Để đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội cho cộng đồng người dân thuộc vùng đệm Vườn quốc gia, năm 2013-2014 Vườn quốc gia Xuân Sơn triển khai thực hiện chính sách đầu tư phát triển rừng đặc dụng tới 29 thôn thuộc 6 xã (trong đó có 9 thôn vùng đệm trong và 20 thôn vùng đện ngoài) với 2.828 hộ; 12.000 nhân khẩu; thu nhập bình quân 5,9 triệu đồng/khẩu/năm và 29 thôn (bản) thuộc huyện Tân Sơn là một trong 62 huyện nghèo trong cả nước.

Với quyết tâm cao và đảm bảo thực hiện được mục tiêu, Ban quản lý Vườn quốc gia Xuân Sơn đã phối hợp với chính quyền địa phương các xã xuống từng thôn (bản) tổ chức họp đánh giá, nhận xét các tiêu chí và từ đó lựa chọn thứ tự tính ưu tiên của từng tiêu chí. Trong đó đặc biệt nhấn mạnh việc ký bản cam kết trong công tác bảo vệ rừng đặc dụng.

Theo quy định, vùng đệm phát triển rừng đăc dụng được hỗ trợ 40 triệu đồng/thôn (bản)/năm, trong đó: Đầu tư hỗ trợ nâng cao năng lực phát triển sản xuất như công tác khuyến lâm; hỗ trợ cây giống, con giống; hỗ trợ thiết bị chế biến nông lâm sản qui mô nhỏ (60% nguồn vốn ); hỗ trợ vật liệu xây dựng cho công trình công cộng của cộng đồng thôn (bản) như đường giao thông, hệ thống tưới tiêu, nhà văn hoá ( 40% nguồn vốn ).

Qua quá trình  thực hiện đã đạt được một số kết quả đáng ghi nhận: Số thôn được đầu tư là 29 thôn (bản) các thôn (bản) được đầu tư: Kinh phí giao khoán bảo vệ rừng cho 16 cộng đồng thôn (bản) với 2.000hộ tham gia; tổng diện tích giao khoán là 9.800ha; định mức giao khoán là 100.000đồng/ha/năm, với hơn 2.000 người tham gia. Đầu tư đã tu sửa, sửa chữa 03 nhà văn hoá;1.819 chiếc ghế, 134 chiếc bàn, 22 bục phát biểu, 4 máy điện nước, 66 loa phát thanh trong nhà và loa ngoài trời, 22 bộ âm ly, 04 tivi phục vụ nhà văn hoá; trồng được 1.700 cây xung quanh nhà văn hoá và ven đường các thôn (bản); hỗ trợ 35 con lợn giống; làm 140m kênh mương và 1.200 m đường ống mềm dẫn nước phục vụ  sản xuất nông nghiệp; 1.000m đường giao thông liên thôn.

Kết quả đạt được đã cho thấy, chính sách đầu tư phát triển rừng đặc dụng đã đi vào lòng dân, góp phần đẩy nhanh phát triển kinh tế - xã hội và một phần đóng góp thúc đẩy các tiêu chí xây dựng phát triển nông thôn mới. Gắn với nhiệm vụ chính trị, Ban quản lý Vườn quốc gia Xuân Sơn đã tạo ra những chuyên đề gắn học tập tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong công tác quản lý bảo vệ rừng thông qua công tác “Dân vận khéo” và “nói đi đôi với làm” từ đó nâng cao nhận thức và tạo sức mạnh khối đoàn kết người dân trong công tác quản lý bảo vệ rừng, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên Vườn quốc gia Xuân Sơn.