Ngày 16/4/2018,
UBND tỉnh Phú Thọ đã ban hành Kế hoạch số 1463/KH-UBND về tiêm phòng vắc-xin
cho đàn vật nuôi đợt I năm 2018. Để việc triển khai tiêm phòng vắc-xin đảm bảo
yêu cầu kỹ thuật, Chi cục Thú y đã có Hướng dẫn số 156/HD-CCTY ngày 17/4/2018 hướng
dẫn Trạm Thú y các huyện, thành, thị cách bảo quản, sử dụng các loại vắc-xin và
phòng ngừa gia súc bị phản ứng sau tiêm phòng.

Đợt I năm 2018, triển khai tiêm phòng đại trà trên
phạm vi toàn tỉnh đối với 04 loại vắc-xin, bao gồm: Vắc-xin lở mồm long móng
gia súc; vắc- xin Tụ huyết trùng trâu, bò; vắc-xin Dịch tả lợn và vắc-xin dại
chó, mèo. Để việc tiêm phòng vắc-xin mang lại
hiệu quả cao cần tuân thủ những nguyên tắc sau:

Thứ nhất: bảo quản, sử dụng vắc-xin đúng kỹ thuật.

Vắc-xin phải được bảo quản ở
nhiệt độ từ 2 - 8^oC (trong ngăn mát của tủ lạnh hoặc kho lạnh),
không để vắc-xin trong ngăn đá của tủ lạnh hoặc tiếp xúc trực tiếp với đá lạnh.
Không sử dụng lọ vắc-xin có hiện tượng vỡ, nứt.

Khi vận chuyển hoặc trong quá
trình đi tiêm, vắc-xin phải được bảo quản trong hộp xốp, thùng bảo ôn có đá
lạnh; tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp vào vắc-xin.

 Trước khi tiêm vắc-xin, nâng nhiệt độ của lọ
vắc-xin lên khoảng 25^oC, lắc kỹ lọ vắc-xin trước khi lấy thuốc. Tiêm
đúng vị trí và liều lượng theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

Thứ hai: sử dụng bơm, kim tiêm đảm bảo vệ sinh.

 Bơm,
kim tiêm phải được vô trùng trước
khi tiêm bằng nước đun sôi, không được vô trùng bằng các loại hóa chất. Thường
xuyên thay kim trong quá trình tiêm phòng.

 Thứ ba: chăm sóc,
nuôi dưỡng gia súc tốt.

Trước khi
tiêm phòng 01 ngày và sau khi tiêm phòng 2-3 ngày, cho gia súc nghỉ ngơi, ăn
uống tốt; không cho làm việc, khai thác tinh hoặc phối giống.

Trong quá trình tiêm cũng như sau
khi tiêm phòng, cần theo dõi vật nuôi để kịp thời can
thiệp các trường hợp phản ứng với vắc-xin. Khi phát hiện gia súc bị phản ứng sau khi tiêm vắc-xin,
cần thực hiện ngay các biện pháp sau:

Nếu gia súc
bị sốt nhẹ, mệt mỏi, có thể sưng nhẹ ở vị trí tiêm nhưng gia súc vẫn ăn uống và
không có dấu hiệu khó thở thì chỉ cần cho gia súc ăn uống đầy đủ, nằm nghỉ nơi
râm mát, kín gió, yên tĩnh gia súc sẽ tự khỏi sau một vài ngày.

Nếu con vật
bị sưng tại vị trí tiêm, con vật sốt cao, có thể hình thành ổ áp xe, sơ cứng
tại nơi tiêm cần can thiệp bằng cách: Cho gia súc nghỉ ngơi ở nơi yên tĩnh, kín
gió; cho con vật ăn uống đầy đủ; dùng kháng sinh để chống
viêm, dùng thuốc hạ sốt, trợ sức, xoa bóp bằng cồn Salisilat methyl hoặc chườm
nóng tại vị trí sưng.

Trường hợp gia súc bị sốc phản vệ
với các triệu chứng như choáng, ngất, chân run rẩy, đi lại không vững hoặc gục
xuống, sùi bọt mép, chảy dãi, trụy tim, khó thở, sốt cao, ói mửa, tiêu chảy,...
cần xử lý như sau: Cho gia súc nằm nghỉ nơi râm mát, kín
gió, yên tĩnh, đầu thấp, nghiêng sang một bên, khi có biểu hiện khó thở cần hỗ
trợ hô hấp bằng cách tác động cơ học vào vùng
bụng, ngực của gia súc theo kỹ thuật hô hấp nhân tạo; Dùng thuốc điều trị trong 03 ngày liên tục, sử dụng các loại thuốc như:
Trợ tim, chống dị ứng, trợ sức, thuốc an thần, thuốc hạ sốt, thuốc trợ hô hấp
và thuốc kháng sinh để chống viêm nhiễm và đề phòng các bệnh kế phát.

Có thể gặp trường hợp gia súc bị phản ứng ngoài da như sốt
nhẹ, phát ban tại các vị trí da mỏng, có biểu hiện ngứa toàn thân. Đối với
trường hợp này, cần cho gia súc nằm nghỉ nơi
râm mát, kín gió. Nếu gia súc bị phát ban nặng có thể sử dụng các
thuốc như hạ sốt, trợ sức, thuốc chống dị ứng (Promethazine),... ; điều trị 2 - 3 ngày.

Tiêm phòng
là một trong những biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất, bên cạnh đó, người chăn
nuôi cần áp dụng thêm các biện pháp phòng chống dịch bệnh tổng hợp như: Thường xuyên vệ sinh, khử trùng, tiêu độc môi trường chăn nuôi, chăm sóc nuôi dưỡng tốt,
mua con giống có nguồn gốc rõ ràng./.

Nguyễn Thị Hồng Hạnh  - Chi cục Thú y
Phú Thọ