Bệnh Gumboro là một bệnh truyền nhiễm cấp tính ở gà do
vi rút gây ra, bệnh hay gặp ở gà từ 3 - 6 tuần tuổi. Bệnh lây lan nhanh và mạnh, tỷ
lệ chết cao 50 - 60%. Vi rút gây bệnh xâm nhập vào cơ thể bằng nhiều đường, chủ yếu qua thức
ăn, nước uống vào đường tiêu hóa. Đặc điểm của bệnh là vi rút tác động vào
túi Fabricius gây suy giảm sinh miễn dịch của gà làm cho gà không còn khả năng
đề kháng chống lại bệnh. Bệnh có thể xảy ra quanh năm nhưng tập trung nhiều nhất vào vụ đông
xuân.
Triệu chứng của bệnh:
Thời
gian nung bệnh rất ngắn, chỉ 2 - 3 ngày. Triệu chứng đầu tiên là trong đàn gà
xuất hiện một số con quay đầu tự mổ vào hậu môn; Gà có dấu hiệu hoảng loạn, có
tiếng kêu khác thường. Sau 2 - 3 ngày thấy nền chuồng ướt nhanh do gà bị ỉa
chảy; Gà uống nhiều nước, mặc dù đi ỉa chảy nhưng gà có biểu hiện khó ỉa, phải
rặn ra để ỉa, lông gáy dựng ngược, đầu gối khuỳnh ra, hậu môn hạ thấp xuống,
toàn bộ cơ bắp rung lên. Phân loãng, nhiều nước, trắng, nhớt. Gà nằm liệt
nhiều, ít vận động, lông bẩn, nhất là vùng lông xung quanh hậu môn, nhiệt độ cơ
thể gà giảm dưới mức bình thường. Gà chết tập trung vào ngày 3 - 5, sau đó giảm
dần, đến ngày thứ 9 - 10 thì dừng lại.
Bệnh tích:
Gà
chết thường có biểu hiện xuất huyết nặng trên cơ đùi, cơ ngực, có khi xuất
huyết thành từng đám lớn hoặc xuất huyết lấm chấm, nếu xuất huyết nặng toàn bộ
cơ thẫm lại. Do mất nhiều nước, các cơ của gà khô rất nhanh.
Sau 2 - 3 ngày nhiễm bệnh, túi Fabricius sưng to gấp
2 - 3 lần, các múi nang lồi ra có màu trắng ngà, túi có biểu hiện thẩm dịch
nhày như gelatin màu vàng bao phủ, bổ đôi túi thấy có xuất huyết nặng. Từ ngày
thứ 4, kích thước túi giảm dần, teo nhỏ đi chỉ còn 1/3 so với khối lượng ban
đầu, hiện tượng thẩm dịch mất đi, túi có màu xám đục, bổ đôi túi thấy có xuất
huyết, có chất bựa màu trắng giống như bã đậu.
Thận sưng, có muối urat đọng trong ống dẫn niệu. Ruột căng,
chứa nhiều nước, đôi khi chứa nhiều chất nhầy màu trắng đục, có viêm xuất huyết
lan tràn dọc theo đường ruột đến tận hậu môn.
Phòng
bệnh:
Thực
hiện vệ sinh phòng bệnh: Thực hiện các biện pháp vệ sinh thú y, sát
trùng định kỳ bằng các loại hóa chất mà vi rút Gumboro mẫn cảm như formalin,
chloramin,…
Phòng bệnh bằng vắc xin: Dùng vắc xin vô hoạt có bổ trợ dầu tiêm cho gà bố mẹ
để có thể truyền kháng thể qua trứng cho gà con, giúp gà con có miễn dịch 1 - 3
tuần đầu. Sau đó, dùng vắc xin nhược độc nhỏ vào miệng cho gà lúc 10 - 14 ngày
tuổi, vắc xin bổ trợ dầu dùng lúc 16 - 18 tuần tuổi.
Nếu gà con sinh ra từ đàn gà bố mẹ không có miễn dịch,
có thể dùng vắc xin nhược độc nhỏ vào miệng cho gà con ngay từ lúc 1 ngày tuổi,
lần hai lúc 10 - 14 ngày, sau 7 - 10 ngày dùng lần ba.
Điều trị:
Bệnh không có thuốc điều trị đặc hiệu, chủ yếu là điều
trị triệu chứng; Dùng gluco, vitamin C, B1, điện giải với công thức như sau: Cứ
4 lít nước cho 200 g đường gluco, 30 viên vitamin C, 30 viên vitamin B1, 1 gói
Antigum, điện giải; Cho gà uống 4 - 5 ngày liên tục.
Ngoài ra, có thể dùng kháng thể Gumboro tiêm bắp hoặc tiêm
dưới da cho gà bệnh với liều lượng: Gà trên 500 g tiêm 2 ml/con, gà dưới 500 g
tiêm 1 ml/con; Kết hợp dùng điện giải, Antigum cho gà uống với liều gấp đôi.
Nếu không dùng kháng thể bằng đường tiêm, có thể dùng cho uống với liều gấp
đôi.
BSTY. Đào Ngọc Lan – Chi cục Thú y tỉn