Thành viên Chính phủ trả lời chất vấn trước Quốc hội - Nóng chuyện giữ đất lúa, giảm tai nạn giao thông
Chia sẻ:
Bảo vệ đất lúa là bảo vệ lợi thế của Việt Nam
Ngay sau khi Quốc hội thông qua Nghị quyết về quy hoạch sử dụng đất đến 2020 trong đó ấn định diện tích đất lúa phải giữ là 3,81 triệu ha, vấn đề bảo vệ diện tích đất này được nhiều đại biểu quan tâm.
Đại biểu Nguyễn Thị Khá (Trà Vinh) băn khoăn liệu có giữ được 3,8 triệu ha đất lúa đến năm 2020 trong khi đất lúa đang chịu rất nhiều tác động, như chặt phá rừng làm gia tăng thiên tai, ảnh hưởng đến nông nghiệp, xâm nhập mặn ăn vào đất trồng lúa, quy hoạch treo gây lãng phí nhiều đất bờ xôi ruộng mất và đặc biệt là tác động của biến đổi khí hậu có nguy cơ nhấn chìm khoảng 1/3 diện tích đồng bằng sông Cửu Long.
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang) cho rằng, chủ trương làm lúa vụ ba đang phát huy hiệu quả và có thể là một giải pháp đảm bảo an ninh lương thực trong biến đổi khí hậu. Song để làm được lúa vụ ba thì bờ bao phải thật tốt.
Các đại biểu đề nghị Chính phủ phải đề xuất được các giải pháp căn cơ để giữ nguyên được diện tích này.
Bộ trưởng Cao Đức Phát khẳng định, bảo vệ đất lúa là bảo vệ lợi thế của Việt Nam bởi cây lúa là lợi thế lớn, mamg lại lợi ích cho người trồng lúa, không dễ gì tìm được cây trồng hiệu quả hơn cây lúa trên các vùng đồng bằng, đặc biệt là đồng bằng sông Cửu Long.
Để giữ được các vùng đất màu mỡ trồng lúa, theo Bộ trưởng Cao Đức Phát, cần hạn chế lấy đất lúa cho các mục tiêu phi nông nghiệp, đồng thời đẩy mạnh các chính sách hỗ trợ địa phương, nông dân chuyên trồng lúa để họ có cuộc sống ổn định, ngang bằng với người dân những vùng sản xuất công nghiệp, dịch vụ.
Bộ trưởng Bộ TN&MT Nguyễn Minh Quang tham gia trả lời chất vấn chiều 23/11 đã đưa ra một loạt các giải pháp nhằm đảm bảo thực hiện chỉ tiêu về diện tích đất lúa theo quy hoạch Quốc hội mới phê duyệt. Đó là cần khuyến khích các địa phương giữ đất lúa, có chính sách với vùng chuyên sản xuất lúa theo hướng hàng hóa bằng cách đầu tư hạ tầng, công nghiệp chế biến, chính sách tiêu thụ sản phẩm, đảm bảo người trồng lúa có lãi 30%. Đặc biệt, cần rà soát khống chế chỉ tiêu đất lúa, phân bổ và xác định ranh giới tới từng xã. Trong trường hợp địa phương chuyển đổi đất lúa sang mục đích khác phải được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ và có kế hoạch cải tạo các loại đất khác để bù vào diện tích đất lúa đã mất.
Đối với chủ trương trồng lúa vụ ba, Bộ trưởng Cao Đức Phát nhấn mạnh, đó là một chủ trương lâu dài nhưng để đảm bảo không rủi ro khi lũ, chỉ làm khi có bờ bao thật vững chắc và áp dụng các tiến bộ kỹ thuật cao.
Vấn đề sản xuất nông nghiệp theo hướng công nghiệp hóa cũng được nhiều đại biểu chất vấn, nhằm tìm hướng đi một cách chắc chắn, bền vững.
Bộ trưởng Cao Đức Phát cho biết, việc này khó nhưng quyết tâm có thể làm được. Thực tế, chúng ta đã hình thành các vùng sản xuất lúa, cà phê, cao su quy mô lớn, từng bước hình thành các vùng thủy sản, chăn nuôi. Mô hình cánh đồng mẫu lớn ở đồng bằng sông Cửu Long đã phát huy hiệu quả. Ở miền Bắc, chưa có cánh đồng lớn song các hộ đã liên kết trồng cùng một giống vào cùng một thời điểm tạo thuận lợi trong sản xuất và tiêu thụ.
