Tuy vậy số liệu nêu trên chưa được điều tra chi tiết, chưa có sự thống nhất của các cấp, các ngành. Công tác điều tra xác định 6 nhóm danh mục quy định các khu vực cấm và 3 nhóm danh mục quy định các khu vực tạm thời cấm hoạt động khoáng sản chưa được thực hiện đầy đủ theo quy trình, đã dẫn đến quá trình tổ chức thực hiện gặp nhiều khó khăn và thiếu căn cứ để thực hiện. Mặt khác, các mỏ và điểm mỏ phân bổ không tập trung, chất lượng không ổn định cũng là những khó khăn cho các hoạt động khoáng sản trên địa bàn.
Theo Thạc sỹ Đỗ Văn Thắng - Giám đốc Trung tâm Kỹ thuật Công nghệ Tài nguyên (Sở TN&MT Phú Thọ), để xác định các khu vực cấm hoặc tạm thời cấm hoạt động khoáng sản theo quy định, công tác khoanh định các khu vực cấm, tạm thời cấm hoạt động khoáng sản cần thiết phải thực hiện tuần tự theo các bước của quy trình. được quan tâm nhiều hơn nữa của tất cả các cấp, các ngành và của toàn xã hội.
"Đặc biệt, tài liệu về khoanh định các khu vực cấm, tạm thời cấm hoạt động khoáng sản khi được cấp có thẩm quyền ban hành cần được công khai phổ biến đến toàn xã hội, đặc biệt là các tổ chức, các cá nhân tham gia hoạt động khoáng sản cùng nhân dân, chính quyền cơ sở nơi nằm trong khu vực cấm hoặc tạm thời cấm hoạt động khoáng sản biết, có trách nhiệm thực hiện, bảo vệ và quản lý tốt trên địa bàn cơ sở", ông Thắng nói.
Một giải pháp khác cũng được những cán bộ quản lý chuyên ngành quan tâm nhằm hạn chế các hoạt động khoáng sản trái phép. Đó là cần đầu tư thời gian và kinh phí cho công tác xác định chỉ giới tại thực địa, lập bảng vẽ sơ đồ, biển chỉ dẫn, xây dựng mốc chỉ giới cho các khu vực cấm, tạm thời cấm hoạt động khoáng sản trên địa bàn toàn tỉnh, như khu rừng phòng hộ, rừng đặc dụng, kè, cầu trên sông, là những nơi thường có các hoạt động khoáng sản đan xen.
Đối với các hoạt động khoáng sản đang được phép tiến hành, nằm trong khu vực bị công bố cấm hoặc tạm thời cấm hoạt động khoáng sản, cần có điều tra toàn diện hiện trạng nhằm có số liệu chính xác, cùng các cấp các ngành và nhà đầu tư bàn thống nhất giải quyết. "Trong trường hợp hoạt động khoáng sản đang được phép tiến hành ở khu vực mà khu vực đó bị công bố là khu vực cấm hoặc tạm thời cấm hoạt động khoáng sản thì Chính phủ giải quyết thỏa đáng những thiệt hại cho tổ chức, cá nhân được phép hoạt động khoáng sản do việc cấm, tạm thời cấm hoạt động khoáng sản gây ra" (Điều 14, Luật Khoáng sản ban hành ngày 30/3/1996).
Chỉ tính trong nửa đầu năm 2009, hoạt động khai thác chế biến khoáng sản (trừ khai thác khoáng sản vật liệu xây dựng là cát, sỏi lòng sông Lô, lòng sông Chảy) đã thu nộp ngân sách tỉnh hơn 7 tỷ đồng. Riêng hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông Lô và lòng sông Chảy, ước tính thu nộp ngân sách đạt hơn 4 tỷ đồng.
Thúc đẩy kinh tế địa phương là cần thiết nhưng quan trọng hơn là phát triển bền vững, bảo đảm an ninh quốc phòng và bảo vệ di tích cảnh quan môi trường. Đây chính là lý do để các giải pháp khai thác khoáng sản bền vững phải được quan tâm nhiều hơn cả về nguồn lực và kinh phí.
Theo Thạc sỹ Đỗ Văn Thắng - Giám đốc Trung tâm Kỹ thuật Công nghệ Tài nguyên (Sở TN&MT Phú Thọ), để xác định các khu vực cấm hoặc tạm thời cấm hoạt động khoáng sản theo quy định, công tác khoanh định các khu vực cấm, tạm thời cấm hoạt động khoáng sản cần thiết phải thực hiện tuần tự theo các bước của quy trình. được quan tâm nhiều hơn nữa của tất cả các cấp, các ngành và của toàn xã hội.
"Đặc biệt, tài liệu về khoanh định các khu vực cấm, tạm thời cấm hoạt động khoáng sản khi được cấp có thẩm quyền ban hành cần được công khai phổ biến đến toàn xã hội, đặc biệt là các tổ chức, các cá nhân tham gia hoạt động khoáng sản cùng nhân dân, chính quyền cơ sở nơi nằm trong khu vực cấm hoặc tạm thời cấm hoạt động khoáng sản biết, có trách nhiệm thực hiện, bảo vệ và quản lý tốt trên địa bàn cơ sở", ông Thắng nói.
Một giải pháp khác cũng được những cán bộ quản lý chuyên ngành quan tâm nhằm hạn chế các hoạt động khoáng sản trái phép. Đó là cần đầu tư thời gian và kinh phí cho công tác xác định chỉ giới tại thực địa, lập bảng vẽ sơ đồ, biển chỉ dẫn, xây dựng mốc chỉ giới cho các khu vực cấm, tạm thời cấm hoạt động khoáng sản trên địa bàn toàn tỉnh, như khu rừng phòng hộ, rừng đặc dụng, kè, cầu trên sông, là những nơi thường có các hoạt động khoáng sản đan xen.
Đối với các hoạt động khoáng sản đang được phép tiến hành, nằm trong khu vực bị công bố cấm hoặc tạm thời cấm hoạt động khoáng sản, cần có điều tra toàn diện hiện trạng nhằm có số liệu chính xác, cùng các cấp các ngành và nhà đầu tư bàn thống nhất giải quyết. "Trong trường hợp hoạt động khoáng sản đang được phép tiến hành ở khu vực mà khu vực đó bị công bố là khu vực cấm hoặc tạm thời cấm hoạt động khoáng sản thì Chính phủ giải quyết thỏa đáng những thiệt hại cho tổ chức, cá nhân được phép hoạt động khoáng sản do việc cấm, tạm thời cấm hoạt động khoáng sản gây ra" (Điều 14, Luật Khoáng sản ban hành ngày 30/3/1996).
Chỉ tính trong nửa đầu năm 2009, hoạt động khai thác chế biến khoáng sản (trừ khai thác khoáng sản vật liệu xây dựng là cát, sỏi lòng sông Lô, lòng sông Chảy) đã thu nộp ngân sách tỉnh hơn 7 tỷ đồng. Riêng hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông Lô và lòng sông Chảy, ước tính thu nộp ngân sách đạt hơn 4 tỷ đồng.
Thúc đẩy kinh tế địa phương là cần thiết nhưng quan trọng hơn là phát triển bền vững, bảo đảm an ninh quốc phòng và bảo vệ di tích cảnh quan môi trường. Đây chính là lý do để các giải pháp khai thác khoáng sản bền vững phải được quan tâm nhiều hơn cả về nguồn lực và kinh phí.