Do quan điểm cào bằng, nên khi giao đất cho nhân dân, các xã, thị trấn đã căn cứ vào diện tích, loại đất hiện có để cân đối và giao cho từng hộ theo nguyên tắc hộ nào cũng có ruộng tốt, ruộng xấu, ruộng xa, ruộng gần, có đất màu đồi, có đất màu bãi… dẫn đến tình trạng manh mún ruộng đất, bình quân mỗi hộ có từ 7-10 thửa đất, một số hộ có từ 15-20 thửa. Do vậy đất đai bị phân tán, manh mún nên sản xuất gặp nhiều khó khăn, tăng chi phí công lao động, hạn chế áp dụng cơ giới hóa vào sản xuất, hiệu quả sản xuất thấp, không phù hợp với xu hướng sản xuất nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa hiện nay.

Thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TU ngày 17/6/2004 của Tỉnh uỷ Phú Thọ, huyện ủy Tam Nông đã ban hành các Nghị quyết, Thông tri và ra Quyết định thành lập Ban chỉ đạo dồn đổi ruộng đất nông nghiệp của huyện để triển khai thực hiện trên địa bàn toàn huyện.

Sau 4 năm thực hiện (2005-2008) kết quả thực hiện được là:

- Đã có 18/20 xã triển khai thực hiện, với 163/166 khu hành chính tham gia thực hiện, thể hiện sự đồng tình và ủng hộ cao trong nhân dân kết quả cụ thể là:

Số hộ tham gia là 11.722 hộ đạt 76%, diện tích tham gia dồn đổi là 1.109,87ha đạt 23,8% với 59.014 thửa đạt 34,7%.

Số thửa giảm sau dồn đổi là 30.351 thửa, chiếm 51,4%.

Bên cạnh việc dồn đổi ruộng đất thành ô thửa lớn, một số xã còn chỉ đạo nhân dân tự chuyển đổi ruộng đất cho nhau, một số xã thực hiện rũ ra chia lại ở một số khu, một số cánh đồng nhằm thuận lợi cho việc sản xuất của các hộ.

Kết quả sau 4 năm thực hiện, đã giảm được 2,5 thửa/hộ, tăng diện tích/thửa, đem lại nhiều thuận lợi cho người dân.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn một số hạn chế đó là:

- Tỷ lệ diện tích đất trồng cây hàng năm tham gia Kế hoạch dồn đổi trên tổng diện tích đất trồng cây hàng năm còn thấp (đạt 23,8% tổng diện tích đất trồng cây hàng năm) nên khả năng tạo thành ô thửa lớn chưa cao. ở những khu vực dồn đổi ruộng đất, phần lớn mới giảm được các thửa có diện tích
- Chưa quy hoạch hoàn chỉnh được hệ thống giao thông, thủy lợi nội đồng, hệ thống tiêu thoát nước hợp lý. Do đó việc tiêu úng, chống hạn, áp dụng đưa cơ giới hóa vào đồng ruộng gặp khó khăn.

- Chưa hình thành các vùng sản xuất chuyên canh, thâm canh theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung. Việc đưa cơ giới hóa vào sản xuất còn hạn chế nhất là khâu thu hoạch.

Từ thực tế trên, ngày 25/12/2012, Hội đồng nhân dân huyện Tam Nông đã ban hành Nghị quyết số 30/2012/NQ-HĐND về việc thông qua Đề án tiếp tục thực hiện dồn đổi ruộng đất nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2012-2016, định hướng đến năm 2020. Nghị quyết đã xác định:

Quan điểm chung:

Thực hiện tiếp tục dồn đổi ruộng đất nông nghiệp đến năm 2016 là để góp phần hoàn thành các chỉ tiêu về xây dựng nông thôn mới ở các xã trong huyện, đó là:

- Chỉ tiêu về hoàn chỉnh quy hoạch xây dựng nông thôn mới của xã;

- Chỉ tiêu về giao thông thủy lợi nội đồng; áp dụng đưa cơ giới hóa vào đồng ruộng nhằm giảm số lao động trong nông nghiệp (dưới 40% số lao động), sử dụng tiết kiệm và hiệu quả đất đai trên cơ sở phát huy tiềm năng, thế mạnh của từng vùng, từng loại đất để tạo ra khối lượng hàng hóa lớn, đem lại hiệu quả kinh tế cao, tăng thu nhập cho người lao động.

Hợp tác xã nông nghiệp có điều kiện áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, thâm canh, đẩy mạnh công tác khuyến nông góp phần thúc đẩy sản xuất hàng hóa trong nông nghiệp phát triển.

Mục tiêu:

- Hoàn chỉnh quy hoạch giao thông, thủy lợi nội đồng, quy hoạch các vùng sản xuất nông nghiệp tập trung của xã như vùng chuyên sản xuất lúa, lúa màu, vùng chuyên trồng rau, màu có chất lượng cao, vùng nuôi trồng thủy sản phù hợp với điều kiện địa chất và điều kiện canh tác của từng cánh đồng để đầu tư thâm canh, chuyên canh đem lại hiệu quả kinh tế cao.

- Cân đối đủ diện tích đất để thực hiện theo quy hoạch giao thông nội đồng, đảm bảo xe cơ giới đi lại phục vụ sản xuất và thu hoạch đến từng cánh đồng, xứ đồng được thuận lợi.

