Trong chăn nuôi lợn nái sinh sản, giống là tiền đề quyết định đến
năng suất, sản lượng và hiệu quả. Để có được lợn cái hậu bị đạt tỷ lệ lên giống
cao, người chăn nuôi cần chú ý tới các vấn đề kỹ thuật như sau:
1. Chọn giống:
Chọn mua lợn cái
hậu bị phải đúng phẩm cấp giống (cấp
ông bà hoặc cấp bố mẹ) ở các cơ sở tin cậy được cấp phép có chất lượng tốt, an
toàn dịch bệnh. Ví dụ: Chọn mua lợn cái
hậu bị cấp bố mẹ về làm nái sinh sản
thì cần phải chọn mua tại những cơ sở đủ điều kiện được Nhà nước cho phép chuyên
nuôi lợn nái cấp ông bà để sản xuất
ra lợn cái hậu bị cấp bố mẹ.
- Khi chọn lợn cái hậu bị thì mục đích cần
đạt phải là: Lợn cái động dục (lên giống) sớm; đạt tỷ lệ thụ thai cao; đẻ sai
con ngay từ lứa đầu; thời gian khai thác được lâu bền.
- Lợn giống phải có nguồn gốc lý lịch rõ
ràng, tại đó đàn giống an toàn dịch bệnh.
- Lợn được chọn là con của cặp bố mẹ cao
sản; lợn mẹ đẻ sai, mắn đẻ, tốt sữa, nuôi con khéo.
- Chọn lợn khỏe
mạnh, da mịn, lông thưa, mắt tinh nhanh,
lợn có thân hình cân đối (đầu cổ - vai ngực – lưng bụng – mông), bốn chân khỏe,
móng phát triển đều; không chọn lợn có các khuyết tật như úng rốn, chân đi vòng
kiềng, chân móng yếu…
- Chọn lợn cần phải có ≥ 12 vú; vú lộ
rõ, có khoảng cách đều nhau giữa các vú; không có vụ kẹ. Âm hộ (mẩy) phát triển
rõ, không chọn những lợn cái có mẩy bé hoặc dị tật.
2. Chăm sóc nuôi dưỡng:
- Lợn cái hậu bị nuôi tập trung thành
từng ô, đảm bảo diện tích tối thiểu1,2m2/con cho đến khi phối giống
lần đầu. Khi lợn đạt khối lượng 100-120kg ( >7 tháng tuổi) chuyển sang nuôi nhốt
cá thể (khung, lồng).
- Sử dụng thức ăn công nghiệp có chất
lượng tốt, ổn định để cung cấp đủ chất dinh dưỡng phù hợp với các giai đoạn, độ
tuổi của lợn: Cụ thể:
+ Trọng lượng lợn từ 15 - 30kg: Tỷ lệ
đạm 16-17%, NLTĐ: 3100Kcal
+
Trọng lượng lợn từ 30 - 60kg: Tỷ lệ đạm 15%, NLTĐ: 3000Kcal
+ Trọng lượng lợn từ 60kg đến phối
giống: Tỷ lệ đạm 13-14%, NLTĐ: 2900Kcal
- Thường xuyên bổ sung vitamin ADE,
khoáng chất, chất điện giải khi điều
kiện chăn nuôi bất lợi (nắng nóng, thay đổi thời tiết, giao mùa…).
- Đảm bảo cung cấp đầy đủ nước sạch đạt tiêu chuẩn vệ
sinh thú y (nước giếng khoan, nước máy…).
- Cho lợn ăn tự do đến 90kg. Từ 90kg
trở lên cho ăn hạn chế để lợn không béo quá( thức ăn TB 2kg/con/ngày). Từ 10-14
ngày trước ngày phối giống dự kiến cho lợn ăn tăng lên 2,7 - 3kg/con/ngày và bổ
sung vitamin ADE (trộn vào thức ăn hoặc tiêm) để tăng số lượng trứng rụng khi
phối giống lần đầu nhằm đạt kết quả thụ thai có số con cao. (Lưu ý: giai đoạn này cho lợn ăn bằng loại
thức ăn công nghiệp nuôi lợn nái nuôi con là tốt nhất)
3. Điều kiện chuồng nuôi và công tác thú y:
- Tạo độ thông thoáng đảm bảo mát về mùa hè, ấm về mùa
đông.
- Thường xuyên vệ sinh chuồng nuôi sạch sẽ, tránh ẩm
thấp, thiếu ánh sáng; Nhiệt độ chuồng nuôi lý tưởng nhất cho lợn từ 25-30oC.
- Phun thuốc sát trùng, dải vôi bột định kỳ đảm bảo an
toàn dịch bệnh.
- Trước phối giống ít nhất 3 tuần (21
ngày) phải tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin: Dịch tả, tụ dấu, tai xanh, LMLM,
khô thai, xoắn khuẩn…(người chăn nuôi có
thể liên hệ với nhà cung cấp vắc xin để được hướng dẫn và hỗ trợ tốt nhất)
4. Công tác quản lý:
- Lợn cái hậu bị đến thời điểm phối
giống phải đạt yêu cầu về trọng lượng từ 110 – 120kg/con (TB khoảng từ 7,5 – 8
tháng tuổi). Không nên phối giống cho lợn ở thời điểm sớm quá (cả về trọng
lượng và tháng tuổi) vì sẽ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và độ bền của lợn
nái.
- Không để lợn có thể trạng gầy quá (lợn chậm lớn, động dục muộn, trứng rụng ít và số con đẻ ra
ít) hay béo quá (tốn thức ăn, lợn
động dục chậm hay không bình thường, tỉ lệ thụ thai thấp).
- Đảm bảo ánh sáng cho chuồng nuôi.
Không để nhiệt độ chuồng nuôi nóng quá hay lạnh quá, hay dinh dưỡng và khẩu
phần ăn không thích hợp làm lợn chậm động dục lần đầu.
- Khi chăn nuôi tập trung, quy mô thì
nên nuôi nhốt lợn đực giống ở ô đầu chuồng (đầu hướng gió) để kích thích tăng khả
năng phát dục của lợn cái hậu bị.
Nguyễn Điền – Trung tâm giống vật nuôi
Phú Thọ.