Hiện nay tại Trung Quốc, bệnh Dịch tả lợn Châu Phi đang có diễn biến phức tạp và có nguy cơ lây lan mạnh. Từ đầu năm 2018 đến nay, tại Việt Nam, chưa phát hiện bệnh Dịch tả lợn Châu Phi. Tuy nhiên, do giá lợn hơi trong nước tăng cao, nhu cầu con giống để tái đàn tăng theo, việc nhập lậu giống lợn từ Trung Quốc có thể xảy ra. Do vậy, nguy cơ bệnh Dịch tả lợn Châu Phi từ Trung Quốc lây nhiễm vào nước ta rất cao.
Hiện
nay tại Trung Quốc, bệnh Dịch tả lợn Châu Phi đang có diễn biến phức tạp và có
nguy cơ lây lan mạnh. Từ đầu năm 2018 đến nay, tại Việt Nam, chưa phát hiện bệnh
Dịch tả lợn Châu Phi. Tuy nhiên, do giá lợn hơi trong nước tăng cao, nhu cầu
con giống để tái đàn tăng theo, việc nhập lậu giống lợn từ Trung Quốc có thể xảy ra. Do vậy,
nguy cơ bệnh Dịch tả lợn Châu Phi từ Trung Quốc lây nhiễm vào nước ta rất cao.
Để chủ động phòng,
chống bệnh dịch tả lợn Châu Phi, người chăn nuôi cần lưu ý phát hiện bệnh và
chủ động phòng chống dịch bệnh:
Về
đặc điểm của bệnh:
Dịch tả lợn châu Phi (African Swine
Fever- ASF) là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi-rút gây ra và gây bệnh
trên mọi loài lợn, mọi lứa tuổi, khả năng lây lan nhanh. Bệnh có tỷ lệ chết có
thể lên tới 100%. Những con lợn mắc bệnh nhưng không chết có khả năng mang mầm
bệnh suốt đời. Do đó, rất khó loại trừ hoàn toàn khi đã có dịch bệnh xảy ra.
Vi-rút gây
bệnh Dịch tả lợn Châu Phi có sức đề kháng cao, có thể tồn tại trong dịch tiết,
xác động vật, thịt lợn và các sản phẩm từ lợn (xúc xích, giăm bông, ...).
Hóa chất diệt vi-rút gồm ether,
chloroform, hợp chất Iodine hoặc sodium hydroxide với tỷ lệ 8/1000, foralin
3/1000 hoặc chất tẩy trắng hypochlorite 2,3% hoặc chất ortho-phenylphenol 3%
trong 30 phút.
Con đường lây truyền bệnh:
Vi-rút lây nhiễm qua
đương hô hấp, tiêu hóa, thông qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với các vật
thể nhiễm vi-rút như chuồng trại, phương tiện vận chuyển, dụng cụ chăn nuôi,
quần áo bảo hộ nhiễm vi-rút, thức ăn thừa hoặc bị ve mềm cắn.
Triệu
chứng của bệnh: Bệnh biểu hiện ở 4
thể như sau:
Thể
quá cấp tính: Do vi-rút độc lực cao,
lợn chết nhanh, chưa có biểu hiện triệu chứng hoặc lợn nằm và sốt cao rồi chết .
Thể
cấp tính: Do vi-rút độc lực cao gây ra. Lợn sốt cao khoảng 420C.
Trong 2-3 ngày đầu, Lợn bệnh mệt mỏi, ủ rũ, lờ đờ, nằm bẹp, chồng đống, thích
nằm bóng râm hoặc gần nước; lợn có biểu hiện đau vùng bụng, lưng cong, di
chuyển bất thường, một số vùng da trắng chuyển sang đỏ, đặc biệt là vanh tai, đuôi,
cẳng chân, da phần dưới vùng ngực, bụng, có thể có màu xanh tím. Trước khi chết
1-2 ngày, lợn có biểu hiện thần kinh, đi không vững, thở nhanh, khó thở hoặc có
bọt lẫn máu ở mũi, viêm mắt, nôn mửa, tiêu chảy đôi khi lẫn máu hoặc có thể táo
bón, phân cứng kích thước nhỏ, có chất nhầy và máu. Lợn chết trong 6 -13 ngày
hoặc có thể 20 ngày. Lợn mang thai có thể xảy thai ở mọi giai đoạn. Tỷ lệ chết
cao, lên tới 100%.
Thể
á cấp tính: Gây ra bởi vi-rút có độc
lực trung bình. Chủ yếu tìm thấy ở châu Âu. Lợn biểu hiện triệu chứng không
nghiêm trọng. Lợn sốt nhẹ hoặc sốt lúc tăng lúc giảm, giảm ăn, ủ rũ, khó thở,
ho có đờm, có thể viêm phổi kế phát, viêm khớp. Bệnh kéo dài 5-30 ngày, lợn xảy
thai, chết trong 15-45 ngày; tỷ lệ chết 30-70%. Lợn có thể khỏi hoặc bị bệnh mãn
tính.
Thể
mãn tính: Gây ra bởi vi-rút độc lực
trung bình hoặc thấp. Lợn có nhiều triệu chứng khác nhau như: Giảm cân, sốt không
ổn định, có triệu chứng hô hấp, hoại tử da hoặc viêm loét da mãn tính, viêm
khớp, viêm cơ tim, viêm phổi dính sườn, viêm các khớp khác nhau trong giai đoạn
phát triển. Triệu chứng kéo dài 2-15 tháng, tỷ lệ chết thấp.
Bệnh khó
phân biệt về mặt lâm sàng với bệnh dịch tả lợn cổ điển. Vì vậy, mọi trường hợp
nghi ngờ phải lấy mẫu gửi xét nghiệm phát hiện vi-rút.
Các biện pháp phòng bệnh:
Hiện nay,
bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vắc-xin phòng do vậy thực hiện
các biện pháp chăn nuôi đảm bảo an toàn sinh học như: Nhập con giống có nguồn
gốc, đã qua kiểm dịch; Kiểm soát chặt chẽ xuất nhập đàn, nuôi cách ly, kiểm
soát người vào khu vực chăn nuôi; vệ sinh, tiêu độc khử trùng môi trường chăn nuôi
thường xuyên; chăm sóc nuôi dưỡng tốt nâng cao sức đề kháng cho đàn lợn nuôi;
phòng, tránh các loại côn trùng, ký sinh trùng; không nuôi lợn theo phương thức
thả rông;...
Để chủ
động phòng chống dịch bệnh nói chung cho đàn vật nuôi và phòng chống bệnh dịch
tả lợn Châu Phi, người chăn nuôi cần lưu ý khi phát hiện thấy đàn lợn có dấu
hiệu bất thường, cần báo ngay cho chính quyền địa phương, cán bộ thú y nơi gần
nhất để được tư vấn, hướng dẫn và xử lý kịp thời.
Nguyễn Thị Hồng Hạnh – Chi cục
Chăn nuôi và Thú y Phú Thọ