Bộ trưởng Bộ TN&MT Nguyễn Minh Quang cho rằng, để sản xuất nông nghiệp công nghệ cao thì tích tụ ruộng đất là tất yếu. Song cần lưu ý, các quy định về diện tích chuyển nhượng, kiểm soát các doanh nghiệp thuê đất cần được thể chế cụ thể trong Luật Đất đai sửa đổi tới đây, cũng như các luật khác có liên quan.
Giảm 5%-10% tai nạn giao thông
"Giảm từ 5% đến 10% số vụ tai nạn, số người chết, bị thương do tai nạn giao thông hàng năm", Bộ trưởng Đinh La Thăng khẳng định quyết tâm này tại phiên trả lời chất vấn sáng 23/11.
Mục tiêu còn là từng bước cải thiện tình trạng ùn tắc giao thông tại thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh trong năm 2012, giảm thiểu tối đa các vụ ùn tắc giao thông kéo dài trên 30 phút. Lấy năm 2012 là năm "Thiết lập trật tự kỷ cương giao thông trong phạm vi cả nước và chống ùn tắc giao thông ở các thành phố lớn".
Rõ ràng vấn đề tai nạn giao thông, ùn tắc giao thông rất "nóng" tại nghị trường. Để thực hiện các mục tiêu rất cụ thể, khiến người dân kỳ vọng, đại biểu Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng) đề nghị Bộ trưởng Đinh La Thăng cho biết, "những giải pháp chống ùn tắc giao thông và khắc phục tình trạng tai nạn giao thông ở mức nghiêm trọng như hiện nay". Bộ trưởng Thăng cho biết, các giải pháp đã làm là ra các văn bản và đầu tư cơ sở hạ tầng, song hiện các biện pháp này chưa đạt mục tiêu đề ra. Đại biểu Thuyền tiếp tục chất vấn lần thứ hai, Bộ trưởng Đinh La Thăng khẳng định quyết tâm: "Bây giờ là lúc hành động chứ không phải vấn đề đưa ra giải pháp gì, không cần bàn nhiều".
Cụ thể, việc làm ngay không tốn nhiều tiền, theo Bộ trưởng Đinh La Thăng là tổ chức lại giao thông. Bộ Giao thông vận tải phối hợp với các địa phương để phân luồng, phân làn nhằm hạn chế các điểm đen giao thông. Khai thác đường Hồ Chí Minh, giảm tải phương tiện trên tuyến quốc lộ 1, kiểm soát chất lượng xe và lái xe, nhất là xe tải, xe khách và xe container… với công nghệ cao và chế tài mạnh…
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng cũng làm rõ thêm về những giải pháp giảm ùn tắc giao thông tại hai thành phố lớn là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Ông cho rằng, nguyên nhân là đất dành cho giao thông hạn hẹp, bãi đỗ xe chỉ đạt chưa đến 1%, tỷ lệ này ở TP. Hồ Chí Minh chỉ là 0,8%, thiếu tổ chức giao thông ngầm, cao tầng…
Cũng để giảm thiểu ùn tắc, tai nạn giao thông, Bộ trưởng Bộ Công an Trần Đại Quang đề nghị nâng mức xử phạt cao hơn, bổ sung các hình phạt, đảm bảo đủ sức cưỡng chế và răn đe. Cần bắt buộc chủ phương tiện phải chịu trách nhiệm với những vi phạm cùng với lái xe.
Giải trình về thực trạng các công trình giao thông bị đình trệ, chậm tiến độ gây lãng phí và ảnh hưởng đến đời sống người dân, Bộ trưởng Đinh La Thăng cho biết, đó cũng đang là thách thức của ngành. Biết rằng, xây dựng hoàn thiện kết cấu hạ tầng là một trong ba đột phá chiến lược. Nhưng trong điều kiện chúng ta phải cắt giảm đầu tư từ ngân sách Nhà nước để kiềm chế lạm phát, nguồn vốn cho phát triển hạ tầng giao thông không được đảm bảo.
Giải pháp mà Bộ trưởng Thăng đưa ra là, nhu cầu vốn đầu tư khoảng trên 70 tỷ USD, dự kiến huy động thêm ngoài vốn ngân sách Nhà nước là 40%. Để có vốn phải thay đổi tư duy, đầu tư phải tập trung dứt điểm, không manh mún, chắp vá. Trước hết là phải nâng cao chất lượng dự báo và quy hoạch, gắn chặt với quy hoạch xây dựng và giao thông tại các khu đô thị lớn. Có giải pháp đột phá về đầu tư hạ tầng giao thông vận tải, tính phí hạ tầng giao thông theo giá thị trường để thu hút đầu tư.
* Ngày 24 và 25/11, các Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Vũ Luận, Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình sẽ tiếp tục trả lời chất vấn. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng sẽ trả lời đại biểu Quốc hội cuối cùng.
