Nhảy đến nội dung

Một số khó khăn, vướng mắc trong việc cấp GCNQSD đất cho hộ gia đình và cá nhân

Nghe bài viết Play Pause
Để thực hiện tốt Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh đã đầu tư kinh phí, ban hành nhiều văn bản chỉ đạo nhằm đẩy nhanh tiến độ cấp GCNQSD đất trên địa bàn tỉnh, phân cấp việc GCNQSD đất giữa UBND cấp tỉnh và UBND cấp huyện, có nhiều đổi mới cơ bản về thủ tục cấp GCNQSDĐ được đẩy nhanh trong những năm qua.


Việc cấp GCNQSD đất đã góp phần tăng cường công tác quản lý và sử dụng đất đai, là cơ sở để xây dựng hệ thống thông tin đất đai, góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế; tăng thêm nguồn thu ngân sách nhà nước (các khoản tiền sử dụng đất, thuế chuyển quyền sử dụng đất); xử lý những vấn đề tồn tại về quản lý và sử dụng đất và giải quyết những tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai; tạo điều kiện thuận lợi cho công tác bồi thường giải phóng mặt bằng; phát hiện việc tự ý chia cắt, chuyển mục đích sử dụng đất, mua bán chuyển nhượng bất hợp pháp, thu hồi diện tích đất sử dụng không đúng mục đích hoặc lãnh phí, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý đất đai trên địa bàn.


Đối với người sử dụng đất, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là điều kiện cho việc thực hiện và bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất, nâng cao nhận thức và tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các quyền của người sử dụng đất; giảm hẳn tranh chấp về đất đai; tăng nhanh việc thế chấp quyền sử dụng đất vào việc vay vốn để đầu tư cho sản xuất kinh doanh; tạo thuận lợi cho việc chuyển nhượng nhà đất, góp phần làm cho thị trường nhà đất và thị trường bất động sản phát triển.


GCNQSD đất tuy giữ một vị trí quan trọng đối với công tác quản lý nhà nước về đất đai và đối với người sử dụng đất, là tiền đề để người dân có thể thực hiện các quyền mà pháp luật đã trao cho người sử dụng đất, mà quan trọng nhất là các quyền giao dịch đối với quyền sử dụng đất, nhưng công tác lập hồ sơ địa chính GCNQSD đất lại gặp phải một số khó khắn, vướng mắc, cụ thể:


Một số địa phương vẫn chưa thực sự quan tâm việc cải cách thủ tục hành chính trong quản lý đất đai, vẫn còn có nơi tiếp tục thực hiện thủ tục theo quy định cũ, thời gian giải quyết, thẩm định hồ sơ một số nơi còn chậm; Công tác tuyên truyền về sự cần thiết, quyền và nghĩa vụ trong việc GCNQSD đất chưa sâu rộng, hiệu quả chưa cao. Cán bộ cấp GCNQSD đất không ổn định, thường kiêm nhiệm.


Một số quy định tại Nghị định 181/2004/NĐ-CP gặp vướng mắc trong thực hiện, như: Quy định thời gian trích đo tối đa không được vượt quá 20 ngày nhưng thực hiện thường kéo dài hơn so với quy định, do: chủ sử dụng đất chưa cắm mốc, chủ không ở tập trung, sau khi trích đo thì diện tích chênh lệch so với giấy tờ…Quy định thời gian 3 ngày khi tiếp nhận hồ sơ xin cấp GCNQSD đất, UBND xã có trách nhiệm chuyển hồ sơ đến cấp có thẩm quyền là rất khó thực hiện.


Số liệu về diện tích, loại đất trên GCNQSD đất cũ và trên bản đồ đo đạc địa chính mới không thống nhất do các nguyên nhân:


- Trước đây việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thực hiện trên cơ sở chỉnh lý tài liệu bản đồ 299 có độ chính xác không cao; chủ hộ tự kê khai tự chịu trách nhiệm về diện tích đất của hộ mình đang sử dụng, vì vậy khi tiến hành đo đạc cấp đổi GCNQSD đất, diện tích trên GCNQSD đất cũ và kết quả đo đạc mới không thống nhất do quy trình đo đạc mới có độ chính xác cao, nhiều hộ gia đình, cá nhân trước đây kê khai thiếu diện tích thực tế để trốn thuế sử dụng đất, dẫn đến nhiều chủ sử dụng đất có diện tích chênh lệnh giữa cũ và mới lên đến vài trăm mét vuông, cá biệt có trường hợp chênh lệch hàng nghìn mét vuông đã gây rất nhiều khó khăn, vướng mắc trong công tác xem xét, thẩm định hồ sơ GCNQSD đất.


- Luật Đất đai năm 2003 quy định về loại đất có sự thay đổi so với Luật Đất đai năm 1993.


Về phía người sử dụng đất: hiểu biết của nhiều chủ sử dụng đất về việc cấp GCNQSD đất còn hạn chế, nhiều người còn cho rằng, không cần có GCNQSD đất vì họ sử dụng đất do ông, cha để lại là hợp pháp nên không thực hiện việc kê khai, đăng ký làm thủ tục để được cấp giấy.


GCNQSD đất là chứng thư pháp lý xác lập mối quan hệ hợp pháp giữa Nhà nước với người sử dụng đất, trong đó vừa thể hiện nội dung quản lý Nhà nước về đất đai, đồng thời xác lập quyền đầu tiên mà bất kỳ người sử dụng đất hợp pháp nào cũng được hưởng - quyền sở hữu về tài sản - được Nhà nước và pháp luật bảo vệ, vì vậy trong nội dung quản lý nhà nước về đất đai ở cấp huyện và xã cần phải coi trọng mục tiêu của việc cấp GCNQSD đất; hoàn thiện về trình tự, thủ tục kê khai cấp GCNQSD đất theo hướng đơn giản, rõ ràng, thống nhất, thực sự cải cách thủ tục hành chính, giảm các loại giấy tờ người sử dụng đất phải kê khai; tăng cường công tác tuyên truyền, vận động, phổ biến pháp luật về đất đai dưới nhiều hình thức để người dân nhận thức được tầm quan trọng của GCNQSD đất, trách nhiệm đăng ký quyền sử dụng đất đối với thửa đất họ đang sử dụng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc cấp GCNQSD đất.

Tác giả bài viết:  Nguyễn Công Đức - PGĐ Trung tâm KTCNTN