Bệnh Nhiệt thán (còn gọi là bệnh Than) là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho nhiều loài động vật máu nóng (như: trâu, bò, lợn, ngựa, dê, cừu, hươu, nai) và cả con người. Bệnh gây ra bởi vi khuẩn Bacillus Anthracis có giáp mô và hình thành nha bào. Nha bào Nhiệt thán có sức đề kháng cao, có thể tồn tại trong môi trường tự nhiên nhiều năm (khoảng 20-30 năm có thể đến 50 năm), gặp điều kiện bình thướng vẫn có thể gây bệnh.

Theo Thông tư số 07/2016/TT-BNNPTNT ngày 51/5/2016, quy định về phòng, chống dịch bệnh động vật trên cạn của Bộ NN và PTNT, thì bệnh Nhiệt Thán là bệnh truyền lây giữa động vật và người; là bệnh cấm giết mổ, chữa bệnh và phải công bố dịch.

Người mắc bệnh do vi khuẩn Nhiệt thán xâm nhập vào cơ thể thông qua vết thương hở trên da hoặc ăn thịt gia súc mắc bệnh Nhiệt thán hoặc hít phải nha bào Nhiệt thán trong môi trường.

Theo báo cáo của Cục Thú y, từ đầu năm 2023 đến nay, cả nước phát hiện 04 ổ dịch bệnh Nhiệt thán ở động vật tại các tỉnh: Hà Giang (01 ổ dịch), Lai Châu (01 ổ dịch) và Điện Biên (02 ổ dịch) với tổng số trâu, bò mắc bệnh, chết, tiêu hủy là 20 con, 17 người nhiễm bệnh và nhiều người bị phơi nhiễm. Khi trâu, bò chết, người dân không khai báo cho chính quyền, cơ quan thú y địa phương, tự ý giết mổ, ăn thịt, dẫn tới lây bệnh cho những người trực tiếp giết mổ, ăn thịt gia súc mắc bệnh.

Trên địa bàn tỉnh Phú Thọ, đã có 2 lần xảy ra dịch bệnh Nhiệt Thán. Lần 1, vào năm 1978 tại 02 xã Hùng Long và Phú Thứ (nay thuộc xã Hùng Xuyên, Đoan Hùng); lần 2 vào năm 1998, tại xã Minh Phú (Đoan Hùng) đã có nhiều trâu, bò, lợn mắc bệnh Nhiệt Thán; đặc biệt đã ghi nhận 28 người mắc bệnh Nhiệt Thán và có 01 người tử vong. Các ổ dịch Nhiệt Thán ở người và động vật đều được khống chế, dập tắt kịp thời. Toàn bộ số trâu, bò của 19 xã thuộc 3 huyện: Đoan Hùng, Thanh Ba và Phù Ninh, đã được tiêm vác xin phòng bệnh Nhiệt Thán trong 10 năm liên tục từ 1998 đến 2008.

 Từ năm 1998 đến nay, tỉnh Phú Thọ không phát sinh bệnh Nhiệt thán. Tuy nhiên, nguy cơ dịch bệnh bùng phát rất cao là do: mưa lớn gây sạt lở, nha bào Nhiệt Thán từ vùng ngược có thể theo sông về xuôi, hoặc từ các ổ dịch cũ trên địa bàn hoặc từ việc vận chuyển gia súc vào địa bàn tỉnh.

Để chủ động các biện pháp phòng, chống dịch bệnh, kịp thời ngăn chặn không để dịch bệnh bùng phát và lây lan trên địa bàn tỉnh, Sở Nông nghiệp và PTNT đã chỉ đạo, tập trung thực hiện một số giải pháp:

1. Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền trên phương tiện thông tin đại chúng để người chăn nuôi nắm bắt tình hình và tính chất nguy hiểm của bệnh Nhiệt thán; hướng dẫn áp dụng các biện pháp chủ động phòng bệnh, chăn nuôi an toàn sinh học; không nhập gia súc không rõ nguồn gốc; không giết mổ trâu, bò, lợn ốm, chết không rõ nguyên nhân, hoặc nghi mắc bệnh; chủ động khai báo cho chính quyền, cơ quan thú y khi phát hiện gia súc có biểu hiện bệnh; không giấu dịch, bán chạy;

2. Chỉ đạo cơ quan chuyên môn tăng cường kiểm tra, giám sát bệnh Nhiệt thán, nhất là các xã vùng ven sông, xã có tổng đàn trâu, bò lớn; thường xuyên kiểm tra vị trí chôn lấp gia súc mắc bệnh Nhiệt Thán tại xã Hùng Long, Hùng Xuyên và Minh Phú (Đoan Hùng) để xử lý khi có sự cố sạt, lở, lún sụt; chủ động phối hợp với cơ quan Y tế nắm bắt thông tin tình hình dịch bệnh trên người để điều tra, xử lý kịp thời; chủ động lấy mẫu chẩn đoán, kịp thời hướng dẫn xử lý khi có ổ dịch phát sinh.

3. Các địa phương tổ chức quản lý chặt chẽ đàn trâu, bò đặc biệt là đàn trâu, bò mới nhập từ tỉnh khác vào địa bàn tỉnh; tăng cường chỉ đạo các lực lượng chức năng kiểm tra, kiểm soát, xử lý các hành vi vi phạm trong việc vận chuyển, giết mổ gia súc; chủ động nguồn lực để kịp thời xử lý khi có dịch bệnh phát sinh theo quy định của Luật Thú y./.

                         - Hoàng Thị Thu Hà - Phòng HCTH - Chi cục chăn nuôi và Thú y