Thời gian vừa qua, việc
sử dụng chất cấm trong chăn nuôi đã được phát hiện ở hầu hết các lĩnh vực: Thức
ăn chăn nuôi, thuốc thú y và được sử dụng tại các cơ sở chăn nuôi chủ yếu là trang
trại lớn ở các tỉnh phía Nam như: Đồng Nai, TP. HCM, Đắk Nông, Tây Ninh, Tiền
Giang, Vĩnh Long.

Chất cấm (Beta-agonist trong đó bao gồm salbutamol) là thuốc
dùng cho người, có tác dụng làm giảm co thắt phế quản và được sử dụng để điều
trị các bệnh như hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Thuốc điều trị bệnh
hen suyễn chứa salbutamol hiện có nhiều trên thị trường trong nước cũng như
trên thế giới. Ở nước ta thuốc có thành phần chứa salbutamol được Bộ y tế quản
lý chặt chẽ.

Mặc dù có nhiều lợi ích trong y học, tuy nhiên
salbutamol cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ nguy hiểm cho sức khỏe con người nếu bị
dùng bừa bãi, không đúng mục đích. Khi sử dụng liều cao các thuốc này, sẽ xuất hiện tác dụng phụ
trên tim mạch như nhịp tim nhanh, rối loạn nhịp tim (nhịp tim không đều), và
các tác dụng phụ nghiêm trọng khác như phù phổi,… Về lâu dài, nhóm chất cấm Beta-agonist có thể gây các tổn
hại lên hệ thần kinh, hệ tuần hoàn, hệ hô hấp và có thể gây tử vong
ở bệnh nhân có bệnh về tim mạch, huyết áp, và gây ung thư. Đặc biệt,
các chất cấm này thường tồn dư chủ yếu ở thận, gan và mỡ của lợn,
cho nên thói quen sử dụng nội tạng lợn của người Việt càng làm tăng
nguy cơ nhiễm các chất độc hại này vào cơ thể.

Bên cạnh các tác dụng chính dùng trong
Y học, nhóm Beta-agonist (chủ yếu là salbutamol) được chứng
minh là chất chuyển đổi khá hiệu quả, làm giảm tỷ lệ mỡ, tăng tỷ lệ nạc ở gia
súc, gia cầm.

Từ lâu Salbutamol, Clenbuterol đã là
chất bị cấm sử dụng trong chăn nuôi theo quyết định của Tổ chức Y tế thế giới
và Tổ chức Lương thực và nông nghiệp của Liên hợp quốc. Tuy nhiên, các chất này
vẫn còn bị một bộ phận người dân lén sử dụng trong chăn nuôi.

Năm 2016 Chi cục Thú y Phú Thọ đã thành lập các
đoàn kiểm tra và tiến hành lấy 332 mẫu bao gồm 287 mẫu nước tiểu, 26 mẫu thịt
lợn và 19 mẫu thức ăn chăn nuôi tại các cơ sở chăn nuôi, giết mổ, kinh doanh
thịt lợn trên địa bàn toàn tỉnh để kiểm tra và xét nghiệm tồn dư chất cấm (Salbutamol
và Clenbuterol). Kết quả xét nghiệm cho thấy 332/332 mẫu (100%) âm tính (không
phát hiện) chất cấm trong các mẫu trên.

Từ đầu năm 2017 đến nay, Chi cục Thú y đã thành
lập các đoàn kiểm tra thực hiện việc kiểm tra và lấy 109 mẫu (60 mẫu nước tiểu,
49 mẫu thịt lợn) xét nghiệm tồn dư chất cấm tại các cơ sở chăn nuôi, giết mổ
động vật, sản phẩm động vật trên địa bàn toàn tỉnh. Kết quả xét nghiệm cho thấy
109/109 mẫu (100%) âm tính (không phát hiện) chất cấm.

Như vậy năm 2016 và đầu năm 2017 Chi cục Thú y
Phú Thọ đã tiến hành lấy 441 mẫu bao gồm các mẫu nước tiểu, thịt lợn, thức ăn
chăn nuôi; tuy nhiên chưa phát hiện tồn dư chất cấm trong các mẫu trên. Hiện
tình hình sử dụng chất cấm nhóm Beta-agonist trong chăn nuôi trên địa bàn tỉnh
Phú Thọ đã tạm thời được kiểm soát, không có thông báo mới về việc phát hiện
các mẫu dương tính trong nước tiểu lợn và trong các sản phẩm chăn nuôi.

Theo Kế hoạch của Chi cục Thú y tỉnh Phú Thọ, từ
nay đến cuối năm 2017, Chi cục tiếp tục kiểm tra và lấy 260 mẫu gồm nước tiểu,
thịt lợn và thức ăn chăn nuôi để kiểm tra tồn dư chất cấm và dư lượng kháng
sinh trong chăn nuôi.

Vì vậy, hiện nay người tiêu dùng không nên quá
hoang mang, đến mức tẩy chay thịt lợn, gây ảnh hưởng lớn đến những
hộ chăn nuôi lợn.

 Đinh Thu Phương – Chi cục
Thú y Phú Thọ