- Hoàn chỉnh hệ thống tưới tiêu, đảm bảo đủ điều kiện để cứng hóa hệ thống kênh mương tưới tiêu theo tiêu chí xây dựng nông thôn mới đã đề ra.

- Diện tích đất công ích của xã được quy hoạch và dồn đổi về gọn một khu vực (vùng) để xã quản lý, cho thuê hoặc đấu thầu.

- Sau dồn đổi ruộng đất, phấn đấu mỗi hộ chỉ còn từ 1-2 thửa, các xã có địa hình khó khăn thì có từ 1 đến 3 thửa, tối đa không quá 5 thửa/hộ. Tùy theo địa hình của từng xã, trên địa bàn huyện được chia ra 3 nhóm vùng như sau:

+ Các xã vùng ven sông Hồng bao gồm: Hồng Đà, Thượng Nông, Dậu Dương, Hương Nộn, Cổ Tiết, Tam Cường, Thanh Uyên, Hiền Quan, Vực Trường, Hương Nha, mỗi hộ có 1 đến 2 thửa, tối đa không quá 3 thửa/hộ.

  + Các xã vùng ven sông Bứa bao gồm: Tề Lễ, Quang Húc, Hùng Đô, Tứ Mỹ, Xuân Quang, mỗi hộ có từ 1-3 thửa, tối đa không quá 4 thửa/hộ.

+ Các xã vùng giữa huyện bao gồm: Văn Lương, Phương Thịnh, Thọ Văn, Dị Nậu, thị trấn Hưng Hóa, mỗi hộ có từ 1 đến 4 thửa, tối đa không quá 5 thửa/hộ.

Giải pháp cụ thể:

1. Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, vận đông nhân dân thực hiện dồn đổi ruông đất, đảm bảo số hộ đăng ký tham gia dồn đổi ruộng đất đạt từ 90-100%.

2. Thành lập Ban chỉ đạo Dồn đổi ruộng đất từ huyện đến xã trên cơ sở của Ban chỉ đạo xây dựng nông thôn mới để chỉ đạo thực hiện. Đối với cấp xã đồng chí Bí thư Đảng uỷ xã làm trưởng ban, Chủ tịch UBND xã và Chủ nhiệm Hợp tác xã làm phó ban, thành viên là đại diện các ban ngành đoàn thể ở xã.

- Ban chỉ đạo có nhiệm vụ giúp Đảng uỷ, UBND xã xây dựng, trình duyệt và tổ chức thực hiện đề án dồn đổi ruộng đất của xã. Hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra, giải quyết những tồn tại vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện phương án của khu dân cư (thôn, xóm).

- Tiểu Ban chỉ đạo ở khu (thôn, xóm)

Thành phần do đồng chí Bí thư Chi bộ làm trưởng tiểu ban, đồng chí Trưởng khu làm phó ban, các uỷ viên gồm đồng chí trưởng tiểu ban công tác mặt trận, các cán bộ đoàn thể ở khu dân cư, đại diện hộ nông dân am hiểu về địa hình, thổ nhưỡng của khu, có kinh nghiệm trong sản xuất nông nghiệp tham gia.

Tiểu ban có nhiệm vụ xây dựng, trình duyệt và tổ chức thực hiện phương án dồn đổi ruộng đất của khu mình.

3. Xây dựng Đề án dồn đổi ruộng đất của cấp xã: Nội dung đề án bao gồm

- Rà soát lại Quy hoạch xây dựng nông thôn mới, Quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2011-2020 của xã trọng tâm là quy hoạch giao thông, thuỷ lợi nội đồng và các nhu cầu sử dụng đất khác như trường học, cơ sở văn hoá - thể dục thể thao, cơ sở y tế, chợ, nghĩa địa, khu xử lý rác, quy hoạch đất ở cho nhân dân… đến năm 2020.

- Tổng hợp diện tích đất đang sử dụng của các hộ để đưa vào Đề án dồn đổi ruộng đất: Diện tích đưa vào xây dựng Đề án dồn đổi ruộng đất của từng hộ là diện tích hiện các hộ đang sử dụng hợp pháp. (bao gồm diện tích được giao theo Nghị định số 64/CP, trừ đi diện tích đã chuyển nhượng, cho tặng diện tích nhà nước đã thu hồi, diện tích quy hoạch làm giao thông, thủy lợi nội đồng và các diện tích khác theo quy hoạch của xã.

- Lựa chọn phương án dồn đổi ruộng đất: Phương án rút bù diện tích sử dụng hệ số K để quy đổi diện tích là phương án chính để điều chỉnh diện tích, ngoài ra các xã có thể áp dụng các phương pháp khác tùy theo điều kiện thực tế ở địa phương mình.

4. Xây dựng phương án dồn đổi ruộng đất của khu (thôn, xóm)

- Sau khi xác định được tổng diện tích đất nông nghiệp cần dồn đổi theo Đề án của xã, tiểu ban chỉ đạo của khu xây dựng phương án dồn đổi ruộng đất của khu mình trình Hội nghị nhân dân trong khu thông qua làm căn cứ thực hiện phương án.

Ưu tiên cho các hộ tự nguyện nhận đất xấu, đất xa có hệ số K lớn; vận động các hộ trong gia đình, dòng họ như bố, con, anh em họ hàng… cùng nhận vào một thửa đất, một khu đất để để sử dụng đất liền khu, liền khoảnh, giảm số thửa, thuận lợi cho canh tác; các hộ thuộc đối tượng chính sách được ưu tiên nhận đất trước ở những vị trí thuận lợi.