kết quả cụ thể đạt được trên một số lĩnh vực như sau:

Một là công tác ban hành văn bản và tuyên truyền phổ biến pháp luật đất đai: Căn cứ Luật Đất đai năm 2013 và các Nghị định của Chính phủ thi hành Luật Đất đai, nhằm cụ thể hóa văn bản pháp luật về đất đai trên địa bàn tỉnh; đồng thời, để tăng cường công tác quản lý đất đai, tháo gỡ các vướng mắc khó khăn trong quá trình thực hiện, Sở Tài nguyên và Môi trường Phú Thọ đã chủ động tham mưu trình HĐND, UBND tỉnh ban hành 19 văn bản (trong đó có 11 văn bản QPPL), bao gồm: 01 Chỉ thị, 04 Nghị quyết, 07 Quyết định, 03 Kế hoạch và 04 văn bản chỉ đạo thực hiện của UBND tỉnh. Ngoài ra, còn ban hành nhiều văn bản đề xuất, hướng dẫn về chuyên môn nghiệp vụ để tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn cho các huyện, thành, thị về công tác quản lý nhà nước về đất đai. Đồng thời, để nhanh chóng đưa Luật Đất đai năm 2013 đi vào cuộc sống, tỉnh Phú Thọ đã tăng cường chỉ đạo công tác tuyên truyền, phổ biến Luật đất đai thông qua các phương tiện thông tin đại chúng và bằng các hình thức treo Pa nô và Băng zôn đặt tại trung tâm hành chính thuộc 13 huyện, thành, thị; tổ chức biên soạn, in và cấp phát trên 70.000 Tờ rơi “Hỏi đáp một số nội dung về pháp luật đất đai” cho các huyện, thành, thị và tổ chức sử dụng đất. 

Hai là công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất: Tỉnh Phú Thọ đã hoàn thành việc lập Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, Kế hoạch sử dụng đất kỳ đầu (2011 - 2015) của 03 cấp tỉnh, huyện, xã, bao gồm: Quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; Quy hoạch sử dụng đất của 11 huyện (Riêng đối với thành phố Việt Trì, thị xã Phú Thọ đang triển khai lập Quy hoạch sử dụng đất); Quy hoạch sử dụng đất của 277/277 xã, phường, thị trấn. Đồng thời, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, xây dựng kế hoạch 5 năm kỳ cuối (2016 - 2020) của tỉnh và điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất của 11 huyện theo quy định Luật đất đai năm 2013; chỉ đạo lập kế hoạch sử dụng đất hàng năm và tổng hợp danh mục các dự án phải thu hồi đất, phải chuyển mục đích sử dụng đất báo cáo UBND tỉnh, trình Hội đồng nhân tỉnh thông qua và trình Chính phủ theo phê duyệt quy định.

Ba là công tác đo đạc, cấp Giấy chứng nhận QSD đất: Thực hiện Nghị quyết số 30/2012/QH-13 ngày 21/6/2012 của Quốc hội, Chỉ thị số 1474/CT-TTg ngày 24/8/2011 và Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 04/4/2013 của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh Phú Thọ đã ban hành các Chỉ thị, văn bản, kế hoạch nhằm đẩy mạnh công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất trên địa bàn tỉnh. Kết quả đến hết năm 2015, trên địa bàn tỉnh đã cấp được 698.609 GCN với diện tích 245.209,49 ha/ 264.070,95 ha đạt tỷ lệ 92,86 % diện tích cần cấp. Đo đạc, lập bản đồ địa chính chính quy cho 218/277 xã, phường, thị trấn, với diện tích 258.418,67 ha, chiếm 73,14% so với diện tích đất tự nhiên.

