Đảng và Nhà nước ta đã và đang từng bước hoàn thiện hệ thống pháp luật về đất đai, đưa quyền sử dụng đất trở thành hàng hóa; tiếp tục mở rộng dân chủ, tạo cơ chế thực hiện trách nhiệm giải trình của cơ quan quản lý và cán bộ quản lý; cơ chế để người dân được tham gia vào hoạt động quản lý của nhà nước, để tổ chức và cá nhân thực hiện quyền giám sát của mình. Hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai ngày càng được nâng lên rõ rệt. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật được ban hành khá đầy đủ; các quyết định, quy định của Nhà nước liên quan đến đất đai được thực hiện trên thực tế ngày càng cao hơn. Ý thức chấp hành pháp luật về đất đai ngày càng được nâng lên. Nhà đầu tư được mở rộng cơ hội trong việc tiếp cận đất đai; những bất cập về bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất từng bước được khắc phục.

Công tác quản lý NN về đất đai trên địa bàn huyện được sự quan tâm của TU - UBND, sở TNMT tỉnh sự chỉ đạo của HU - HĐND - UBND huyện:

Yên Lập là huyện đầu tiên trong tỉnh đã hoàn thành việc đo đạc bản đồ địa chính chính quy, lập hồ sơ địa chính 100% diện tích tự nhiên, hoàn thành dự án xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai huyện Yên Lập đưa vào vận hành sử dụng đã giúp cho công tác quản lý nhà nước về đất đai chặt chẽ, hiệu quả.

Việc thanh tra, kiểm tra thực hiện Luật Đất đai đã được thực hiện thường xuyên và kịp thời phát hiện, xử lý những sai phạm trong quản lý, sử dụng đất đai. Việc lập, xét duyệt và triển khai thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất ngày càng đi vào nề nếp.

         Đến nay, trên địa bàn huyện có 43.623,16ha/ 43.824,65ha = 99,54% diện tích tự nhiên của huyện được khai thác đưa vào sử dụng và phân bổ đáp ứng các mục đích phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng. Toàn huyện đã cấp được 55.617giấy chứng nhận với tổng diện tích 23.118,52ha/24.996ha đạt 92,5% diện tích các loại đất cần cấp giấy chứng nhận. Tổng diện tích đất đã được Nhà nước giao, cho thuê và công nhận quyền sử dụng đất cho các đối tượng sử dụng là 24.996ha, trong đó hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng 23.339,51ha (51,54%); các tổ chức kinh tế sử dụng 3.093,51ha (7,06%); các cơ quan đơn vị của nhà nước 6.988,61ha (15,95%); tổ chức sự nghiệp công lập 8.739,82ha (19,94%) cộng đồng dân cư và cơ sở tôn giáo  được giao 44,02ha (0,10%). Quỹ đất sản xuất nông nghiệp được bố trí hợp lý theo nguyên tắc bảo vệ quỹ đất trồng lúa, hình thành các vùng chuyên canh phù hợp với tiềm năng, thế mạnh của từng vùng. Diện tích đất nuôi, trồng thủy sản  1007,53ha góp phần nâng sản lượng nuôi, trồng thủy sản. Đất lâm nghiệp 27.063.07ha với độ che phủ từ 61,8%.Quỹ đất dành cho phát triển công nghiệp, dịch vụ, xây dựng kết cấu hạ tầng, phát triển đô thị được mở rộng. Diện tích đất, cụm công nghiệp hiện có 80 ha giai đoạn 2015 - 2020, đáp ứng được yêu cầu thu hút nhà đầu tư. Diện tích đất chưa sử dụng của huyện được khai thác đưa vào trồng rừng một cách hợp lý, bảo đảm yêu cầu cân bằng hệ sinh thái và bảo vệ  môi trường.

Nguồn thu từ đất đai cho ngân sách nhà nước tăng qua các năm đóng góp quan trọng cho ngân sách để xây dựng các công trình thiết yếu phục vụ phát triển kinh tế trên địa bàn huyện.