Ngay sau khi Quốc hội thông qua Nghị quyết về quy hoạch sử dụng đất đến 2020 trong đó ấn định diện tích đất lúa phải giữ là 3,81 triệu ha, vấn đề bảo vệ diện tích đất này được nhiều đại biểu quan tâm.
Đại biểu Nguyễn Thị Khá (Trà Vinh) băn khoăn liệu có giữ được 3,8 triệu ha đất lúa đến năm 2020 trong khi đất lúa đang chịu rất nhiều tác động, như chặt phá rừng làm gia tăng thiên tai, ảnh hưởng đến nông nghiệp, xâm nhập mặn ăn vào đất trồng lúa, quy hoạch treo gây lãng phí nhiều đất bờ xôi ruộng mất và đặc biệt là tác động của biến đổi khí hậu có nguy cơ nhấn chìm khoảng 1/3 diện tích đồng bằng sông Cửu Long.
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang) cho rằng, chủ trương làm lúa vụ ba đang phát huy hiệu quả và có thể là một giải pháp đảm bảo an ninh lương thực trong biến đổi khí hậu. Song để làm được lúa vụ ba thì bờ bao phải thật tốt.
Các đại biểu đề nghị Chính phủ phải đề xuất được các giải pháp căn cơ để giữ nguyên được diện tích này.
Bộ trưởng Cao Đức Phát khẳng định, bảo vệ đất lúa là bảo vệ lợi thế của Việt Nam bởi cây lúa là lợi thế lớn, mamg lại lợi ích cho người trồng lúa, không dễ gì tìm được cây trồng hiệu quả hơn cây lúa trên các vùng đồng bằng, đặc biệt là đồng bằng sông Cửu Long.
Để giữ được các vùng đất màu mỡ trồng lúa, theo Bộ trưởng Cao Đức Phát, cần hạn chế lấy đất lúa cho các mục tiêu phi nông nghiệp, đồng thời đẩy mạnh các chính sách hỗ trợ địa phương, nông dân chuyên trồng lúa để họ có cuộc sống ổn định, ngang bằng với người dân những vùng sản xuất công nghiệp, dịch vụ.
Bộ trưởng Bộ TN&MT Nguyễn Minh Quang tham gia trả lời chất vấn chiều 23/11 đã đưa ra một loạt các giải pháp nhằm đảm bảo thực hiện chỉ tiêu về diện tích đất lúa theo quy hoạch Quốc hội mới phê duyệt. Đó là cần khuyến khích các địa phương giữ đất lúa, có chính sách với vùng chuyên sản xuất lúa theo hướng hàng hóa bằng cách đầu tư hạ tầng, công nghiệp chế biến, chính sách tiêu thụ sản phẩm, đảm bảo người trồng lúa có lãi 30%. Đặc biệt, cần rà soát khống chế chỉ tiêu đất lúa, phân bổ và xác định ranh giới tới từng xã. Trong trường hợp địa phương chuyển đổi đất lúa sang mục đích khác phải được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ và có kế hoạch cải tạo các loại đất khác để bù vào diện tích đất lúa đã mất.
Đối với chủ trương trồng lúa vụ ba, Bộ trưởng Cao Đức Phát nhấn mạnh, đó là một chủ trương lâu dài nhưng để đảm bảo không rủi ro khi lũ, chỉ làm khi có bờ bao thật vững chắc và áp dụng các tiến bộ kỹ thuật cao.
Vấn đề sản xuất nông nghiệp theo hướng công nghiệp hóa cũng được nhiều đại biểu chất vấn, nhằm tìm hướng đi một cách chắc chắn, bền vững.
Bộ trưởng Cao Đức Phát cho biết, việc này khó nhưng quyết tâm có thể làm được. Thực tế, chúng ta đã hình thành các vùng sản xuất lúa, cà phê, cao su quy mô lớn, từng bước hình thành các vùng thủy sản, chăn nuôi. Mô hình cánh đồng mẫu lớn ở đồng bằng sông Cửu Long đã phát huy hiệu quả. Ở miền Bắc, chưa có cánh đồng lớn song các hộ đã liên kết trồng cùng một giống vào cùng một thời điểm tạo thuận lợi trong sản xuất và tiêu thụ.
Bộ trưởng Bộ TN&MT Nguyễn Minh Quang cho rằng, để sản xuất nông nghiệp công nghệ cao thì tích tụ ruộng đất là tất yếu. Song cần lưu ý, các quy định về diện tích chuyển nhượng, kiểm soát các doanh nghiệp thuê đất cần được thể chế cụ thể trong Luật Đất đai sửa đổi tới đây, cũng như các luật khác có liên quan.
