Giổi xanh là loài cây gỗ lớn, lá rộng; Gỗ Giổi có giá trị kinh tế cao, đặc biệt dùng trong
trang trí nội thất, đồ mộc cao cấp
Đường kính của cây có thế
đạt tới 1m, chiều cao tới 30m. Thân tròn thẳng, vỏ nhẵn màu xám tro; Lá đơn mọc
cách; Hoa mọc lẻ ở đầu cành hoặc đối diện với lá trên đầu cành; Quả đại kép dài
khoảng 10cm, vỏ đại nhiều nốt sần, mang 4-5 hạt. Hạt có mùi thơm dùng làm gia
vị thức ăn và có tác dụng kích thích tiêu hóa, trị đau bụng, ăn khó tiêu. Vỏ
cây còn có tác dụng chữa sốt. Giổi được biết đến là cây trồng đặc sản, đặc
trưng rất riêng ở một số vùng rừng núi, các sản phẩm từ cây giổi được người
tiêu dùng ưa chuộng và nhu cầu ngày càng lớn.
Giổi là cây có giá trị cao,
trong một số
năm gần đây nhiều địa phương vùng trung du miền núi
phía Bắc người dân đã phát triển trồng mở
rộng loại cây trồng này, xong mới chỉ là mang tính tự phát, chưa được tổ chức
quy hoạch trồng thành vùng cũng như áp dụng tiến bộ kỹ thuật về giống, thâm
canh nên hiệu quả vẫn còn hạn chế; Để trồng giổi thành công và trở thành loại
cây trồng có giá trị kinh tế cao, bà con nông dân cần lưu ý một số biện pháp kỹ thuật như sau:
- Đất và phương thức trồng: Giổi xanh
có thể sinh trưởng phát triển tốt trên nhiều loại đất khác nhau; Là cây ưa ẩm
nên nó thích hợp với nơi có tầng đất dầy, đất ẩm, thoát nước. Tùy theo điều
kiện mà có phương thức trồng khác nhau:
+ Trồng
phân tán: Có thể trồng phân tán, theo hàng hoặc theo đám.
+ Trồng thuần loài hoặc hỗn loài với các loại cây
lá rộng bản địa khác nhau.
- Nguồn và tiêu chuẩn cây giống: Cây
giống phải lấy từ các vườn ươm nhân giống được cấp giấy phép của cơ quan Nhà
nước quản lý; Cây giống có lý lịch rõ ràng. Cây giống khi đem trồng phải đạt
trên 8 tháng tuổi, chiều cao 40-50cm, đường kính gốc 0,3-0,5cm, cây sinh trưởng
tốt, không sâu bệnh, thân thẳng. Cây phải được luyện trước khi xuất vườn: Bỏ
mái che hoàn toàn trước 1-2 tháng như điều kiện tự nhiên, đảo bầu và loại các
cây chưa đủ tiêu chuẩn.
- Thời vụ trồng: Vụ Xuân tháng 2-3 hoặc
vụ thu tháng 8-9
- Mật độ trồng: Trồng phân tán: Tùy vào
số lượng cây tái sinh và mục đích còn lại mà mật độ đưa vào trồng từ 400 - 500
cây/ha. Trồng rừng thuần loài: 900 - 1000 cây/ha.
- Làm đất: Kích thước hố trồng 40x40x40cm;
Cuốc hố trước khi trồng 1 tháng, trước trồng khoảng 2 tuần trộn phân NPK5:10:3
vào đất với lượng 0,2-0,3 kg/hố và lấp hố.
- Cách trồng:
Tranh thủ trồng vào thời
điểm thời tiết thường xuyên có mưa, đất ẩm để cây nhanh bén rễ. Chọn cây giống
đủ tiêu chuẩn để trồng, xé bỏ vỏ bầu và không làm vỡ bầu trước khi trồng. Moi
đất, đặt cây ngay thẳng giữa hố, mặt
trên bầu ngang với mặt đất, lấp đất đầy mặt hố, ấn chặt đất xung quanh bầu, vun lớp đất mặt xung quanh cao
hơn cổ rễ 3-5cm.
- Trồng dặm:
Sau
khi trồng 1 tháng, kiểm tra hiện trường để trồng dặm các cây chết để đảm bảo sự
đồng đều cá thể trong vườn, rừng sản xuất.
- Chăm sóc: Chăm sóc trong 3 năm đầu,
mỗi năm 2 lần: Lần 1 vào tháng 2-3, lần 2 vào tháng 8 - 9. Phát dọn dây leo, cây bụi, cỏ dại trong băng trồng
cây; Xới đất xung quanh hố với đường kính rộng 60-80cm, khi xới kết hợp bón
thúc từ 0,2-0,3kg NPK/cây. Bảo vệ không cho gia súc phá hoại cây trồng.
Ks. Hoàng Thu Giang
Trung tâm Khuyến nông Phú
Thọ