Thực hiện chính sách, pháp luật về đất đai còn góp phần giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm an sinh xã hội, tạo được nhiều việc làm, ổn định đời sống cho người dân. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn một số tồn tại sau: Công tác quản lý nhà nước về đất đai của một số đơn vị còn hạn chế, việc xử lý vi phạm hành chính về đất đai có nơi chậm được phát hiện, xử lý chưa kịp thời, chất lượng quy hoạch sử dụng đất chưa cao, chưa đồng bộ với các quy hoạch chuyên ngành, quản lý quy hoạch còn nhiều bất cập, thường xuyên phải điều chỉnh bổ sung, đơn thư liên quan đến đất đai chiếm tỷ lệ cao tới 60% - 70% tổng số đơn thư Việc tranh chấp, lấn chiếm đất lâm nghiệp vẫn còn xảy ra.

Để tiếp tục tăng cường, nâng cao hiệu lực hiệu, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về đất đai; phát hiện xử lý các vi phạm hành chính về đất đai trên địa bàn trong thời gian tới huyện Yên Lập thực hiện một số giải pháp sau:
Môt là. Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng nâng cao trách nhiệm của chính quyền các cấp đối với công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện:

- Các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận tổ quốc và đoàn thể Chính trị - Xã hộ trên địa bàn huyện có trách nhiệm tiếp tục tổ chức quán triệt sâu sắc và vận dụng sáng tạo các quan điểm, định hướng của Đảng về chính sách Pháp luật Đất đai. Cụ thể hóa và tích cực triển khai thực hiện đồng bộ, có trong tâm, trong điểm các chính sách, pháp luật về đất đai gắn với tình hình thực tiễn của huyện và các xã, thị trấn trên địa bàn huyện. Nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tập thể, cá nhân trong quản lý sử dụng đất đai.

- Giám sát chặt chẽ Ủy ban nhân dân, các cơ quan chức năng, tổ chức, cá nhân trong thực hiện nhiệm vụ về công tác quản lý nhà nước về đất đai. Hằng năm, căn cứ vào tình hình cụ thể, theo chức năng nhiệm vụ được giao của các cơ quan đơn vị chỉ đạo xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch về công tác quản lý đất đai, gắn với phát triển bền vững kinh tế - xã hội. Đưa chỉ tiêu quản lý đất đai chặt chẽ , không để sảy ra các vụ việc vi phạm về quả lý, sử dụng đất đai là chỉ tiêu đánh giá xếp loại Đảng bộ và chính quyền cơ sở hằng năm (triển khai ngay trong năm 2019).
Hai là, tiếp tục tuyên truyền các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai, đồng thời tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát của cơ quan nhà nước, giám sát của UBMTTQ Việt Nam, Hội đồng nhân dân các cấp. Thực hiện có hiệu quả Kế hoạch số 273/KH-UBND ngày 28/3/2017 của UBND huyện về việc thực hiện Đề án tăng cường xử lý vi phạm về quản lý, sử dụng đất đai đến năm 2020 trên địa bàn huyện.
Ba là, Tăng cường năng lực cho thanh tra nhà nước huyện, công chức địa chính cấp xã trong công tác thanh tra, kiểm tra, phát hiện xử lý vi phạm trong quản lý sử dụng đất đai: Kiện toàn tăng cường cho Thanh tra huyện ít nhât 01 thanh tra viên có trình độ từ đại học trở lên, chuyên ngành quản lý đất đai hoặc địa chính; Tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác thanh tra đất đai, trang bị các thiết bị cần thiết phục vụ công tác thanh tra.
Bốn là: Tổ chức tiếp nhận, xử lý thông tin về tình trạng vi phạm pháp luật đất đai:

          - Phòng Tài nguyên và Môi trường công bố rộng rãi và thông báo thường xuyên về đường dây nóng tiếp nhận thông tin phản ánh của người dân về tình trạng vi phạm pháp luật đất đai trên các phương tiện thông tin đại chúng của huyện.

          - Việc tiếp nhận, xử lý thông tin phản ánh vi phạm pháp luật đất đai phải đáp ứng yêu cầu:

          + Việc tiếp nhận thông tin phản ánh theo nhiều hình thức: Điện thoại, thư điện tử, qua đường bưu điện và phản ánh trực tiếp của người dân.

          + Phòng Tài nguyên và Môi trường cử cán bộ, công chức thường xuyên trực tiếp nhận thông tin phản ánh; xây dựng quy trình tiếp nhận và xử lý thông tin.

