Thanh tra việc chấp hành pháp luật trong công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án trên địa bàn huyện; thanh tra việc giao đất và cho thuê đất đối với tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện; thời điểm 3 năm (từ năm 2014 đến hết năm 2016), thời điểm trước và sau có liên quan.

Từ ngày 25/5/2016 đến ngày 14/7/2016, Đoàn thanh tra đã tiến hành thanh tra tại UBND huyện Hạ Hòa và 07 đơn vị cấp xã gồm: xã Hương Xạ, xã Đan Hà, xã Quân Khê, xã Ấm Hạ, xã Phương Viên, xã Phụ Khánh và thị trấn Hạ Hòa theo các nội dung nêu trong quyết định và kế hoạch thanh tra đã được Giám đốc sở Tài nguyên và Môi trường phê duyệt.

Qua thanh tra cho thấy: Công tác quản lý, sử dụng đất của UBND huyện cơ bản đã có nhiều cố gắng tích cực, nêu cao trách nhiệm, quyền hạn của mình trong công tác quản lý Nhà nước theo quy định của Luật Đất đai, nâng cao năng lực, trách nhiệm cán bộ trong việc thực hiện và thi hành pháp luật. Công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Hạ Hòa và các đơn vị cấp xã được thanh tra bước đầu được chú trọng, quan tâm dần đi vào nề nếp theo quy định của pháp luật về đất đai; Các chủ trương chính sách có liên quan đến công tác tài nguyên môi trường của Nhà nước, của bộ Tài nguyên Môi trường và UBND tỉnh cơ bản đã được UBND huyện chỉ đạo triển khai kịp thời, từ đó chính quyền cơ sở đã nhận thức được tầm quan trọng của công tác quản lý nhà nước về đất đai, do vậy việc quản lý đất đai trên địa bàn huyện đã từng bước chặt chẽ đi vào nề nếp theo quy định của pháp luật.

 Đội ngũ cán bộ chuyên môn từ cấp huyện đến cơ sở cơ bản đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ, nhiệt tình, có trách nhiệm trong việc thực thi chức trách nhiệm vụ được giao, vì vậy trong quá trình triển khai thực hiện Luật Đất đai, tại địa bàn huyện Hạ Hòa đã triển khai tích cực có hiệu quả một số nội dung cụ thể đó là: Công tác bồi thường GPMB; Công tác lập QH,KH sử dụng đất; Công tác giao đất, đấu giá quyền sử dụng đất; công tác cấp giấy CNQSD đất cho hộ gia đình, cá nhân; Công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về lĩnh vực đất đai và công tác thu, nộp và sử dụng nguồn tiền thu từ đất. 

Từ năm 2014 đến năm 2016, trên địa bàn huyện triển khai 24 công trình dự án liên quan đến bồi thường, giải phóng mặt bằng. UBND huyện Hạ Hòa đã ban hành các Quyết định thành lập Hội đồng BT,HT,TĐC và tích cực chỉ đạo các phòng chuyên môn phối hợp UBND các xã nơi có đất để phục vụ các dự án tổ chức triển khai thực hiện công tác kiểm kê, kiểm đếm tính toán bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất để phục vụ dự án. UBND huyện đã chỉ đạo tốt công tác BT,HT,TĐC tính toán và chi trả cơ bản đầy đủ số tiền BT,HT,TĐC đối với các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất theo đúng chính sách quy định của Nhà nước, ít phát sinh nội dung khiếu nại liên quan đến BT,HT,TĐC khi Nhà nước thu hồi đất

UBND huyện Hạ Hòa đã chỉ đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường phối hợp với UBND các xã triển khai thực hiện công tác lập quy hoạch, thu hồi đất theo đúng quy định của pháp luật đất đai đối với các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất để thực hiện giao đất ở cho các hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu giao đất ở trên địa bàn huyện. Đến thời điểm thanh tra, UBND huyện Hạ Hòa đã ban hành 119 quyết định giao đất ở tự xây nhà cho các hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn các xã, thị trấn với tổng số 119 ô, tổng diện tích là 28.942,1m2 theo đúng thẩm quyền được quy định tại Khoản 2 Điều 37 Luật Đất đai 2003, Khoản 2 Điều 59 Luật Đất đai 2013; giao đất cho các hộ gia đình, cá nhân đúng đối tượng theo quy định của Luật Đất đai.

Tuy nhiên, quá trình quản lý đất đai được phân cấp theo quy định của Luật Đất đai và các Văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai, UBND huyện Hạ Hòa chưa chỉ đạo sát sao và giám sát chặt chẽ việc thực hiện pháp luật đất đai trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng để thực hiện các dự án trên địa bàn huyện; chưa giám sát chặt chẽ đối với đơn vị cấp xã do mình quản lý để xảy ra một số sai phạm trong quản lý đất đai ở cấp cơ sở, cụ thể: một số hồ sơ địa chính cấp xã bị thất lạc hoặc có hồ sơ nhưng không được cập nhật, chỉnh lý thường xuyên theo quy định; hồ sơ để xác nhận là quỹ đất công ích do UBND cấp xã quản lý không rõ ràng, đầy đủ; quản lý quỹ đất công ích chưa chặt chẽ; còn nhiều diện tích đất công ích chưa ký hợp đồng thầu khoán với các hộ dân địa phương theo quy định của Luật Đất đai; một số đơn vị cấp xã thực hiện việc cho các hộ dân địa phương thuê đất công ích quá thời hạn theo quy định của Luật Đất đai.

Đoàn thanh tra đã chỉ rõ nguyên nhân khách quan và chủ quan dẫn đến những thiếu sót của UBND huyện Hạ Hòa và một số đơn vị cấp xã được thanh tra. Kết thúc cuộc thanh tra, Đoàn thanh tra đã có Báo cáo kết quả thanh tra trình Giám đốc Sở ban hành Kết luận.Tại Kết luận thanh tra, Sở Tài nguyên và môi trường kiến nghị UBND huyện Hạ Hòa khắc phục và xử lý những tồn tại trong công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và giao đất, cho thuê đất trên địa bàn huyện Hạ Hòa nhằm đưa công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện dần đi vào nề nếp, đúng pháp luật.