Bốn là công tác thu hồi và giao đất: Tính từ 01/7/2014 đến nay (Luật Đất đai 2013 có hiệu lực thi hành), toàn tỉnh đã giao đất, cho thuê đất 93 tổ chức với diện tích 346,55 ha và 1162 hộ GĐCN với  diện tích 48,71 ha. Nhìn chung, việc giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trên địa bàn tỉnh đã thực hiện theo đúng quy định của Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Đáp ứng nhu cầu sử dụng đất cho phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Năm là công tác tài chính về đất đai và giá đất: Hàng năm, Sở Tài nguyên và Môi trường theo chức năng xây dựng giá đất đã tham mưu, trình UBND tỉnh ban hành bảng giá các loại đất trên địa bàn tỉnh. Nhìn chung, giá các loại đất hàng năm của tỉnh Phú Thọ ban hành được xây dựng đúng quy định của Luật Đất đai năm 2003 và nằm trong khung giá các loại đất theo quy định của Chính phủ ban hành và dần tiếp cận với giá thị trường, phù hợp với thực tế tại địa phương. Thực hiện Luật Đất đai năm 2013 đã tham mưu và được UBND tỉnh phê duyệt Bảng giá đất 05 năm (2015 - 2019) tỉnh Phú Thọ theo quy định.

Sáu là công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư: Thực hiện Luật Đất đai năm 2013 và các Nghị định, Thông tư hướng dẫn thi hành Luật về công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu trình UBND tỉnh ban hành các văn bản QPPL quy định cụ thể một số nội dung về công tác BT,HT&TĐC và đơn giá bồi thường về vật kiến trúc, cây cối khi nhà nước thu hồi đất. Nhìn chung, việc tổ chức thực hiện công tác BT,HT&TĐC để thực hiện các công trình, dự án trên địa bàn tỉnh Phú Thọ được tiến hành đúng quy định, đáp ứng nhu cầu sử dụng đất phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. 

Những vấn đề đặt ra và giải pháp thực hiện trong công tác quản lý đất đai trên địa bàn tỉnh Phú Thọ thời gian tới

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác quản lý đất đai trên địa bàn tỉnh Phú Thọ còn một số vấn đề đặt ra cần phải nghiên cứu như sau: Công tác quản lý đất đai ở một số nơi còn chưa chặt chẽ, còn xảy ra tình trạng lấn chiếm, tranh chấp đất đai, đất để hoang hoá hoặc sử dụng không hiệu quả; Công tác quy hoạch sử dụng đất còn nhiều tồn tại, chất lượng quy hoạch chưa cao; Ruộng đất nông nghiệp vẫn còn manh mún, quá trình tích tụ ruộng đất diễn ra chậm, hiệu quả sử dụng đất chưa cao; Cơ chế quản lý tài chính về đất đai chưa thực sự có hiệu quả, nguồn thu ngân sách từ đất đai chưa tương xứng với tiềm năng đất đai của tỉnh; chưa khai thác triệt để lợi thế của đất đai theo hướng đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất để tăng nguồn thu từ đất; Việc kiểm tra giám sát cấp huyện, xã thực hiện công tác quản lý Nhà nước về đất đai theo quy định Luật Đất đai năm 2013 còn hạn chế.        

Những giải pháp nâng cao hiệu quả việc quản lý, sử dụng đất:

Một là tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về đất đai, đặc biệt là công tác đăng ký đất đai để giúp cho công tac quản lý nhà nước về đất đai ngày càng tốt hơn.

Hai là chuẩn hóa các thủ tục hành chính về đất đai, tiếp tục đơn giản hóa các thủ tục hành chính đảm bảo nhanh, gọn, đúng luật.

Ba là tiếp tục rà soát, xây dựng và hoàn thiện các chính sách pháp luật về đất đai (cụ thể hóa, điều chỉnh, bổ sung các chính sách về đất đai phù hợp với tình hình của địa phương và các văn bản mới).

Bốn là xây dựng và kiện toàn công tác quản lý đất đai theo hướng hiện đại hóa trên cơ sở ứng dụng công nghệ hiện đại và mô hình quản lý tiên tiến. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ là một trong những đột phá chiến lược chính để phát triển.

Năm là nâng cao chất lượng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất để đảm bảo phân bổ một cách hợp lý nguồn tài nguyên của địa phương, phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội bền vững theo định hướng chủ đạo và yêu cầu xuyên suốt trong công tác quản lý nhà nước về đất đai.