Giai đoạn chuyển mùa thường xuất hiện nắng nóng, xen
kẽ mưa rào, thời tiết thay đổi đột ngột từ ấm sang lạnh với ẩm độ cao làm gia
súc không kịp thích nghi, sức đề kháng giảm,.. Đây là điều kiện thuận lợi cho
mầm bệnh phát triển và gây bệnh cho vật nuôi trong đó có bệnh Sán lá gan ở
trâu, bò. Bệnh Sán lá gan là bệnh ký sinh trùng do hai loài sán: Fasciola
hepatica và Fasciola gigantica ký sinh ở động vật ăn cỏ như trâu, bò, dê, cừu
gây ra.
Hình ảnh: Cán bộ Khuyến nông hướng dẫn nông dân chăm sóc bò lai tại huyện Tam Nông
Hai loài sán này thường sống ký sinh
trong ống dẫn mật của vật nuôi. Sau khi đẻ trứng, trứng theo dịch mật vào ruột,
rồi theo phân ra ngoài, gặp điều kiện thời tiết thuận lợi, trứng nở thành ấu
trùng bơi tự do trong nước, gặp ốc (ký chủ trung gian), ấu trùng chui vào cơ
thể ốc phát triển thành ấu trùng gây nhiễm và theo đường tiêu hóa ra ngoài môi
trường nước, bám vào cây cỏ thủy sinh, tạo thành kén. Khi trâu bò ăn phải kén
đó, lớp vỏ kén bị phá hủy, ấu trùng được giải phóng, theo đường máu chui qua
vách ruột và di chuyển tới gan và phát triển thành sán trưởng thành. Thời gian từ khi trâu bò ăn phải kén đến khi phát triển thành sán
trưởng thành khoảng từ 3 đến 4 tháng.
Triệu chứng:Khi mắc bệnh, trâu, bò thường thể hiện
triệu chứng ở hai thể:
- Thể cấp tính:Trâu, bò chết đột ngột, thiếu máu, niêm
mạc nhợt nhạt, tiêu chảy dữ dội, phân lỏng có màu xám mùi tanh, đôi khi có
triệu chứng thần kinh, con vật uể oải, kiệt sức và chết; Tuy nhiên trường hợp
này ít xảy ra.
-Thể
mãn tính:Trâu, bò mắc
bệnh thường gầy yếu, suy nhược, da khô, lông xù dễ rụng, nhất là vùng lông 2
bên sườn và dọc xuống ức, thủy thũng ở những vùng thấp của cơ thể như 4 chân,
nách, ngực, yếm ngực, hầu, thiếu máu, tiêu chảy kéo dài, viêm ruột mãn, khi ỉa
chảy, khi táo bón.
Bệnh tích:Mổ khám trâu, bò bị bệnh thấy ống mật dày
lên rõ rệt, có hiện tượng viêm loét, có nhiều sán lá ký sinh; Trên mặt gan có
vết di hành của sán lá, gan có hiện tượng xuất huyết, nếu bệnh nặng sẽ gây xơ
gan.
Điều trị bệnh:Sử dụng một trong các loại thuốc sau:
- Fasiozanida: Cho trâu, bò uống với liều 15mg/kg thể trọng.
- Fasinex: Cho trâu, bò uống với liều 12mg/kg thể trọng.
- Han-DertilB: Cho trâu, bò uống với liều 1 viên/40-60 kg thể
trọng.
Kết hợp các loại thuốc để tăng sức đề kháng như: VitamC, Bcomlex
Phòng bệnh:Để phòng bệnh hiệu quả, người chăn nuôi
cần làm tốt một số vấn đề sau:
- Định kỳ tẩy sán lá gan mỗi năm 2 lần vào mùa xuân và mùa thu.
Khi tẩy cần lưu ý thay đổi các loại thuốc để tránh hiện tượng kháng thuốc.
- Diệt ốc để cắt đứt đường lây truyền bệnh; Vệ sinh chuồng trại
sạch sẽ, ủ phân để diệt trứng sán và tránh phân tán mầm bệnh;
- Chăm sóc, nuôi dưỡng tốt để nâng cao sức đề kháng của trâu, bò.
Ths.
Nguyễn Thị Minh Hiền - TTKN