Thứ nhất: Cho lợn con bú sữa đầu
Lợn con mới sinh cần được lau khô, cắt rốn và
cho bú sữa đầu ngay vì sữa đầu có chứa hàm lượng kháng thể A-globulin và
MgSO4... Nhưng sữa đầu chỉ hiện diện trong vòng 24 giờ sau khi sinh nên cần
phải cho lợn con bú sữa đầu càng sớm càng tốt để có thể nhận được kháng thể của
mẹ truyền qua sữa. Đồng thời cho lợn con bú còn tạo sự kích thích để tiết ra
Oxytocin giúp lợn mẹ tăng sự co bóp tử cung sinh con nhanh hơn, đồng thời giảm
áp lực gây căng cứng bầu vú ở lợn mẹ. Tuy nhiên, không nên cho bú quá lâu vì có
thể làm lợn con bị mất năng lượng, cứng hàm.
Thứ hai: Cố định đầu vú
Cố định đầu vú của lợn mẹ để lợn con bú đúng vị trí sẽ đảm bảo được tất cả lợn con đều được bú sữa đầu, nhất
là trong trường hợp số lợn đẻ ra vượt quá số vú thì cần thực hiện cho bú luân
phiên. Việc này cũng góp phần làm nâng cao tỷ lệ đồng đều của bầy lợn con, vì
do giữa các vú khác nhau sẽ có sản lượng sữa khác nhau.
Thứ ba: Nhốt riêng lợn con vào lồng úm
Lợn con sơ sinh không thể tự điều chỉnh nhiệt
độ bên trong cơ thể cho đến khi được vài ngày tuổi. Do đó, cần úm cho lợn con
để phòng ngừa cảm lạnh. Trong những ngày đầu tiên,
nhiệt độ lồng úm ở mức 320C.
Thứ tư: Quan sát, chăm sóc lợn mẹ
Lợn mẹ thừa sữa (bệ sữa phát triển to), lợn
con bú không hết dễ gây tình trạng đọng sữa gây viêm vú. Trường hợp này, nên
hạn chế thức ăn cho lợn mẹ và cho lợn con bú nhiều cữ hơn. Sau khi lợn con bú
xong, gom chúng vào ổ úm cũng là biện pháp tốt để tránh tình trạng lợn con bị
lạnh về đêm, dễ gây rối loạn tiêu hóa.
Mỗi lần cho lợn con bú và gom vào ổ úm, người
chăm sóc phải quan sát kỹ tình trạng sức khỏe lợn con, cần tái sát trùng rốn,
kiểm tra sức bú của lợn con, sự xuống sữa của lợn mẹ, tình trạng tiêu chảy của lợn
con, nhịp thở và phát hiện sớm những con thiếu sữa mẹ, vú mẹ không sữa, để sớm
ghép sang đàn khác.
Thứ năm: Tiêm sắt cho lợn con
Khi lợn con 3 ngày tuổi, tiến hành tiêm chất
sắt (khoảng 1 ml chế phẩm chứa 100 mg Fe3+/con) và tiến hành tiêm
lặp lại lần hai cách 10 ngày sau, để chống thiếu chất sắt lúc 3 tuần tuổi. Một
số chế phẩm có chứa các yếu tố cần thiết để tạo hồng cầu như đồng, sinh tố
B12…cũng rất hữu dụng.
Thứ sáu: Tập ăn cho lợn con
Khi được 10 ngày tuổi, tập cho lợn con ăn sớm
để tránh khủng hoảng vì thiếu sữa mẹ trong tuần tuổi thứ tư (sữa mẹ giảm sau
tuần thứ 3). Việc tập ăn giúp cho lợn con biết ăn sớm. Có thể sử dụng các loại
tấm, ngô, đậu nành rang xay hoặc nấu chín, có mùi thơm, nhét vào miệng lợn con
vài lần cho quen và luôn luôn để thức ăn tập ăn vào ổ úm hay máng bán tự động
để lợn con tự do liếm láp. Phải cho lợn con làm quen với nguồn gluxit, lipit,
chất đạm của các loại thức ăn thông thường để hệ thống tiêu hóa lợn con sớm bài
tiết các enzym tiêu hóa thích hợp.
Khi lợn con bắt đầu ăn mạnh thì thay thế dần
thức ăn tập ăn bằng thức ăn hỗn hợp. Nếu có điều kiện, cho ăn thêm thức ăn xanh
càng tốt, nhưng phải rửa thật sạch để tránh nhiễm ký sinh trùng đường ruột.
Sự tăng trưởng và sức kháng bệnh của lợn con
thời kỳ này phụ thuộc vào lợn mẹ. Nếu lợn mẹ được tiêm vắc-xin phòng bệnh đầy
đủ, nuôi dưỡng tốt trong lúc mang thai và tiết sữa, thì đàn lợn con sẽ tăng trọng
nhanh, ít bệnh tật. Nếu lợn mẹ bị bệnh viêm vú, viêm tử cung sốt, bỏ ăn, kém
ăn, viêm khớp…, đàn lợn con thường bị ảnh hưởng xấu, gầy còm, tăng trọng
kém, dễ bị tiêu chảy, tỷ lệ chết cao.
Thứ bảy: Vệ sinh chuồng trại
Cần vệ sinh chuồng kỹ, tránh đọng chất bẩn,
phân, thức ăn hư mốc ở các hốc ngách, góc tường, máng uống, ổ úm.
Như vậy việc chăm sóc lợn con theo mẹ là việc
làm cần thiết, người chăn nuôi cần lưu ý và thực hiện tốt để có được đàn lợn
con đồng đều và khỏe mạnh.
Đinh Thu Phương - Chi cục Thú y Phú Thọ