* 87% diện tích đất nông nghiệp có dấu hiệu thoái hóa

Theo đánh giá của ngành tài nguyên tỉnh Điện Biên, nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng thoái hóa đất là do tác động của tự nhiên. Bên cạnh đó còn có các hoạt động của con người trong quá trình sử dụng, canh tác đát chưa hợp lý, sản xuất công nghiệp, giao thông, xây dựng cơ bản... gây suy giảm độ phì nhiêu và xói mòn đất. Trong các nguyên nhân đó, có nguyên nhân chính làm đất bị thoái hóa nhanh hơn cả, đó là tình trạng đồng bào các dân tộc thiểu số phá rừng làm nương. Mất rừng, mất cân bằng sinh thái, mất độ che phủ rừng, đất mất độ ẩm. Cùng với đó, mưa lũ cuốn trôi các lớp mùn tơi xốp, làm trai đất dẫn đến hoang hóa đất trồng dần dần dẫn đến tình trạng thoái hóa đất. 

Quá trình canh tác đất chưa phù hợp là nguyên nhân dẫn đến suy giảm độ phì của đất

Theo kết quả điều tra, rà soát thoái hóa đất kỳ đầu tỉnh Điện Biên năm 2015, tổng diện tích đất được rà soát khoảng 930.000 ha. Trong đó, gần 350.000ha đất bị thoái hóa nặng, tập trung chủ yếu ở các huyện: Mường Chà, Điện Biên Đông, Nậm Pồ và Nậm Pồ (có độ dốc cao, liên kết đất yếu và tỷ lệ che phủ rừng thấp). Những diện tích bị thoái hóa nặng này đều có chung biểu hiện bị xói mòn, rửa trôi, kết vón và suy giảm độ phì nhiêu. Ngoài ra, diện tích đất nông nghiệp bị thoái hóa cũng được xác định chiếm khoảng 87% tổng diện tích đất sản xuất nông nghiệp của toàn tỉnh.

* Khai thác sử dụng đất phù hợp

Ông Lò Văn Tiến, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên, cho biết: Để giảm thiểu tình trạng này, trong thời gian tới tỉnh Điện Biên sẽ tập trung thực hiện 6 nhóm giải pháp: trong đó chủ yếu trồng rừng tăng độ che phủ rừng để giữ độ ẩm cho đất; phân vùng sản xuất, bố trí cơ cấu cây trồng hợp lý, nhằm giảm thiểu thoái hóa đất.

Các huyện, thị, thành phố cần thực hiện hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng. Bên cạnh đó, chú trọng công tác khuyến nông, khuyến lâm giúp người dân tiếp cận các kỹ thuật mới về phân bón, bảo vệ đất, áp dụng các biện pháp tổng hợp để đầu tư thâm canh, sử dụng đất theo chiều sâu, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, bố trí mùa vụ thích hợp, tránh thiên tai nhằm đem lại hiệu quả kinh tế cao, hạn chế quá trình thoái hóa đất và cải thiện độ phì của đất.

Đồng thời, khuyến khích người dân khai hoang, phủ xanh đất trống đồi núi trọc, đẩy nhanh tiến độ trồng rừng. Đưa đất chưa sử dụng vào trồng rừng và khoanh nuôi, bảo vệ phục hồi rừng.

Đối với đất phi nông nghiệp, cần phát triển công nghiệp, đô thị, du lịch và cho các mục đích khác với tiêu chí tận dụng tối đa lợi thế theo khu vực đặc thù, hạn chế mức thấp nhất khai thác từ đất không bị thoái hóa, tập trung khai thác những vùng đất bị thoái hóa nặng; đảm bảo phát triển một số ngành hỗ trợ cho sản xuất nông lâm nghiệp.

Xói mòn, rửa trôi thúc đẩy nhanh quá trình thoái hóa đất

Phát triển hệ thống thủy lợi phục vụ đa mục tiêu, bảo vệ tài nguyên đất và nước, chú trọng xây dựng hoàn chỉnh hệ thống tưới, tiêu chủ động.

Theo ông Tiến, đối với đất chưa sử dụng, nên đưa vào khai thác sử dụng theo hướng phù hợp với điều kiện trồng, khoanh nuôi, tái sinh rừng; phục hồi rừng phòng hộ, hoặc sản xuất phù hợp với sản xuất nông nghiệp: ưu tiên khai thác theo mô hình nông lâm kết hợp hoặc cây hàng năm, cây lâu năm kết hợp đảm bảo khai thác hiệu quả kinh tế từ đất nhưng vẫn phục hồi và bảo vệ đất..