          + Mọi thông tin tiếp nhận phải được ghi vào sổ sách để theo dõi, đôn đốc thực hiện.

          + Các thông tin phản ánh rõ nội dung sai phạm và có địa chỉ rõ ràng đều phải được chuyển đến cơ quan thẩm quyền kiểm tra, thanh tra để giải quyết triệt để theo quy định của pháp luật đất đai.

          + Phòng Tài nguyên và Môi trường chịu trách nhiệm tổng hợp, báo cáo kết quả tiếp nhận, giải quyết các thông tin phản ánh vi phạm pháp luật về đất đai gửi UBND huyện, Sở Tài nguyên và Môi trường trước ngày 30/11 hằng năm.

          Năm là: Tổ chức thanh tra, xử lý vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai

          Căn cứ tình hình quản lý, sử dụng đất đai hiện nay, UBND huyện xây dựng kế hoạch thanh tra hàng năm, thường xuyên, định kỳ để không chồng chéo, không trùng lặp về đối tượng, nội dung trong một số năm liên tiếp và nâng cao hiệu quả của hoạt động thanh tra, xử lý vi phạm. Việc thanh tra, xử lý vi phạm được thực hiện trên phạm vi toàn huyện, tập trung đối với một số nhóm đối tượng quản lý, sử dụng đất đang có nhiều nổi cộm; mỗi năm sẽ thực hiện đối với một nhóm đối tượng nhất định.

         -Thông qua việc thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật đất đai để tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức chấp hành pháp luật đất đai trong các cơ quan nhà nước, tổ chức, cá nhân; Xử lý nghiêm minh đối với người có hành vi vi phạm pháp luật về đất đai khi thi hành công vụ trong lĩnh vực đất đai.
Sáu là, Tăng cường trách nhiệm của Chủ tịch UBND cấp xã trong việc, ngăn chặn và xử lý kịp thời việc chuyển quyền sử dụng đất trái phép, chuyển mục đích sử dụng đất trái phép; phát hiện, áp dụng biện pháp ngăn chặn và xử lý kịp thời việc xây dựng các công trình trên đất lấn chiếm, đất sử dụng không đúng mục đích ở địa phương và buộc người có hành vi vi phạm khôi phục lại tình trạng của thửa đất trước khi vi phạm.
 Bảy là, Đổi mới công tác lập quy hoạch, nâng cao chất lượng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất theo hướng tiếp cận phương pháp tiên tiến. Quan tâm đến vấn đề kinh tế, xã hội, bảo vệ môi trường, mục tiêu bảo đảm an ninh lương thực, có tính đến tác động của biến đổi khí hậu. Tạo sự đồng bộ giữa quy hoạch sử dụng đất với quy hoạch xây dựng, trong đó có phân tích không gian nhu cầu sử dụng đất và công khai, tham vấn các bên liên quan trong quá trình lập quy hoạch. Duy trì hoạt động cơ sở dữ liệu đất đai và hệ thống hồ sơ địa chính theo hướng tập trung, thống nhất, phục vụ đa mục tiêu, bảo đảm công khai, minh bạch. Chuyển dần các hoạt động đăng ký, giao dịch trong lĩnh vực đất đai sang giao dịch điện tử.
Tám là, Thực hiện đầy đủ cơ chế lấy ý kiến của nhân dân về việc lập và điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, lập phương án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, cũng như các phương án khác có liên quan tới lợi ích của người dân bảo đảm thực sự công khai, minh bạch. Tăng cường việc đấu giá quyền sử dụng đất, đầu thầu các dự án có sử dụng đất để đất đai thực sự trở thành nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội.
Chín là, Giải quyết tốt các thủ tục hành chính về đất đai theo hướng minh bạch, hiệu quả bảo đảm thực hiện tốt các hoạt động quản lý nhà nước và các dịch vụ công về đất đai sao cho thuận tiện cho người dân và doanh nghiệp. Tổ chức tốt việc giải quyết khiếu nại, tố cáo và các vấn đề xã hội liên quan đến đất đai./.

 

Tác giả bài viết:  Nguyễn Quốc Tuân - TRƯỞNG PHÒNG TNMT HUYỆN YÊN LẬP