Tình hình dịch bệnh Dịch tả lợn Châu Phi (DTLCP) trên cả nước diễn biến rất phức tạp, từ đầu năm đến nay, đã xảy ra 119 ổ dịch tại 114 xã, 74 huyện thuộc 29 tỉnh, thành với số chết, tiêu hủy 6.509 con. Hiện nay có 26 xã, 21 huyện của 13 tỉnh thành xảy ra dịch chưa qua 21 ngày (trong đó có 1 số tỉnh ở khu vực miền Bắc: Hòa Bình, Tuyên Quang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Kạn).
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Phú Thọ, xảy ra 02 ổ dịch bệnh DTLCP tại 02 xã Kim Thượng và Xuân Đài - huyện Tân Sơn. Sở Nông nghiệp và Môi trường ban hành văn bản 984/SNNMT-CNTY ngày 08/5/2025 về việc thực hiện đồng bộ các biện pháp phòng chống dịch bệnh DTLCP; Chỉ đạo Chi cục Chăn nuôi và Thú y hướng dẫn áp dụng các biện pháp kỹ thuật khi phát hiện lợn nghi mắc bệnh DTLCP, chăn nuôi an toàn sinh học để phòng, chống dịch bệnh DTLCP như sau:
1. Bệnh Dịch tả lợn Châu Phi gì?
Bệnh DTLCP là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút gây ra. Bệnh có đặc điểm lây lan nhanh và xảy ra ở mọi loài lợn (cả lợn nhà và lợn hoang dã), bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi và mọi loại lợn. Bệnh gây thiệt hại nghiêm trọng với tỷ lệ chết cao lên đến 100%. Vi rút gây bệnh DTLCP có sức đề kháng cao với môi trường.
2. Đặc điểm của vi-rút?
Vi rút DTLCP có trong máu, cơ quan, dịch bài tiết từ lợn nhiễm bệnh DTLCP. Vi rút DTLCP có sức đề kháng cao, có khả năng chịu được ở nhiệt độ thấp. Ở trong thịt lợn sống hoặc nấu ở nhiệt độ không cao vi rút có thể tồn tại được 3-6 tháng; ở nhiệt độ 560C tồn tại được 70 phút; ở nhiệt độ 600C trong 20 phút; trong máu đã phân hủy được 5 tuần; trong máu khô được 70 ngày; trong phân ở nhiệt độ phòng được 11 ngày; trong máu ở nhiệt độ 40C được 18 tháng; trong thịt dính xương ở nhiệt độ 390C được 150 ngày; trong giăm bông được 140 ngày.
3. Đường lây truyền bệnh?
Vi rút DTLCP lây nhiễm qua đường hô hấp và tiêu hóa, thông qua sự tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với các vật thể nhiễm vi rút như: Chuồng trại, phương tiện vận chuyển, dụng cụ, đồ dùng, quần áo nhiễm vi rút và thức ăn thừa chứa thịt lợn nhiễm bệnh.
4. Triệu chứng của lợn mắc bệnh DTLCP?
Lợn bị nhiễm DTLCP có nhiều triệu chứng, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh.
- Thể quá cấp tính là do vi rút có độc lực cao, lợn chết nhanh, không có biểu hiện triệu chứng lâm sàng hoặc lợn nằm và sốt cao trước khi chết.
- Thể cấp tính: Lợn sốt cao (40,5- 42°C), không ăn, lười vận động, ủ rũ , nằm chồng đống, lợn thích nằm chỗ có bóng râm hoặc gần nước. Lợn có biểu hiện đau vùng bụng, lưng cong, di chuyển bất thường, một số vùng da trắng chuyển sang mầu đỏ, đặc biệt là ở vành tai, đuôi, cẳng chân, da phần dưới vùng ngực và bụng, có thể có mầu sẫm xanh tím. Trong 1-2 ngày trước khi con vật chết, có triệu chứng thần kinh, di chuyển không vững, thở gấp, khó thở hoặc có bọt lẫn máu ở mũi, viêm mắt, nôn mửa, tiêu chảy đôi khi lẫn máu hoặc có thể táo bón, phân có chất nhầy và máu. Lợn mang thai có thể sẩy thai ở mọi giai đoạn. Tỷ lệ chết cao lên 100%. Lợn khỏi bệnh hoặc nhiễm vi rút thể mãn tính thường không có triệu chứng, nhưng chúng sẽ là vật chủ mang vi rút Dịch tả lợn Châu Phi lâu dài.
