Ngành chăn nuôi tại Việt nam hiện nay
đang chuyển dịch từ quy mô nhỏ lẻ nông hộ sang chăn nuôi tập trung với quy mô
lớn. Cùng với xu hướng đó, vấn đề chất thải chăn nuôi gây ô nhiễm môi trường nhất
là ở các vùng nông thôn ngày càng trở nên nghiêm trọng. Qua thực tế khảo sát ở
các khu vực chăn nuôi quy mô trang trại mặc dù ngời sản xuất đã áp dụng nhiều
biện pháp xử lý chất thải xong môi trường vẫn còn ở mức ô nhiễm nghiêm trọng,
do áp dụng công nghệ chưa chưa phù hợp.

      Ngày
6/10 vừa qua, được sự đồng ý của Bộ Nông nghiệp và PTNT, Cục Chăn nuôi, Ban
quản lý dự án LCASP Trung ương phối hợp với Sở Nông nghiệp và PTNT Phú Thọ tổ
chức Hội thảo đánh giá công nghệ xử lý chất thải trong chăn nuôi. Tới dự và chỉ
đạo Hội nghị có ông Tống Xuân Chinh - Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi, ông Nguyễn
Thế Hinh - Giám đốc BQL DA Trung ương, các chuyên gia đầu nghành trong lĩnh vực
nông nghiệp và đại diện Sở Nông nghiệp và PTNT các tỉnh phía Bắc từ Thừa Thiên
Huế trở ra.

          Tại
Hội nghị các báo cáo đánh giá về thực trạng môi trường trong chăn nuôi ở các
khu vực đang hoạt động sản xuất và các giải pháp xử lý chất thải bảo vệ môi
trường của các đại biều dự hội nghị đưa ra. Đây là nội dung được đề cập, thảo
luận cũng như có các đề xuất biện pháp xử lý tối ưu đã được đưa ra bàn thảo như
biện pháp xử lý chất thải ở dạng rắn hay ở dạng chất thải lỏng:

Đối với chất
thải rắn thì đã có giải pháp ủ phân compost 
bằng men vi sinh dễ áp dụng và người dân đã áp dụng rộng rãi trong sản
xuất tạo nguồn phân bón phục vụ cho nền sản xuất hữu cơ. Quan tâm nhất hiện nay
đó là biện pháp xử lý chất thải lỏng do trong chăn nuôi lợn thịt nguồn nước
thải từ chăn nuôi khá lớn nên cần có giải pháp đưa ra để xử lý triệt để nguồn gây
ô nhiễm này. Hiện nay đối với các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ sử dụng công nghệ Bioga
xử lý khá triệt để, nhưng đối với quy mô trang trại tập trung thì lượng phân thải
(phân + nước rửa chuồn…) quá thừa dẫn đến hiện tượng quá tải hầm Bioga dẫn đến
ô nhiễm môi trường. Một số giải pháp được đưa ra để xử lý nguồn chất thải lỏng này:

- Thứ nhất: Công
nghệ SAIBON trong xử lý chất thải chăn nuôi của Công ty cổ phần Phát triển công
nghệ TUSK Việt Nam sử dụng các dạng bãi lọc: Chảy tràn mặt; chảy đứng và chảy
ngang với ưu điểm xử lý nước thải hoàn toàn tự nhiên không sử dụng hóa chất,
chi phí thấp. Tuy nhiên, áp dụng phương pháp này cần được thiết kế các bể bãi và
quản lý chế tạo yêu cầu người có hiểu biết sâu về kỹ thuật và kinh nghiệm.

- Thứ hai: Công
nghệ xử lý chất thải chăn nuôi bằng phương pháp tách rắn, lỏng của Công ty TNHH
Tư vấn Công nghệ Âu Lạc. Bằng công nghệ máy tách phần rắn và phần lỏng riêng
biệt để có biện pháp xử lý phù hợp.

          Các đại biểu dự Hội nghị cũng đã đi thăm
quan thực tế mô hình kết hợp giữa chăn nuôi và trồng trọt quy mô trang trại đã
áp dụng các biện pháp xử lý chất thải chăn nuôi hiệu quả tại xã Tiên Kiên,
huyện Lâm Thao. Mô hình đã áp dụng đồng bộ các công nghệ xử lý chất thải triệt
để và tạo ra nguồn năng lượng phục vụ cho sinh hoạt và sản xuất tại chỗ. Mô
hình có 2 trang trại chăn nuôi ở quy mô trên 1.000 lợn và trên 500 lợn: Toàn bộ
nguồn chất thải rắn được thu gom và tiến hành ủ phân compost để bón cho cây
trồng ăn quả. Dạng phân lỏng từ chăn nuôi lợn thịt được thu gom vào bể chứa và
sử dụng công nghệ tách phân, phân loại được chất thải rắn và lỏng, phần chất
thải rắn được đem xử lý ủ phân Compost, phần chất thải lỏng sau máy tách phân
được đưa vào hầm Bioga. Sản phẩm của hầm Biogas là khí ga đã được sử dụng làm nhiên
liệu đun, nấu… đã góp phần giảm chi phí sinh hoạt, giải quyết được vấn đề ô
nhiễm thứ cấp giảm phát thải khí nhà kính... Lượng nước sau Biogas cũng được
tận dụng, thông qua hệ thống tưới nước tiết kiệm cho cây trồng của trang tại
trồng cây ăn quả theo công nghệ Israel, nguồn nước thải này đươc pha loãng với
nước tưới cho cây trồng.

Có thể thấy,
trong hoạt động sản xuất nông nghiệp nói chung, lĩnh vực chăn nuôi nói riêng vấn
đề bảo vệ môi trường cần phải có một sự quản lý khoa học, áp dụng đồng bộ các tiến
bộ kỹ thuật, nhất là trong khâu xử lý nguồn chất thải trong quá trình sản xuất
cần được quan tâm và đầu tư đúng mức: có quy hoạch rõ ràng, có sự tham gia và
trách nhiệm của cả một hệ thống từ nhà khoa học, chính quyền cơ sở và trực tiếp
người sản xuất… sẽ thành công trong việc khắc phục nguồn gây ô nhiễm môi trường
hiệu quả.

                   Trần Văn Quyết – Trung tâm
Khuyến nông Phú Thọ