Giảm 5%-10% tai nạn giao thông
"Giảm từ 5% đến 10% số vụ tai nạn, số người chết, bị thương do tai nạn giao thông hàng năm", Bộ trưởng Đinh La Thăng khẳng định quyết tâm này tại phiên trả lời chất vấn sáng 23/11.
Mục tiêu còn là từng bước cải thiện tình trạng ùn tắc giao thông tại thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh trong năm 2012, giảm thiểu tối đa các vụ ùn tắc giao thông kéo dài trên 30 phút. Lấy năm 2012 là năm "Thiết lập trật tự kỷ cương giao thông trong phạm vi cả nước và chống ùn tắc giao thông ở các thành phố lớn".
Rõ ràng vấn đề tai nạn giao thông, ùn tắc giao thông rất "nóng" tại nghị trường. Để thực hiện các mục tiêu rất cụ thể, khiến người dân kỳ vọng, đại biểu Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng) đề nghị Bộ trưởng Đinh La Thăng cho biết, "những giải pháp chống ùn tắc giao thông và khắc phục tình trạng tai nạn giao thông ở mức nghiêm trọng như hiện nay". Bộ trưởng Thăng cho biết, các giải pháp đã làm là ra các văn bản và đầu tư cơ sở hạ tầng, song hiện các biện pháp này chưa đạt mục tiêu đề ra. Đại biểu Thuyền tiếp tục chất vấn lần thứ hai, Bộ trưởng Đinh La Thăng khẳng định quyết tâm: "Bây giờ là lúc hành động chứ không phải vấn đề đưa ra giải pháp gì, không cần bàn nhiều".
Cụ thể, việc làm ngay không tốn nhiều tiền, theo Bộ trưởng Đinh La Thăng là tổ chức lại giao thông. Bộ Giao thông vận tải phối hợp với các địa phương để phân luồng, phân làn nhằm hạn chế các điểm đen giao thông. Khai thác đường Hồ Chí Minh, giảm tải phương tiện trên tuyến quốc lộ 1, kiểm soát chất lượng xe và lái xe, nhất là xe tải, xe khách và xe container… với công nghệ cao và chế tài mạnh…
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng cũng làm rõ thêm về những giải pháp giảm ùn tắc giao thông tại hai thành phố lớn là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Ông cho rằng, nguyên nhân là đất dành cho giao thông hạn hẹp, bãi đỗ xe chỉ đạt chưa đến 1%, tỷ lệ này ở TP. Hồ Chí Minh chỉ là 0,8%, thiếu tổ chức giao thông ngầm, cao tầng…
Cũng để giảm thiểu ùn tắc, tai nạn giao thông, Bộ trưởng Bộ Công an Trần Đại Quang đề nghị nâng mức xử phạt cao hơn, bổ sung các hình phạt, đảm bảo đủ sức cưỡng chế và răn đe. Cần bắt buộc chủ phương tiện phải chịu trách nhiệm với những vi phạm cùng với lái xe.
Giải trình về thực trạng các công trình giao thông bị đình trệ, chậm tiến độ gây lãng phí và ảnh hưởng đến đời sống người dân, Bộ trưởng Đinh La Thăng cho biết, đó cũng đang là thách thức của ngành. Biết rằng, xây dựng hoàn thiện kết cấu hạ tầng là một trong ba đột phá chiến lược. Nhưng trong điều kiện chúng ta phải cắt giảm đầu tư từ ngân sách Nhà nước để kiềm chế lạm phát, nguồn vốn cho phát triển hạ tầng giao thông không được đảm bảo.
Giải pháp mà Bộ trưởng Thăng đưa ra là, nhu cầu vốn đầu tư khoảng trên 70 tỷ USD, dự kiến huy động thêm ngoài vốn ngân sách Nhà nước là 40%. Để có vốn phải thay đổi tư duy, đầu tư phải tập trung dứt điểm, không manh mún, chắp vá. Trước hết là phải nâng cao chất lượng dự báo và quy hoạch, gắn chặt với quy hoạch xây dựng và giao thông tại các khu đô thị lớn. Có giải pháp đột phá về đầu tư hạ tầng giao thông vận tải, tính phí hạ tầng giao thông theo giá thị trường để thu hút đầu tư.
* Ngày 24 và 25/11, các Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Vũ Luận, Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình sẽ tiếp tục trả lời chất vấn. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng sẽ trả lời đại biểu Quốc hội cuối cùng.
Tác giả bài viết: Trung tâm Công nghệ Thông tin