- Thể á cấp tính: Lợn biểu hiện triệu chứng sốt nhẹ; hoặc sốt lúc tăng lúc giảm, giảm ăn, sụt cân, ủ rũ, ho khó thở, viêm khớp, đi lại khó khăn, lợn mang thai sẽ sẩy thai. Lợn có thể khỏi hoặc bị bệnh mãn tính.
- Thể mãn tính: Lợn có nhiều triệu chứng khác nhau như giảm cân, sốt không ổn định, có triệu chứng hô hấp, hoại tử da, hoặc viêm loét da mãn tính, viêm khớp, viêm khớp, viêm cơ tim, viêm phổi dính sườn. Tỷ lệ chết thấp, lợn khỏi bệnh sau khi nhiễm vi rút gây nên bệnh sẽ trở thành dạng mãn tính.
5. Bệnh tích của bệnh Dịch tả lợn Châu Phi?
Xuất huyết nhiều ở các hạch lympho ở dạ dày, gan và thận. Thận có xuất huyết điểm, lá lách to có nhồi huyết. Da có màu tối và phù nề, da vùng bụng và chân có xuất huyết. Có nhiều nước xung quanh tim và trong xoang ngực hoặc xoang bụng, có các điểm xuất huyết trên nắp thanh quản, bàng quang và bề mặt các cơ quan bên trong, túi mật sưng.
4. Các biện pháp phòng chống bệnh DTLCP?
- Khi chưa phát hiện dịch bệnh Dịch tả lợn Châu Phi: Thực hiện một số biện pháp kỹ thuật quan trọng trong chăn nuôi an toàn sinh học để phòng, chống dịch bệnh Dịch tả lợn Châu Phi theo Hướng dẫn số 286/HD-CNTY ngày 12/5/2025 của Chi cục Chăn nuôi và Thú y. Cụ thể như:
+ Thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp an toàn sinh học trong chăn nuôi; thường xuyên vệ sinh, KTTĐ môi trường chăn nuôi, các phương tiện vận chuyển, dụng cụ chăn nuôi, phương tiện vận chuyển...Hạn chế người và động vật ra vào trại.
+ Chủ động phòng bệnh bằng vắc xin theo quy trình chăn nuôi, đối với các bệnh do virus như: Dịch Tả, Tai Xanh (PRRS), Lở Mồm Long Móng, Giả Dại, Circovirus…tăng cường sức đề kháng cho heo, có thể bổ sung thêm vitamin C, vitamin nhóm B,...
+ Lựa chọn, sử dụng con giống có nguồn gốc rõ ràng, phải có khu riêng nuôi cách ly để theo dõi tình trạng sức khỏe, tuân thủ đúng quy trình.
- Tăng cường theo dõi, giám sát chặt chẽ tình hình đàn lợn; kịp thời phát hiện, cách ly và lấy mẫu xét nghiệm đối với ỗm, chết nghi mắc bệnh DTLCP để có biện pháp xử lý kịp thời.
- Khi phát hiện lợn mắc bệnh, nghi mắc bệnh Dịch tả lợn Châu Phi:
+ Báo cáo ngay cho chính quyền địa phương, cán bộ thú y để có biện pháp xử lý kịp thời, lấy mẫu chẩn đoán ổ dịch; thực hiện cách ly lợn bệnh, thực hiện “5 không” về phòng, chống dịch bệnh.
+ Thường xuyên vệ sinh, KTTĐ chuồng nuôi và khu vực xung quang bằng hóa chất và vôi bột; không cho người không có nhiệm vụ vào khu vực chăn nuôi,..